عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی - پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه دربارۀ هدف اسراییل از عملیات تروریستی امروز اسراییل در قطر گفت: خاورمیانه جدید از دید نتانیاهو میبایست به جای نظم نسبی پیشین امنیتی بیشتر دچار بینظمی و هرج و مرج امنیتی و وضعیت پیشبینی ناپذیر و بیثباتتر باشد.
این گفت و گو ساعتی بعد از حملۀ امروز انجام شده، حمله در شرایطی که حماس و اسراییل هر دو موافقت خود را با طرح واشنگتن برای آتشبس و آزاد کردن اسرای اسراییلی در اختیار حماس اعلام کرده بودند با این حال ساعاتی پیش ارتش اسراییل مقر رهبران حماس در دوحه را مورد هدف قرار داد. تا لحظه انجام این گفتوگو آمار رسمی در مورد کشته شدگان این حمله منتشر نشده اما روشن شده این حمله بار دیگر آتش تنش را منطقه خاورمیانه روشن نگه داشته است.
با دکتر اردشیر پشنگ پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه در این باره گفت و گو کردیم و او اظهار داشت: به نظر میرسد اسرائیل و به طور خاص کابینۀ بنیامین نتانیاهو پس از وقایع هفتم اکتبر 2023، جنبش حماس را تهدید حیاتی و شماره یک امنیت ملی خود تعیین کرده و لذا از فردای آن عملیات، اولویت اصلی خود را نابودی این گروه قرار داده است.
پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه ادامه داد: در همین راستا اسرائیل چندین مرحله عملیات مختلف را اجرا کرده است؛ از تخریب و اشغال گسترده مناطق تحت کنترل حماس در غزه که به آوارگی چند میلیون نفر و کشته شدن بیش از ۶۰ هزار نفر منجر شده، تا ترور رهبران این گروه چه در داخل فلسطین و چه خارج از آن، از جمله اسماعیل هنیه در تهران. اکنون نیز شاهد مرحله جدیدی هستیم که طی آن اسرائیل به مقر رهبران حماس در قطر حمله کرده است. این در حالی است که پیشتر قطر به رغم نداشتن رابطه رسمی با اسراییل، اما به دلیل نقش حائز اهمیت میانجیگری و موثرش بین اسرائیل و حماس و دیگر گروههای فلسطینی دارای اهمیت قابل توجهی برای مقامات تلآویو بوده است.
وی در مورد دلیل حمله اسراییل به مقر حماس در دوحه تصریح کرد: حمله به دوحه نشان میدهد که از نگاه اسراییل، پرونده حماس باید کاملا بسته شود و لذا هیچ خط قرمزی از جمله احترام به تمامیت ارضی کشورهای دیگر که به رهبران حماس پناه موقت یا بلندمدت دادهاند، وجود خارجی ندارد. به همین دلیل اسراییل حتی با وجود خطر آسیب دیدن روابط غیررسمی و مهم دوجانبه با دوحه، چنین اقدامی را در خاک قطر انجام داده است.
پشنگ در خصوص تبعات این عملیات گفت: اسراییل از فردای هفتم اکتبر به بعد، این روز را به یک نقطه کانونی و عطف در تحولات امنیتی خاورمیانه تبدیل کرده است. شخصاً نیز بارها در گفتوگوها و یادداشتهای خود تحلیل کردهام که با توجه به سطح نفوذ امنیتی و اطلاعاتی اسراییل در میان نیروهای فلسطینی یا دیگر بازیگران منطقهای نسبتا بعید است که آنها از حمله 7 اکتبر اطلاع نداشتهاند، حملهای که نتانیاهو آن را به بهانهای برای تغییر نظم و ترتیبات امنیتی منطقهای در خاورمیانه تبدیل کرده است.
پژوهشگر ارشد مسایل خاورمیانه حمایت دونالد ترامپ از اسرائیل را حایز اهمیت دانست و تأکید کرد: در این بین بازگشت مجدد دونالد ترامپ به قدرت در ایالات متحده نیز پشتوانه روانی، سیاسی و لجستیکی لازم را برای اسراییل فراهم کرده تا نه الزاماً اگر نوعی نظم جدید برقرار نمی کند، دستکم نظم پیشین منطقه را بر هم بزند.
در این چارچوب، اسراییل تلاش میکند تمامی نیروهای نیابتی ایران در منطقه و هر بازیگری را که بالقوه یا بالفعل تهدیدی علیه آن محسوب شود هدف قرار دهد. در تقسیمبندی اهداف اسراییل، نخست حماس (به دلیل هم مرز بودن و انجام حمله 7 اکتبر) مورد حمله قرار گرفته، سپس حزبالله در اولویت دوم بوده و در مرحله سوم، ایران و نهایتا حوثیها در یمن در دستور کار قرار گرفتهاند.
پشنگ در پایان گفت: از نظر آنچه که نتانیاهو مبنی بر نظم جدید منطقهای میخواند باید گفت رفتار تهاجمی سیاست خارجی اسراییل در قبال گروههای فلسطینی، حزبالله در لبنان، سوریه، حشد الشعبی در عراق، حوثیها در یمن، ایران و حالا دوحه نشان از آن دارد که خاورمیانه جدید از دید نتانیاهو میبایست به جای نظم نسبی پیشین امنیتی بیشتر دچار بینظمی و هرجومرج امنیتی و وضعیت پیشبینیناپذیر و بیثباتتر باشد، به عبارت دیگر اسراییل با گلآلودتر کردن آب خاورمیانه دنبال گرفتن نه ماهی بلکه شاهماهیهای مورد نظر خود در این دوران است!