در سال ۲۰۲۵، آسمان شب میزبان پدیدههای نجومی مهمی از جمله دو ماهگرفتگی کامل و دو خورشیدگرفتگی جزئی است. مهمترین رویداد، ماهگرفتگی کامل هفتم سپتامبر (شانزدهم شهریور ۱۴۰۴) محسوب میشود که به «ماه خونین» معروف است و طولانیترین خسوف کامل دهه اخیر بهشمار میرود.
به گزارش ایمنا، این خسوف به وقت ایران از ساعت ۱۹ و ۵۷ دقیقه آغاز خواهد شد، حدود ۸۲ دقیقه فاز کامل دارد و کل فرآیند آن ۵ ساعت و ۲۷ دقیقه طول میکشد. ماه در این زمان به دلیل قرارگیری در سایه مرکزی زمین (سایه آمبرا، Umbra) به رنگ قرمز یا مسی دیده میشود که این تغییر رنگ ناشی از شکست نور خورشید در جو زمین و پراکندگی نور آبی است.
ماهگرفتگی زمانی اتفاق میافتد که ماه وارد سایه زمین میشود و نور مستقیم خورشید به آن نمیرسد، در حالی که خورشیدگرفتگی زمانی رخ میدهد که ماه جلوی نور خورشید را میگیرد و سایهای بر زمین ایجاد میکند. این پدیدهها علاوه بر جذابیت بصری، از اهمیت علمی بالایی برخوردارند؛ خورشیدگرفتگیها فرصت منحصربهفردی برای مطالعه ساختارهای خورشیدی مانند تاج خورشید فراهم میکنند که معمولاً به دلیل نور شدید قابل مشاهده نیستند.
همچنین دادههای این رویدادها به درک بهتر طوفانهای خورشیدی و تأثیرات آنها بر زمین کمک میکند. آژانس فضایی اروپا نیز فناوریهایی برای بازسازی مصنوعی این پدیدهها در فضا توسعه داده است.
تقویم نجومی ۲۰۲۵ شامل ماهگرفتگی کامل چهاردهم مارس در آمریکا، اروپا و آسیا، خورشیدگرفتگی جزئی بیستونهم مارس در نیمکره شمالی، ماهگرفتگی کامل هفتم سپتامبر و خورشیدگرفتگی جزئی بیستویکم سپتامبر در استرالیا و مناطق قطب جنوب است. ماهگرفتگی هفتم سپتامبر در گستره وسیعی از آسیا، استرالیا، شرق آفریقا، بخشی از اروپا و آفریقا قابل مشاهده است و نزدیک به ۸۷ درصد جمعیت جهان امکان رؤیت بخشی از آن را بدون ابزار ویژه دارند. امکان مشاهده کل روند خسوف برای بیش از پنج میلیارد نفر وجود و شدت رنگ قرمز ماه بستگی به شرایط جوی همچون گرد و غبار و وضعیت ابری دارد.
ماهگرفتگی کامل سپتامبر ۲۰۲۵، به دلیل همترازی دقیق خورشید، زمین و ماه و قرارگیری ماه در نزدیکترین فاصله به زمین، هم از نظر زمانی طولانی و هم از نظر بصری چشمگیر است. سایه دایرهای زمین روی ماه، نشانه محسوس کروی بودن زمین است و این رویداد نمادی از نظم دقیق حرکت اجرام آسمانی و فرصتی نادر برای مشاهده و بهرهبرداری علمی از زیبایی کیهان محسوب میشود.
ماه طی یک خسوف کلی، بهطور کامل در سایه زمین قرار میگیرد، اما به شکل کامل ناپدید نمیشود. در عوض با نوری به رنگ قرمز کمسوتر میدرخشد. دلیل این پدیده آن است که نور خورشید هنگام عبور از لایههای ضخیم و بلند جو زمین، پراکنده میشود. نورهای با طول موج کوتاهتر همچون آبی و بنفش توسط ذرات جوی پراکنده و حذف میشوند، در حالی که طول موجهای بلندتر همچون قرمز و نارنجی راحتتر عبور میکنند.
این فرایند موجب میشود غروبها و طلوعهای خورشید روی زمین به رنگ قرمز دیده شوند. در خلال خسوف، این نور قرمز فیلترشده توسط جو زمین خمیده و شکسته میشود و ماه را با درخششی عمیق و سرخرنگ روشن میکند، به عبارتی دیگر ماه همچون یک نمایشگر نورانی برای تمام غروبها و طلوعهای خورشید در سطح زمین است که همزمان رخ میدهند.
کل فرایند خسوف ماه میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت بهطول انجامد، در حالی که مراحل تغییر ماه بهطور مرتب دیده میشوند. خسوف کامل ماه رویدادی نادر و دیدنی محسوب میشود که توجه بسیاری را به خود جلب میکند.
باورهای عامهپسند بر این میرود که این ماهگرفتگی تأثیراتی بر روحیات افراد متولد هر ماه دارد که دانستن آنها بیشتر جنبه سرگرمی دارد.
فروردین (حمل): این دوره فرصتی طلایی برای ارتباط با شهود و دنیای درونی است. حساسیت به خودکاوی و تأملهای عمیق، زمینهساز شفابخشی و افزایش تمرکز و بازدهی شما خواهد بود.
اردیبهشت (ثور): تمایل به پیوستن به جمعی همفکر و همارزش در این دوره افزایش مییابد. مشارکت در گروهها و شبکهسازی الهامبخش، مسیر تحقق اهداف بلندمدت را هموار میکند.
خرداد (جوزا): تحولات شگفتانگیز در مسیر شغلی و زندگی حرفهای با فرصتی برای بازنگری در اهداف و نحوه موفقیت در زندگی به وقوع میپیوندد.
تیر (سرطان): احساس بیقراری و نیاز به تجربههای تازه و ماجراجویانه بر اولویتها تأثیر میگذارد. برنامهریزی برای گسترش افقهای فکری و پیروی از حس درونی توصیه میشود.
مرداد (اسد): تغییرات مهم در زندگی شخصی و مالی مرتبط با روابط عاطفی و اشتراکی رخ میدهد. مدیتیشن و تأمل به کشف راهکارهای بهتر کمک میکند.
شهریور (سنبله): این دوره، فصل نوینی در روابط دوطرفه آغاز میشود که به ترک عادتهای منفی و افزایش اعتماد به نفس منجر خواهد شد.
مهر (میزان): ضرورت بازنگری در روالهای روزانه و توجه به نیازهای شخصی برای حفظ تعادل و سلامت روانی پررنگ میشود.
آبان (عقرب): فرصت بازگشت به خلاقیت و شور زندگی، تمرکز بر عشق و ابراز احساسات با قدرت و انگیزه تازه فراهم است.
آذر (قوس): تقابل عاطفی و مسائل خانوادگی ممکن است چالشبرانگیز باشد، اما امیدوارکننده بودن نگرش و آمادگی پذیرش تغییر، روند بهبود را تسهیل میکند.
دی (جدی): فرصتهای جدید برای یادگیری و ارتباطات سودمند پدیدار میشود. ایدهپردازی و برنامهریزی برای سفرهای کوتاه به موفقیت و رشد کمک میکند.
بهمن (دلو): تحولی در منبع درآمد و ارزشهای شخصی رخ میدهد. انعطافپذیری در برخورد با تغییرات اقتصادی منجر به آیندهای مثبت میشود.
اسفند (حوت): تغییرات سریع و عمیق در شخصیت و اهداف فردی رخ میدهد. توجه به خواستههای قلبی و قدم گذاشتن در مسیر جدید ضروری است.