داستان سیکادا ۳۳۰۱ با پیامی اینترنتی از کاربری به نام ۳۳۰۱ آغاز شد: «سلام. ما به دنبال افراد بسیار باهوش هستیم. برای یافتن آنها، آزمونی طراحی کردهایم. پیامی در این تصویر پنهان شده است. آن را بیابید تا در مسیر پیدا کردن ما قرار بگیرید. مشتاق دیدار اندک کسانی هستیم که تا پایان راه برسند. موفق باشید.»
به گزارش فرادید، این پیام در تاریخ ۴ ژانویه ۲۰۱۲ در بخش /x/ سایت ۴ chan منتشر شد و آغاز چیزی بود که بسیاری آن را «بزرگترین معمای اینترنت» نامیدند: سیکادا ۳۳۰۱
هیچکس نمیدانست «۳۳۰۱» چه کسی است یا چرا در حال جذب حلکنندگان معما از راه 4chan است. همین پرسشها موجب شد افراد بیشتری به حل معما علاقهمند شوند.
خیلی زود نظریههای مختلفی مطرح شد. برخی فکر میکردند این معماها توسط سازمانهای اطلاعاتی برای جذب استعدادهای جدید منتشر شدهاند یا اینکه کار یک سازمان مرموز شبیه «ایلومیناتی» است. دیگران گمان میکردند این یک پژوهش دانشگاهی یا حتی بخشی از یک «بازی واقعیت جایگزین» است.
آنچه از همان آغاز روشن بود، پیچیدگی شدید معماها بود. این معماها حوزههای متنوعی را دربرمیگرفت: رمزنگاری، نظریه اعداد، فلسفه و دانش اسرارآمیز، برنامهنویسی کامپیوتری و ادبیات، بهویژه آثار ویلیام بلیک. معماها در سه مرحله منتشر شدند: نخست در ۲۰۱۲، دوم در ۲۰۱۳ و سوم در ۲۰۱۴. هرچند عدهای بخشهایی از آنها را حل کردند، تنها تعداد کمی توانستند به مراحل پایانی برسند.
گفته میشود کسانی که موفق شدند به پایان برسند، پیامهای خصوصی دریافت کردند و برای همکاری در پروژههای نامشخص دعوت شدند. با این حال، بخش عمدهای از ماجرا از جمله اینکه چه کسی این معماها را ساخته همچنان یک راز باقی مانده است.
نخستین معمای سیکادا ۳۳۰۱

اولین پست سیکادا 3301 در فورچن.
معما درست از همان لحظه آغاز شد که پیام «۳۳۰۱» در 4chan منتشر شد. سرنخ هم در متن نوشته شده بود: «پیامی در این تصویر پنهان شده است.»
ابتدا کاربران 4chan پست ۳۳۰۱ را چندان جدی نگرفتند، چون این وبسایت بهدلیل محتوای بحثبرانگیز، غیرقانونی، سخنان نفرتپراکن و حتی تولد تئوری توطئهی افراطی QAnon بدنام بود. با این حال، پست سیکادا ۳۳۰۱ توجه زیادی را جلب کرد و افراد بسیاری تلاش کردند معمای نخست را صرفاً برای سرگرمی حل کنند.
یکی از نخستین حلکنندگان، جوئل اریکسون، توسعهدهنده و پژوهشگر امنیت سایبری اهل سوئد بود. او بعدها گفت:
«ابتدا فکر کردم یک سرگرمی کوچک برای ذهن است. اما خیلی زود فهمیدم موضوع بسیار بزرگتر از آن چیزیست که انتظار داشتم.»
مارکوس وَنر، نوجوان ۱۵ساله نیز از نخستین کسانی بود که با کمک گروهی به نام #decipher توانست معما را حل کند. او بعدها گفت حل این معما به وسواس تبدیل شد:
«مادرم خسته شده بود که من حتی سرِ میز غذا حاضر نمیشدم، چون از فرط خستگی از پا میافتادم.»
رمزها، فریبها و پیام صوتی مرموز
گشودن تصویر اولیه با یک برنامه استگانوگرافی (پنهانسازی اطلاعات در تصویر) متنی را آشکار میکرد که شامل رشتهای از اعداد و عبارت «Tiberius Claudius Caesar» میشد: اشاره به رمز سزار. رمزگشایی آن به یک لینک اینترنتی منتهی میشد که تصویری از یک اردک را نشان میداد.
اما آن اردک صرفاً یک فریب بود. دو واژهی «out» و «guess» در تصویر به حلکنندگان اشاره میکردند که باید از برنامه دیگری به نام OutGuess استفاده کنند. این بار، یک «کد کتابی» آشکار شد که به یک صفحهی Reddit با اعداد مایایی در بالای آن هدایت میکرد.
بسیاری از حلکنندگان معماهای سیکادا 3301 با این تصویر یک اردک روبهرو شدند — که در واقع یک «طعمهی انحرافی» بود.
این زنجیره از رمزها سرانجام به یک شماره تلفن در تگزاس ختم شد. تماس با آن شماره پیام صوتی مرموزی را پخش میکرد:
«بسیار خوب. شما کارتان را بهخوبی انجام دادید. سه عدد اول (prime) با تصویر final. jpg اصلی مرتبط هستند. ۳۳۰۱ یکی از آنهاست. باید دو عدد دیگر را بیابید. حاصلضرب هر سه را محاسبه کنید و در انتها. com اضافه کنید تا مرحله بعد را بیابید. موفق باشید. خداحافظ.»
این معادله به یک وبسایت دیگر با شمارش معکوس و تصویر یک سیکادا منتهی میشد. پس از پایان شمارش، مختصات جغرافیایی نمایش داده میشد که به تیرهای چراغ برق در کشورهای مختلف (اسپانیا، روسیه، آمریکا، فرانسه، ژاپن و لهستان) اشاره داشت. روی هر تیر پوسترهایی با کد QR چسبانده شده بود.
کدها به صفحهای ناشناس در دارکنت (Tor) منتهی میشدند. اما در ادامه، معما وارد «مرحله خصوصی» میشد و طراحان اظهار ناامیدی کردند که بیشتر افراد گروهی به مرحله پایانی رسیدهاند، نه فردی. به همین دلیل، دسترسی بسیاری از حلکنندگان از جمله اریکسون، مسدود شد.
گروه مرموز ۳۳۰۱ چه کسانی بودند؟

یک پوستر سیکادا 3301 در ورشو.
یک ماه پس از آنکه نخستین پست در ۴ chan منتشر شد، وانر و احتمالاً دیگرانی که معما را حل کرده بودند، ایمیلی عجیب از سوی ۳۳۰۱ دریافت کردند؛ ایمیلی که به برخی پرسشها پاسخ میداد، اما همچنان به شکلی آزاردهنده مبهم باقی میماند.
برپایه ایمیل، ۳۳۰۱ یک گروه بینالمللی است که نام واقعی، نماد یا فهرست اعضا ندارد. آنها ادعا کردند مجموعهای از افراد هستند که خود را «اثبات کردهاند» و برپایه باورهای مشترک گرد هم آمدهاند. در ایمیل تأکید شده بود که آنها یک گروه هکری نیستند و در هیچ فعالیت غیرقانونی مشارکت ندارند.
ایمیل چنین ادامه میداد: «بیشک از خود میپرسید ما چه کاری انجام میدهیم. ما بسیار شبیه یک اندیشکده هستیم؛ به این معنا که تمرکز اصلی ما بر پژوهش و توسعهی روشهاییست که از ایدههایی که از آنها دفاع میکنیم پشتیبانی کنند: آزادی، حریم خصوصی، امنیت.
گفته میشود کسانی که به این ایمیل پاسخهای صادقانه و همسو با این ارزشها دادند، دوباره با آنها تماس گرفته شد و به نوعی به یک اتاق گفتوگو با سایر داوطلبان احتمالی دعوت شدند. آنها گفتند ۳۳۰۱ توسط گروهی از دوستان آغاز شد و سپس بهتدریج گسترش یافت تا افراد همفکر از سراسر جهان را در بر بگیرد، بدون هیچ وابستگی مشخص به هیچ سازمان یا دولت خاصی.
اهداف آنها از قرار معلوم افزایش حریم خصوصی و امنیت در «عصر دیجیتال» و تضمین آزادی اطلاعات بود.
یکی از اعضای تیم #decipher که نام مستعارش Tekknolagi بود، در گفتوگوی بعدی با مجله Fast Company گفت:
«آنها میخواستند اینطور به نظر برسد که شبکهای از افراد هستند که اگر این واژه درست باشد، به انواع سازمانهای خصوصی و دولتی نفوذ کردهاند.»
اما از میان این دسته تازه از افراد جذبشده تنها وانر بود که ماهها بعد همچنان به انجمن مخفی سر میزد. شور و شوق او برای همکاری در زمینهی نرمافزار با دیگر حلکنندگان معما بهتدریج فروکش کرد و از ۳۳۰۱ خواست اعضای جدیدی را جذب کنند.
آنها به او گفتند این کار را خواهند کرد.
تصویری که برای دور دوم معماها در سال ۲۰۱۳ منتشر شد.
سپس، یک سال پس از انتشار نخستین معما، ۳۳۰۱ دور دوم معماها را منتشر کرد. بار دیگر، گروهی از حلکنندگانِ مشتاق معما این چالش را پذیرفتند.
معماهای باقیماندهی سیکادا ۳۳۰۱

پستِ «اپیفانی» سیکادا 3301.
معماهای دنبالهدار سال ۲۰۱۳ حتی دشوارتر از قبل بودند؛ آنها نوشتههای جادوگر و مرموز مشهور، الیستر کراولی را در بر میگرفتند، معماها در آهنگها و نقاشیها پنهان شده بودند و باز هم افراد را به دنبال کردن تیرهای چراغ برق با کدهای QR منگنهشده هدایت میکردند.
این بار، به نظر میرسید هیچکس قادر به حل معما نیست. وانر هیچکدام از دستهی جدید را ملاقات نکرد و خیلی زود دیگر نتوانست دوباره وارد سایت دارکنت شود. سایت ناپدید شده بود.
سپس در ۶ ژانویهی ۲۰۱۴، حسابی در توییتر با نام کاربری @۱۲۳۱۵۰۷۰۵۱۳۲۱ پیامی رمزآلود شبیه پیامهای سیکادا منتشر کرد: «درک ناگهانی فرارسیده است. زیارت شما آغاز شده است. روشنشدگی در انتظار است.» بیش از یک دهه بعد، به نظر میرسد هنوز هیچکس موفق به حل این مجموعهی سوم از معماها نشده، هرچند مردم بیوقفه همچنان در تلاش هستند.
یک پست سیکادا 3301 که به لیبر پریمس اثر آلیستر کراولی اشاره دارد.
سیکادا ۳۳۰۱، از جانب خود، بیشتر سکوت کردهاند؛ جز چند پیام بسیار مبهم در سالهای ۲۰۱۵.۲۰۱۶ و ۲۰۱۷. پیام سال ۲۰۱۷ بهنظر میرسید تنها هشداری برای «در مسیر ماندن» باشد، در واقع به حلکنندگان میگفت به کارشان ادامه دهند، اما فراتر از آن هیچ تحول مهم دیگری در این ماجرا رخ نداده است.
نظریهها دربارهی هویت سیکادا ۳۳۰۱ همچنان مورد بحث است، اما برخی از نظریههای افراطی با افشای بخشی از پیامهای حلکنندگان تعدیل شده است. آیا اعضای سیکادا ۳۳۰۱ بهراستی موجودات فرازمینی هستند؟ نه، احتمالاً چنین نیست. آیا آنها برای سازمانهای دولتی نیرو جذب میکنند؟ این هم چندان محتمل نیست، با توجه به تجربهی وانر و همچنین اذعان خود ۳۳۰۱ مبنی بر اینکه آنها یک گروه بینالمللی و بدون وابستگی به هیچ دولتی هستند.
نشانهای مرموز از Liber Primus، که حاوی سرنخی برای مجموعه سوم معماهای سیکادا هستند.
به نظر میرسد سادهترین توضیح، نزدیکترین گزینه به حقیقت است. به احتمال زیاد، سیکادا ۳۳۰۱ ابتدا گروه کوچکی از افراد باهوش و همفکر بود که تصمیم گرفتند گسترش پیدا کنند، با هدف ساخت نرمافزار بهشکل جمعی، آنها در واقع از وانر خواسته بودند نرمافزار کدنویسی کند، بهمنظور امنیت سایبری و حفاظت از آزادی اطلاعات!
شاید روزی معمای نهایی حل شود یا اعضای ۳۳۰۱ از سایه بیرون بیایند. اما تا آن زمان، سیکادا ۳۳۰۱ همچنان یکی از بزرگترین اسرار اینترنت باقی خواهد ماند.
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر