پشت پرده رشد ارزش‌افزوده صادرات کشاورزی

گزارش مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران از بهبود ظاهری تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ حکایت دارد، اما این آمار با هشدارهای جدی درباره تضعیف زیرساخت‌های کشاورزی، خام‌فروشی محصولات صنایع تبدیلی و وابستگی فزاینده به بازارهای همسایه همراه است.

به گزارش دنیای اقتصاد، تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سه‌ماهه اول ۱۴۰۴ منفی ۲.۲ میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار کاهش یافته و نشان‌دهنده بهبود این تراز تجاری است. این کاهش کسری تراز تجاری ناشی از افزایش ۸ درصدی ارزش صادرات و کاهش ۲ درصدی ارزش واردات محصولات در این بخش بوده است.

نکته نگران‌کننده این است که افت جدی واردات محصولات صنایع غذایی، ماشین‌ها و ادوات کشاورزی، نشانه مثبتی برای صنعت کشاورزی و تامین غذای کشور نیست و باید توسط سیاست‌گذاران جدی گرفته شود.

ارزش صادرات محصولات کشاورزی ۱۱ درصد و ارزش واحد کالاهای صادراتی ۱۴.۳ درصد افزایش یافته، اما حجم صادرات ۲ درصد کاهش داشته است. این به معنای صادرات محصولات با ارزش‌تر است. مقاصد اصلی صادرات (بر اساس مقدار): عراق (۴۷%)، امارات متحده عربی (۱۶%)، روسیه (۱۲%)، افغانستان (۴%)، پاکستان (۳%). نکته قابل توجه: تمامی کشورهای برتر مقصد صادراتی، همسایه ایران هستند که نشان‌دهنده تمرکز بازار صادراتی بر کشورهای همسایه است.

مقدار صادرات صنایع غذایی ۹ درصد و ارزش آن ۴.۹ درصد کاهش یافته است. متوسط ارزش واحد کالاهای صادراتی صنایع غذایی ۴ درصد رشد داشته است. نتیجه‌گیری: کاهش صادرات محصولات صنایع غذایی حکایت از ترویج خام‌فروشی در این زنجیره دارد.

حجم صادرات ۱۶ درصد و ارزش آن ۳۱ درصد کاهش یافته است. ارزش واحد محصولات صادراتی نیز ۱۸ درصد کاهش داشته است.

ارزش واردات محصولات کشاورزی ۲ درصد کاهش یافته، اما حجم واردات ۲ درصد افزایش داشته است. محصولات عمده وارداتی (بر اساس مقدار): ذرت (۴۳%)، جو (۱۱%)، گندم (۹%)، دانه سویا (۸%)، روغن نباتی (۸%). نکته نگران‌کننده: افت جدی واردات ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی (۳۹% ارزش) که می‌تواند بر مکانیزاسیون بخش کشاورزی تاثیر منفی بگذارد.

بهبود ظاهری تراز تجاری: کاهش کسری تراز تجاری بیشتر ناشی از کاهش واردات (به ویژه ماشین‌آلات و صنایع غذایی) بوده تا افزایش توان صادراتی. تضعیف صنایع تبدیلی: کاهش صادرات صنایع غذایی و افت شدید واردات ماشین‌آلات، نشان‌دهنده عدم رونق در بخش ارزش افزوده و فرآوری. وابستگی به بازارهای همسایه: تمرکز صادرات و واردات بر کشورهای همسایه، ریسک وابستگی را افزایش می‌دهد. ضرورت توجه به واردات نهاده‌ها: علی‌رغم بهبود تراز تجاری، کاهش واردات ماشین‌آلات کشاورزی یک زنگ خطر جدی برای آینده بخش محسوب می‌شود.

جنگ با چشمان بسته؛ آموزشی حیاتی در سپاه دهم ارتش بریتانیا (عکس)

تماشاخانه

شغلی برای زنان با ارزش اقتصادی ۱۰ تریلیون دلار (فیلم)

طراح اسکناس بیست‌ تومانی کیست؟ چگونه روستای زادگاهش را ماندگار کرد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر