.png "عصر ایران")
۰۳ شهريور ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۳ شهريور ۱۴۰۴ - ۱۹:۳۰
پزشکیان: خیلی از عدالت حرف می‌زنیم ولی در عمل با آن فاصله داریم (فیلم) گزارش اختصاصی عصر ایران
ماجرایی شبیه به پتروشیمی میانکاله این‌بار در نزدیکی تالاب شادگان؟ وقتی حتی نفس کشیدن باد شمال هم خطرناک است / نگرانی از احداث پتروپالایش ملل در غیاب مجوزهای زیست‌محیطی (فیلم)
فیلم گزارش را اینجا ببینید
عصر ایران ؛ حسن ظهوری و مجتبی گهستونی ــ در حالی که مسئولان محلی از اشتغال‌زایی ۷ هزار نفری طرح پتروپالایش ملل دفاع می‌کنند، فعالان محیط زیست و کارشناسان نسبت به تکرار یک فاجعه زیست‌محیطی در نزدیکی حریم یکی از مهم‌ترین تالاب‌های بین‌المللی ایران هشدار می‌دهند.
در گرمای سوزان مردادماه خوزستان، در نزدیکی تالاب بین‌المللی شادگان، پرندگان رو به باد شمال ایستاده‌اند تا از حرارت بدن خود بکاهند، اما بی‌خبر از آنکه همین باد، ممکن است حامل تهدیدی جدی برای حیاتشان باشد. ماجرای احداث یک مجتمع پتروپالایش به نام «ملل» در این منطقه، نگرانی‌های عمیقی را در میان دوستداران محیط زیست برانگیخته و خاطره تلخ پروژه پتروشیمی میانکاله را زنده کرده است.
اخیراً هیئتی متشکل از مقامات استانداری خوزستان و نماینده مردم شادگان در مجلس، برای بازدید از محل پیشنهادی این پروژه گرد هم آمدند. نماینده شادگان با دفاع قاطع از این طرح می‌گوید: «احداث فاز اول پروژه، اشتغال مستقیم ۳۵۰۰ نفر را به همراه دارد. وقتی هر دو فاز تکمیل شود، این عدد به ۷ هزار نفر می‌رسد و شاهد یک تحول واقعی در منطقه خواهیم بود. نکته مهم دیگر این است که پروژه با رعایت فاصله‌ای بیش از ۱۲۰۰ متری از حریم اعلام‌شده توسط محیط زیست اجرا می‌شود، در حالی که درخواست آن‌ها تنها رعایت فاصله‌ای ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری بوده است.»
با این حال، کارشناسان محیط زیست معتقدند که این استدلال‌ها برای حفاظت از یک اکوسیستم حیاتی کافی نیست. محل پیشنهادی برای احداث این مجتمع که قرار است محصولاتی آلاینده مانند قیر، نفت سفید و گاز مایع تولید کند، تنها حدود یک کیلومتر با عرصه اصلی تالاب شادگان و حدود ۵۰۰ متر با حوضچه‌های استحصال نمک پتروشیمی اروند فاصله دارد.
یک پناهگاه تصادفی در قلب صنعت
همین حوضچه‌های استحصال نمک طی سه دهه گذشته به یک پناهگاه امن و یک تالاب کوچک برای هزاران پرنده مهاجر و بومی، از جمله فلامینگوها، تبدیل شده‌اند. عبدالحمید حرمتی، مدیرعامل شرکت استحصال نمک، این تحول را این‌گونه توصیف می‌کند: «در مجموعه ما، پرندگان عضوی از خانواده هستند. با محافظت همکاران ما، این شرکت به پناهگاهی امن برای حیات وحش و محلی رسمی برای سرشماری پرندگان توسط سازمان محیط زیست خوزستان تبدیل شده است. اعتماد این پرندگان به قدری است که با خیالی آسوده روی تجهیزات ما آشیانه ساخته و تخم‌گذاری می‌کنند.»
تهدیدی مضاعف بر اکوسیستمی آسیب‌دیده
این پناهگاه آرام، پیش از این نیز طعم تلخ آلودگی صنعتی را چشیده است. به گفته حرمتی، احداث کارخانه فولاد شادگان یک اشتباه بزرگ بود. او می‌گوید: «استقرار کارخانه فولاد شادگان در مجاورت تالاب بین‌المللی شادگان یک اشتباه بزرگ در جانمایی بود. امروز شاهد پیامدهای سنگین آن هستیم؛ آلودگی شدید منطقه با ذرات اکسید آهن و غبارهای صنعتی کاملاً مشهود است. ما بارها پیگیری کرده‌ایم که این مجتمع حداقل به وظایف قانونی خود عمل کند: سیستم‌های پایش آلودگی را به صورت آنلاین فعال نگه دارد و فیلترهای خود را برای کنترل این حجم از آلودگی روشن کند. اما متأسفانه این درخواست‌های قانونی نادیده گرفته شده و این صنعت همچنان در حال آلوده کردن شدید محیط زیست منطقه است.»
حالا، احداث یک مجتمع پتروپالایش در کنار این آلودگی موجود، به منزله یک اشتباه بزرگ‌تر تلقی می‌شود. حرمتی هشدار می‌دهد: «ما با یک منطقه زیست‌محیطی فوق‌العاده حساس روبرو هستیم. اجرای هر پروژه نسنجیده‌ای در اینجا، به طور حتم به پرندگان منطقه آسیب‌های جبران‌ناپذیری خواهد زد. اما فاجعه به همینجا ختم نمی‌شود. این پروژه یک تهدید مستقیم برای صنایع کشور نیز هست. آلودگی نمکی که ایجاد می‌کند، قابل پاکسازی نیست و سرمایه‌گذاری‌های ملی ما در پتروشیمی‌ها را فلج خواهد کرد. به صراحت می‌گوییم: این صنایع متوقف شده و از بین خواهند رفت.»
ابهام در مجوزها و وعده‌های مسئولان
با وجود همه این نگرانی‌ها، پروژه پتروپالایش ملل هنوز نتوانسته مجوز نهایی را از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت کند. داوود اشرفی، مدیرکل محیط زیست استان خوزستان، با تأیید این موضوع می‌گوید: «تاکنون، سازمان حفاظت محیط زیست هیچ‌گونه اظهارنظر رسمی در خصوص پروژه پتروپالایشگاه شادگان منتشر نکرده است. موضع نهایی این سازمان، اعم از موافقت یا مخالفت، پس از تکمیل بررسی‌ها در قالب یک نامه مکتوب و رسمی اعلام خواهد شد. لازم به ذکر است که هنوز هیچ تصمیم قطعی در این زمینه اتخاذ نشده و موضوع ارزیابی زیست‌محیطی پتروپالایشگاه شادگان، هم‌اکنون در دستور کار کمیته ملی ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.»
این در حالی است که حدود دو سال پیش، این پروژه بخشی از فعالیت‌های ساختمانی خود را بدون داشتن مجوز آغاز کرده بود که پس از رسانه‌ای شدن، عملیات آن متوقف شد. این سابقه، شباهت نگران‌کننده‌ای به ماجرای پتروشیمی میانکاله دارد. آنجا هم ساخت یک پتروشیمی بدون مجوز آغاز شد و هرچند نه تنها متوقف شد که مجوزش را هم باطل کردند اما حالا زمین را به دولت پس نمی‌دهند. برای همین است که نگرانی‌هایی وجود دارد و نباید پیش از صدور مجوزهای محیط زیستی فعالیتی صورت گیرد.
سید محمدرضا موالی‌زاده استاندار خوزستان نیز با تأکید بر لزوم رعایت قوانین، اطمینان داده است: «اساساً، شروع عملیات اجرایی هرگونه پروژه‌ای، منوط به اخذ مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست است. به عبارت دیگر، استقرار و شکل‌گیری هر طرح توسعه در هر نقطه از کشور، الزاماً مستلزم هماهنگی کامل با این سازمان و کسب مجوزهای لازم می‌باشد. لذا، می‌توان اطمینان داد که کلیه ملاحظات زیست‌محیطی در فرآیند بررسی و صدور مجوز، به دقت در نظر گرفته خواهد شد.»
با این حال، تجربه پروژه‌های صنعتی مشابه در منطقه نشان داده است که وعده اشتغال‌زایی گسترده برای نیروهای بومی، اغلب به طور کامل محقق نشده است. اکنون، در حالی که پرندگان تالاب شادگان برای فرار از گرما به باد شمال پناه می‌آورند، باد از سمت فولاد شادگان، بوی آهن و جیوه با خود می‌آورد. سرنوشت این تالاب و ساکنان بی‌صدای آن، در انتظار تصمیم نهایی مسئولان است.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
چرا عربستان از میزبانی بازی‌های زمستانی آسیا کنار می‌کشد؟ آمریکا به طور رسمی تحریم‌های سوریه را لغو کرد سرعت ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت در فرمول یک؟ چالش‌های نسل جدید خودروها مشخص شد اینتر به دنبال فروش طارمی؛ مهاجم ایرانی فرصت کمی برای یافتن تیم دارد پدیده ۲۰ ساله بوکس، رقیبش را در یک دقیقه ناک‌اوت کرد؛ آیا ایتائوما رکورد مایک تایسون را می‌شکند؟ ثبت 2 یوزپلنگ ایرانی در پارک ملی توران ورزشگاه پارس شیراز میزبان تاریخ‌سازی؛ ورود بانوان و استفاده از VAR برای اولین بار در فارس سند همکاری ورزشی ایران و تاجیکستان امضا شد رازهای ناگفته نابغه؛ سفری به اعماق ذهن نیکولا تسلا ترکیب پرسپولیس و سپاهان مشخص شد؛ نیازمند مقابل تیم سابقش بازی می‌کند شهردار شیکاگو خطاب به ترامپ: نمی‌ترسیم و تسلیم نخواهیم‌شد اخاذی مادر و پسر فالگیر در فضای مجازی بازگشت تاریخی «رئیس‌جمهور»؛ بوکسور ۵۲ ساله به دنبال قهرمانی جهان است وزیر میراث فرهنگی: اگر ما در ۴ دهه گذشته نتوانسته‌ایم زیست شرافتمندانه را برای مردم فراهم کنیم نقطه ضعف حاکمیت است هواداران سپاهان با چاپ دلار نیازمند از او استقبال کردند (+عکس)