معماری بازیگوش در پایتخت بریتانیا؛ سازه‌ای که محدودیت ندارد (+عکس)

شرکت «McCloy + Muchemwa» با طراحی یک «زمین بازی شهری» در لندن، به دنبال تغییر برداشت مردم از فضاهای عمومی است. این سازه که هیچ شیوه درست یا غلطی برای بازی ندارد، با مصالح پایدار و جذاب طراحی شده و امکان تعامل خلاقانه و بی‌نهایت را فراهم می‌کند.

عصر ایران - این پروژه نه یک مجسمه است و نه یک زمین بازی سنتی؛ بلکه عنصری از بازی غیرمنتظره را به شهر وارد می‌کند. این طرح، مردم را دعوت می‌کند تا به شیوه‌ای تازه با یکدیگر و با محیط پیرامون خود تعامل داشته باشند و برداشتشان از فضاهای عمومی در شهر لندن تغییر کند.

با نگاه به طراحی شهری از زاویه‌ای غیرمعمول ـ یعنی دیدگاه یک کودک ـ فرصتی ایجاد می‌شود تا فضایی سرزنده‌تر یا حتی تأمل‌برانگیزتر به قلب ناحیه تجاری افزوده شود؛ فضایی که بتواند خانواده‌ها، بازدیدکنندگان و کارکنان اداری شهر را به یک اندازه جذب و درگیر کند.

الهام این طراحی از اسباب‌بازی‌های چوبی کودکان گرفته شده است که از قطعات متعددی تشکیل می‌شوند و درون هم جای می‌گیرند. طراحی این سازه از دو بلوک اولیه آغاز می‌شود که از آن‌ها اشکال مختلف تراشیده می‌شوند. قطعات بزرگ‌تر دارای فضاهایی شبیه غار هستند، در حالی‌که قطعات کوچک‌تر در اطراف پراکنده شده‌اند. هر قطعه شکلی منحصربه‌فرد دارد که امکان نشستن، بازی آزادانه یا کاوش را فراهم می‌کند.

در اینجا هیچ شیوه درست یا غلطی برای بازی وجود ندارد، و هیچ روایت مشخصی نیز برای دنبال‌کردن در نظر گرفته نشده است؛ بلکه هدف طراحی این بوده است که بازی خلاقانه و متنوع بدنی را در قالبی انعطاف‌پذیر ممکن و تشویق کند.

زمین بازی شهری به‌طور عمدی چشمگیر طراحی شده و همچون مسیری خطی در خیابانی مخصوص عابران پیاده چیده شده است؛ مسیری که رهگذران و بازدیدکنندگان را به سفری دعوت می‌کند و آن‌ها را با لحظات جذاب و فضاهای غیررسمی گردهمایی در سایه درختان روبه‌رو می‌سازد. از جمله بخش‌های شاخص این مکان می‌توان به هزارتوی دایره‌ای اشاره کرد که به سفارش مرکز رهبری معنوی لندن ساخته شده است، و نیز مجسمه یادبود «گناه زرین» اثر هنرمند مایکل ویسوشی که شعری از لمِن سیسِی را دربر دارد.

اهمیت کار در این بود که فضایی در دسترس برای همه خلق شود؛ چیدمان قطعات انواع متفاوتی از فضاها را پدید آورده است، از سکوهای مرتفع برای اجرا گرفته تا خوشه‌های صمیمی کوچک برای نشستن در سکوت. برخی فضاها تنگ و برخی کاملاً باز طراحی شده‌اند.

کودکان خردسال به‌طور طبیعی جذب این سازه می‌شوند، چرا که فضاهایی وجود دارد که تنها افراد بسیار کوچک می‌توانند وارد آن شوند و در بعضی نقاط ارتفاع سقف از قد یک فرد بالغ کوتاه‌تر است. سطوح رنگی روشن با فرم‌های خمیده یا پیکسلی، همچون دعوتی آشکار برای بازی عمل می‌کنند.

مصالح انتخاب‌شده به دلیل جذابیت چندحسی، سهولت ساخت و پایداری زیست‌محیطی برگزیده شدند. اسکلت سازه‌های بازی از تخته فشرده چوبی برش‌خورده با دستگاه‌های رایانه‌ای و الوار چوبی ساخته شده است. این سازه‌ها با پوششی از لینولئوم (جنس طبیعی و سازگار با محیط زیست) و همچنین با پنل‌های چوب‌پنبه‌ای منبسط‌شده که صددرصد طبیعی هستند، تکمیل شده‌اند. در چند بخش کوچک نیز از پنل‌های آینه‌ای نشکن استفاده شده است تا تنوع بیشتری به تجربه حسی و فرصت‌های بازی در این فضا بیافزاید.