البته پاسخ به این پرسش کلیدی در این مقال نمیگنجد، اما برای همه ما پیش آمده که برای رسیدن به مقصدی، در جادهای قرار گرفتهایم و به بهانهای در مسیر توقفی کردهایم و بعد از کمی فاصلهگرفتن از جاده، با طبیعتی بدیع، اثری تاریخی یا مکانی باستانی مواجه شدهایم که هوش از سر ما برده؛ آنقدر که مقصد را فراموش کردهایم و مسیر خود به مقصدی دلانگیز تبدیل شده است.
اصلا بیایید همین حالا بر بال خیال سوار شویم و مثلا از جاده قدیمی و محبوب هراز به مقصد مازندران سفر کنیم. در همین جادهای که بارها از آن گذشتهایم و تند و تند گاز دادهایم تا زودتر به دریا و جنگل برسیم، حالا کمی چشم بچرخانیم و از دیدن اطراف لذت ببریم؛ قبول!
امامزاده هاشم را همیشه دیدهایم، اما تابهحال در این جاده رؤیایی آبشار قلعهدختر، پل قاجاری یا روستای فیلبند را دیدهاید؟
به گزارش همشهری آنلاین، جاده هراز دورچین دماوند است و تا دلتان بخواهد زیبایی تاریخی و طبیعی در اطرافش خفتهاند و ما را بهسوی خود میخوانند. پس بیایید به مناسبت ۲۵شهریور، یعنی سالروز آغاز ساخت جاده هراز در سال ۱۳۳۴شمسی، کمی آهستهتر برانیم و جاهای دیدنی این جاده شگفتانگیز را از نظر بگذرانیم.
البته که گنبد طلایی امامزاده هاشم در جاده هراز، چون نگینی است که همه را بهسوی خود میکشاند، اما شاید این تصویر قدیمی را از این بنای معنوی ندیده باشید. بنای ساده و سنگی این امامزاده مهماننواز که نسبش به امامحسن مجتبی(ع) میرسد در دوران صفوی ساخته شده و در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۵ بهعنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.
اگر در سهراهی جاده بلده، کمی از هراز فاصله بگیرید، به پلی خواهید رسید که روی یکی از سرشاخههای رودخانه هراز بنا شده و هنوز آثاری از آن باقی مانده است. این پل به دستور ناصرالدینشاه قاجار ساخته شده و قصههایی از دلیل برپایی آن بهخاطر عشق پسر و دختری از اهالی ۲روستای دوطرف پل در تاریخ مانده است که آن را دیدنیتر کرده است.
جاده هراز یکی از قدیمیترین جادههای جهان است و از دوره ساسانیان، مسیر دسترسی مناطق جنوبی رشتهکوه البرز به سواحل خزر بوده است. این راه تا دوره قاجار، همچنان مثل این تصویر، راهی مالرو و سنگلاخ بوده و به دستور ناصرالدینشاه و البته به پیشنهاد یک سرهنگ فرانسوی به راه شوسه تبدیل شده است.
شاید یکی از پرترددترین مسیرهای صعود به قله دماوند، شهرستان رینه است؛ جایی در کوهپایه دماوند که کوهنوردان را به دام خود میکشد تا از این مسیر به بلندترین قله ایران صعود کنند. این تصویر، حوالی سالهای ۱۲۵۰ خورشیدی را به تصویر میکشد که سربازان ناصری در رینه اردو زدهاند. در سینه کوه این شهرستان، پناهگاههایی دخمهمانند برای کوهنوردان بوده که برخی آنها را مربوط به دوره اشکانیان میدانند.
درست همجوار با شهرستان رینه، شهرستانی به نام لاریجان در جاده هراز جاخوش کرده که با وجود برودت هوای این منطقه کوهستانی بهخصوص در پاییز و زمستان، از دل زمینش، آب گرم میجوشد. گوگرد، کلسیم و دیگر املاح معدنی، آب گرم این منطقه را برای درمان دردهای مفصلی و استخوانی بسیار مناسب کرده است.
این تصویر مربوط به بهمن سال ۱۳۴۸ است، در محدوده پلدختر جاده هراز. البته این روزها هم یکی از خطرناکترین و برفگیرترین جادههای کشور، جاده هراز است، اما در گذشته، برف آنقدر در این منطقه فراوان بود که گاهی خسارتهایی را هم به بار میآورد. پس اگر در زمستان هوس دیدن برف کردید، جاده هراز هنوز هم یکی از برفگیرترین جادههای ایران است که گاهی هم بهخاطر خطر ریزش برف مسدود میشود.
در این جاده پرخاطره، جایی در تنگه بندبریده در طرف چپ رودخانه هراز، تمثال و کتیبهای بر کوه حجاری شده که ما را به یاد نقش رستم و حجاریهای تختجمشید میاندازد. البته قدمت این اثر که حدود ۸متر طول دارد و میرزا علیاکبر حجارباشی استادکارش بوده، به عهد قاجار بازمیگردد. در این تابلو، تصویر ناصرالدینشاه سوار بر اسب و تنی چند از درباریان بر سینه کوه حک شدهاست. محلیها به این اثر «شکل شاه» هم میگویند.
اطراف جاده هراز، البته روستاهای ییلاقی فراوانی وجود دارد، اما یکی از زیباترین آنها، روستای ییلاقی فیلبند در ۲۵کیلومتری شهر آمل است. فیلبند را روستایی میان ابرها مینامند که درهها، کوهها و ابرها آن را تسخیر کردهاند و مناظری بدیع از طلوع و غروب خورشید را پیش روی عاشقان طبیعت قرار میدهد. یکی از مناظر منحصربه فرد این روستا، جنگل ابری است که در درههای اطراف این ییلاق تشکیل میشود.
در کنار بلندترین آبشار مازندران، دهی به نام شاهاندشت قرار گرفته که برخی قدمت آن را به ۳۵۰۰ سال پیش نسبت میدهند. در این روستا، قلعهای از جنس سنگ و ساروج روی صخره سنگی بنا شده و رو و بالای آن برجهایی است که احتمالا برای دیدهبانی بودهاند. پلههای مرتفع این قلعه این تصور را تقویت میکنند که موجوداتی بلندقامت مثل دیوان شاهنامه در اینجا زندگی میکردهاند.
در جاده هراز، جاذبههای طبیعی فراواناند. یکی از آنها دریاچه ساهون است؛ جایی در روستای نوا که سمت شرقش قله پاشوره و مراتع سبز و در غربش روستاهایی مثل نیاک واقع شده است. این دریاچه ۱۰۰۰ هکتاری روزگاری پر آب بوده و اکنون بیشتر شبیه مرداب شده و در برخی فصلها مثل تابستان بسیار کمآب است، اما همچنان زیبایی خود را حفظ کرده است و یکی از جاذبههای طبیعی جاده هراز محسوب میشود.