.png "عصر ایران")
۰۹ آبان ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۹ آبان ۱۴۰۴ - ۰۶:۰۰
اعتراض یک دانشجو به رژیم صهیونیستی در سخنرانی معاون ترامپ (فیلم) از موزه تا خیابان؛ فرهنگ کجا زنده است؟ گور پدر فرهنگ!
کتاب گور پدر فرهنگ یک مانیفست آنارشیستی علیه نهادینه‌شدن فرهنگ است. رید با زبانی تند و بی‌پرده هشدار می‌دهد که فرهنگ رسمی چیزی جز ابزاری برای سلطه نیست. در عوض، او به فرهنگ زنده و مردمی باور دارد
عصر ایران؛ محسن سلیمانی فاخر- هربرت رید در کتاب جنجالی خود «گور پدر فرهنگ» نه صرفاً به نقد نهادهای فرهنگی، بلکه به بنیان‌های شکل‌گیری چیزی که ما «فرهنگ» می‌نامیم حمله می‌کند. از نگاه او، فرهنگ رسمی ـ آنچه در موزه‌ها، دانشگاه‌ها، و دستگاه‌های دولتی عرضه می‌شود ـ بیشتر به قبرستان فرهنگ می‌ماند تا به تجلی زنده‌ی آن. رید با تندی می‌گوید هر جا فرهنگ به نهاد تبدیل شود، جان و پویایی خود را از دست می‌دهد و به ابزار قدرت بدل می‌شود.
فرهنگ به‌مثابه ابزار سلطه
دیدگاه رید را می‌توان در پیوند با جامعه‌شناسی فرهنگ فهمید. فرهنگ رسمی، از نظر او، همان نقشی را ایفا می‌کند که بوردیو بعدها در نظریه‌ی «سرمایه‌ی فرهنگی» توضیح داد: ابزاری برای بازتولید نابرابری و تثبیت سلطه‌ی طبقات مسلط. دولت‌ها، چه سرمایه‌داری و چه سوسیالیستی، از فرهنگ به‌عنوان زبانی برای نظم‌بخشی اجتماعی استفاده می‌کنند. «گور پدر فرهنگ» در حقیقت اعتراضی است به همین تقلیل فرهنگ به ایدئولوژی حاکم.
فرهنگ به‌مثابه شیوه‌ی زندگی
در برابر این فرهنگ نهادی و مرده، رید از «فرهنگ زنده» سخن می‌گوید؛ فرهنگی که در زندگی روزمره، در کار و خلاقیت انسان‌ها ریشه دارد. او باور دارد فرهنگ واقعی را باید در کنش‌های خودجوش مردم دید؛ در هنرهای محلی، در تجربه‌های خلاق فردی و در روابط انسانی. این نگاه بسیار نزدیک به آن چیزی است که ریموند ویلیامز در دهه‌های بعد به‌عنوان «فرهنگ به‌مثابه شیوه‌ی زندگی» مطرح کرد.
هنر به‌عنوان رهایی
رید هنر را نه یک کالای لوکس و نه ابزاری تبلیغاتی می‌داند، بلکه نیرویی بنیادین برای آزادی انسان بر می شمارد. هنر برای او عنصری است که می‌تواند در برابر یکسان‌سازی و کالایی‌شدن مقاومت کند. درست همان جایی که مکتب فرانکفورت (آدورنو و هورکهایمر) از «صنعت فرهنگ» می‌نالیدند، رید تأکید می‌کرد که هنر تنها زمانی زنده می‌ماند که از قید نهادها و بازار آزاد شود.
پیوند با نظریه‌های معاصر
اگر از منظر امروز به کتاب نگاه کنیم، «گور پدر فرهنگ» در امتداد همان خط فکری قرار می‌گیرد که بعدها فوکو در تحلیل تبارشناشی «قدرت/دانش» پی گرفت: فرهنگ نه بی‌طرف و معصوم، بلکه میدان قدرت است. همچنین نقد او بر تحمیل ارزش‌های فرهنگی از بالا، بسیار به بحث‌های پسااستعماری درباره‌ی «هژمونی فرهنگی» شباهت دارد.
اهمیت امروزین
در جهانی که شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های کلان، تولید فرهنگی را در مقیاس صنعتی انجام می‌دهند، پرسش رید همچنان تازه است: آیا آنچه به نام فرهنگ عرضه می‌شود، واقعاً زندگی ما را بازتاب می‌دهد یا تنها ما را در مصرف تصاویر و کالاها غرق می‌کند؟ اگر فرهنگ به محصولی بازاری تقلیل یابد، آیا جز یک «جنازه زیبا» خواهد بود؟
مانیفستی علیه نهادینه‌شدن فرهنگ
فرهنگی که در بطن زندگی جاری است و هنر را به‌عنوان نیرویی رهایی‌بخش می‌شناسد. این نگاه، هم در مطالعات فرهنگی و هم در نقد اجتماعی هنر، اثرگذار بوده و همچنان می‌تواند راهی برای فهم نسبت ما با فرهنگ در دنیای امروز بگشاید.
لینک کوتاه: کپی لینک
۱۳ نشانه هشدار دهنده که ممکن است خودروی شما در آستانه آتش‌سوزی باشد نه پورشه، نه بی‌ام‌و؛ سودآورترین خودروساز دنیا کدام است؟ ردپای «لبنیات» در افزایش بار بیماری استخوان شکن! ۱۰ کشوری که اقتصاد آن‌ها بیشترین وابستگی را به تجارت بین‌المللی دارد (+ اینفوگرافی) قبل از خرید لاستیک جدید این مطلب را بخوانید؛ مهم‌ترین ویژگی که هرگز نباید نادیده بگیرید کنترل گوشی با حرکت زبان؛ قابلیتی مخفی که از آن بی‌خبر بودید ریختن مایع ظرف‌شویی روی اسکاچ ؛ یک اشتباه رایج! روش درست شستن ظروف را بدانید ترکیه نیروی نظامی به غزه می فرستد/ آمریکا این طور می خواهد، اسرائیل مخالف است هواپیمای روز قیامت؛ با «کاخ سفید پرنده» آشنا شوید رفلاکس حنجره با رفلاکس معده تفاوت دارد؟ سریعترین خودروهای برقی زیر ۱۰۰ هزار دلار در جهان که باید بشناسید(+عکس) توافق افغانستان و پاکستان بر سر تداوم آتش بس پلمب یک تالار پذیرایی در خوزستان در پی مسمومیت غذایی ۷۰ نفر توقف پروازها در فرودگاه نیویورک به دلیل نقض فنی یک هوایپما دستگیری ۵ نفر در ارتباط با مرگ نوه اسطوره هالیوود
اخبار و تحلیل های ترکیه