۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۴
به روز شده در: ۱۸ ارديبهشت ۱۴۰۴ - ۰۰:۱۸
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۰۹۹۳۰
تاریخ انتشار: ۱۲:۱۳ - ۰۲-۰۲-۱۳۸۹
کد ۱۰۹۹۳۰
انتشار: ۱۲:۱۳ - ۰۲-۰۲-۱۳۸۹
آیا نخست وزیر اسلامگرا ، نخستین رییس جمهور نظام جدید خواهد شد؟

اردوغان تغییر نظام سیاسی ترکیه را به همه پرسی می گذارد

رهبر حزب اپوزیسیون "جمهوریخواه خلق"(حزبی که شخص آتاتورک آن را تاسیس کرد) اردوغان را متهم کرد که با تغییر نظام پارلمانی در صدد تشکیل یک ساختار دیکتاتوری است.
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه از زمانی که در سال 2003 به پست نخست وزیری رسید و توانست با رهبری حزب اسلامگرای عدالت و توسعه بیش از 8 سال در راس اداره این کشور لاییک قرار گیرد ، فردی جنجال ساز بوده و هست .

به گزارش عصر ایران این سیاستمدار56  ساله ترک ، در سال های اخیر با طرح موضوعاتی چون گشایش سیاسی با کردها ، عادی سازی روابط با ارمنستان ، اصلاح قانون اساسی ترکیه ، حمایت از پرونده دستگیری ژنرال های ارتش  ترکیه به اتهام کودتا علیه دولت او ، مشاجره شدید با مقامات اسراییل بر سر جنایات جنگی ارتش اسراییل در جریان جنگ غزه و ... در صدر اخبار رسانه های ترکیه و جهان قرار گرفت .

 اخیرا هم با ارسال لایحه "اصلاح قانون اساسی" برای تصویب در پارلمان ترکیه ، دولت اسلامگرای اردوغان با احزاب ملی گرا و لاییک " سرشاخ " شد ، اما اکثریت کرسی های پارلمان ( 336 کرسی) در اختیار حزب عدالت و توسعه است و خروج حزب مخالف " جمهوریخواه خلق " برای از نصاب انداختن جلسه رای گیری برای تصویب کلیت لایحه فایده ای در برنداشت و بندهای این لایحه جنجالی در حال تصویب در پارلمان ترکیه است .

 با این حال ناظران بر این باورند که با توجه به اینکه تصویب این لایحه در پایان نیاز به رای دو سوم نمایندگان (367 رای ) دارد ، این لایحه در نهایت نخواهد توانست رای پارلمان را کسب کند و اردوغان باید این لایحه را به رفراندوم بگذارد .

اردوغان در هفته جاری طی مصاحبه ای با رسانه ها سخنان دیگری بر زبان راند که سبب جنجال تازه ای شد و این سخنان در واقع اعلام تمایل او برای تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از ساختار "پارلمانی" کنونی به ساختاری "ریاستی" است .

وی در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه " صاباح " ترکیه با اشاره به انتخابات سراسری پیش رو در این کشور (2011) گفت که می تواند در انتخابات آینده رفراندومی برای تغییر ساختار نظام سیاسی ترکیه از حالت پارلمانی به مدل " ریاستی " ترتیب دهد .

در حال حاضر ، طبق قانون اساسی کنونی ترکیه جایگاه رییس جمهور بیشتر تشریفاتی است و قدرت اصلی از درون پارلمان ترکیه ، به رهبر حزبی که بیشترین کرسی های پارلمان را در انتخابات  سراسری از آن خود کند ، اعطا می شود .

اردوغان با اشاره به اینکه وی می تواند ساختار نظام سیاسی ترکیه را به مدلی شبیه  نظام سیاسی آمریکا تبدیل کند مخالفت احزاب اپوزیسیون و برخی رسانه های ترکیه را برانگیخت به طوری که مخالفان وی را متهم به سودای دیکتاتوری و تغییر ماهیت نظام سیاسی ترکیه کردند .

دنیز بایکال رهبر حزب اپوزیسیون " جمهوریخواه خلق " ( حزبی که شخص آتاتورک آن را تاسیس کرد ) در پاسخ به این سخنان اردوغان وی را متهم کرد که با تغییر نظام پارلمانی ترکیه در صدد کسب ریاست و تشکیل یک ساختار دیکتاتوری است.

لازم به ذکر است که هم اکنون در 38 کشور جهان ساختار نظام سیاسی " ریاستی " برقرار است . نظام سیاسی ریاستی به نظامی گفته می شود که در راس آن قوه مجریه و شخص رییس جمهور قرار دارد که با رای مستقیم مردم انتخاب می شود و قوه مجریه از درون پارلمان انتخاب نمی شود و بین دو قوه مجریه و مقننه تفکیک وجود دارد .

اما در نظام های پارلمانی، نخست وزیر به عنوان رییس قوه مجریه ازنتایج انتخابات پارلمانی تعیین می شود و پس از اینکه انتخابات پارلمانی برگزار شد رهبر حزبی که بیشترین کرسی های پارلمان را از آن خود کرده است دست به تشکیل حکومت می زند که این حکومت می تواند تک حزبی یا ائتلافی باشد .

در صورتی که حزب پیروز انتخابات از اکثریت لازم پارلمانی برای تشکیل کابینه برخوردار باشد دیگر نیازی به ائتلاف نمی بیند و در غیر این صورت حزبی که بیشترین کرسی های پارلمان را دارد با احزاب نزدیک به خود وارد رایزنی می شود و در ازای اعطای امتیازاتی به یک یا چند حزب کوچک تر دیگر ، دست به تشکیل دولت ائتلافی می زند .

یکی از آفات نظام های پارلمانی عدم ثبات دولت ها است  به نحوی که در کشوری همچون ایتالیا از زمان جنگ دوم جهانی تا کنون بیش از 60 دولت تغییر کرده اند ( به طور متوسط هر سال یک دولت ) و این تغییر مداوم دولت ها ثبات لازم را برای پیشبرد برنامه ها و سیاست های حکومت مستقر با چالش روبرو می کند .

با این حال اردوغان در 8 سال گذشته رهبر حزبی بوده است که با در اختیار داشتن اکثریت قاطع کرسی های پارلمانی بدون نیاز به تشکیل دولت ائتلافی ، در راس  یک حکومت تک حزبی بوده است و از این جهت مشکلی برای ثبات دولت خود برای پیشبرد و اجرای برنامه ها و سیاست های مورد نظرش  نداشته است .

باید دید در نهایت منازعه بین اردوغان و احزاب مخالف ( و البته ارتش ) به کجا خواهد انجامید و آیا اردوغان می تواند در سال های آتی با تغییر نظام سیاسی ترکیه خود را به عنوان نخستین رییس جمهور نظام سیاسی ریاستی ترکیه به ثبت برساند یا نه ؟

به هر حال به نظر می رسد در فلات آناتولی خبرهایی است و اعلام این قبیل سخنان از سوی سیاستمداری چون اردوغان و ارایه لایحه ای برای اصلاح قانون اساسی که همزمان با جدال حکومت با ارتش صورت می پذیرد نشان از دورخیز دولت اردوغان برای تثبیت جایگاه خود در ترکیه است .

باید در کنار این تحولات نگاهی نیز به تغییر سیاست های منطقه ای و جهانی آنکارا داشت که از نظر بسیاری از ناظران این سیاست های خارجی دست پخت "کسینجر ترکیه" یعنی " احمد داوو اوغلو " وزیر خارجه کابینه اردوغان است .  


ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
جمشید تفریشی ـ دانمارک
DENMARK
۱۴:۲۰ - ۱۳۸۹/۰۲/۰۲
1
0
موضوع بسیار جالب و مهمی را طرح کرده اید که چون با آینده خاورمیانه و سرزمین ما هم ارتباطی تناتنگ دارد ؛ بنده هم مایل هستم بعنوان کارشناس امور ترکیه نکاتی را به آن اضافه کنم .همانگونه که اشاره کرده اید اردوغان در ( هفت سال گذشته و نه هشت سال ) سیاست قلدرمنشانه ای را در ترکیه پیاده کرده است که در تاریخ جمهوری ترکیه بی نظیر بود . اردوغان از شاگردان ممتاز اربکان بود که در حکومت ائتلافی با تانسو چیلر اولین نخست وزیر زن ترکیه و بعد از برگزاری شب قدس با اخطار شدید ارتش و با همکاری رسانه های مستقل از حکومت خلع شد و استعفاء داد . اردوغان هم شهردار استانبول بود که بخاطر خواندن شعری به زندان محکوم شد .بعد از آزادی از زندان مردم ترکیه او را همانند قهرمانی استقبال کردند .سپس با پشت پا زدن به استادش اربکان حزب توسعه و عدالت را پایه گذاری کرد و بعنوان دبیر کل حزب انتخاب شد .در همان زمان علی رغم اینکه هیچ سمت رسمی نداشت ( به جهت محکومیت و منع سیاسی ) اقدام به ملاقات با سران کشورهائی همانند انگلیس و آمریکا کرد طبق شواهد وعده های فراوانی به آنها داد .بعد از پیروزی حزبش با حیله های فراوان ؛ و در انتخاباتی فرمایشی که از شهر سیریت ( محل تولد همسرش ) نماینده مجلس شده بود انتخاب شد و نماینده شهر مذبور به نفع وی از سمتش استعفاء داد تا راه را برای نخست وزیری اردوغان هموار کند .همانگونه که اشاره کرده اید در سیستم ترکیه نخست وزیر از طرف رئیس جمهور و از میان نمایندگان مجلس بر گزیده میشود که به دلیل پیروزی قاطع حزب به نجدت سزر رئیس جمهور وقت تحمیل شد .شعار انتخاباتی اردوغان و حزبش هموار نمودن راهها برای پیوستن به اتحادیه اروپا بود .ولی در گذر زمان و علی رغم حمایت افرادی همچون برلوسکونی که از دوستان نزدیک وی هست با مخالفت شدید آلمان و فرانسه مواجه شد که مایل نیستند آنها را به اتحادیه اروپا راه بدهند .بعد از آن بود که اردوغان تغییر سیاست داده و سودای رهبری خاورمیانه بزرگ را در سر پروراند .بنابراین برای رسیدن به هدف به وسیله نیاز داشت که آنهم در داووس برایش پیش آمد و با تاختن به شیمون پرز یکشبه محبوب دنیای عرب شد .ضمن اینکه زیر سازی اهداف آینده را هم که بنام جمهوری دوم مشهور هست را نیز آماده میکردند .با رئیس جمهور شدن عبدالله گول که رجب او برادر نزدیک خود خطاب میکند ؛ دست به عملیات حزفی زده و با علم کردن ارگنه کون که در مطلب شما هم اشاره شده است به دستگیری سران باز نشسته ارتش پرداختند .تا اینکه نوبت به ارتشی های سرخدمت هم رسید .برای کوتاهی مطلب باید اشاره کنم که پشت پرده تمامی این مسائل که به ظاهر به ترکیه مربوط هست ؛ مسائل خیلی مهمی نیز هست که با آینده و سرنوشت خامورمیانه ارتباطی تناتنگ و نزدیک دارد .پس باید هوشیار بود که کل مسئله را زیر ذره بین برد که چرا بعد از شکست اردوغان در راه رسیدن به اتحادیه اروپا اکنون تمایل خودش را به سمت ایران معطوف کرده و احمد داووت اوغلی که در ترکیه به روباه معروف هست ؛ تهران را خانه دوم خود کرده است ؟ !!
ترامپ: توافق با ایران ساده است؛ یا توافق قوی یا انفجار تاسیسات هسته‌ای تصادف مرگبار در جاده زنجان-میانه؛ جان باختن یک خانواده چهار نفره طالبان از تشدید تنش میان هند و پاکستان ابراز نگرانی کرد تصاویری برای یادآوری جغرافیای واقعی جهان به ترامپ دود سیاه از واتیکان بلند شد؛ اولین تلاش کاردینال‌ها برای انتخاب پاپ بی‌نتیجه ماند آرامش لئوپاردها در ارتفاع شاخه های درختان آفریقا؛ هنرنمایی در استراحت و تماشای جهان! (عکس) سهمیه واردات موبایل هوشمند 1404 فعال شد؛ افزایش سقف اولیه و کاهش سهمیه لوکس ASVE AREX: شاهکار 20 ساله یک طراح افسانه‌ای(عکس) شیوا ارسطویی، نویسنده سرشناس در ۶۴ سالگی درگذشت پاکستان: تلفات حملات موشکی هند به 31 نفر رسید رویترز: احتمال اخراج مهاجران از آمریکا به لیبی در این هفته یمن: ناو هواپیمابر ترومن آمریکا را پیش از آتش‌بس هدف قرار دادیم رویترز: گفت‌وگوی آمریکا و اسرائیل درباره دولت موقت در غزه پس از جنگ استقبال شگفت‌انگیز از نمایشگاه کتاب تهران در روز نخست ترامپ: درباره نام خلیج فارس و غنی‌سازی ایران هنوز تصمیم نگرفته‌ایم