سیلی پیرپسر به صورت سینمای ایران / لیلا حاتمی و حامد بهداد بخشی از دستمزدشان را بخشیدند / بعضی‌ منتقدها می‌خوان فحش هم بدن ولی می‌ترسند پخش نشه / برخی‌ها دوست دارن غلام ببره / از روز اول گفتم حسن پورشیرازی (فیلم)

فیلم گفتگو را این‌جا ببینید

عصر ایران ؛ گفتگو از کاوه معین‌فر ــ اکتای براهنی، کارگردان بااستعداد سینمای ایران، با فیلم دوم خود یعنی «پیرپسر» توانسته است موجی از توجه و بحث را در سینمای ایران ایجاد کند. این فیلم که پس از چهار سال از تولید آن، در سال ۱۴۰۴ شمسی اکران عمومی شد، نه تنها رکوردهای فروش را جابجا کرده، بلکه به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار سینمایی دهه اخیر شناخته می‌شود. 

براهنی، که ریشه‌های ادبی و فرهنگی عمیقی دارد، با این اثر به بررسی تم‌های پیچیده‌ای مانند خشونت خانوادگی، روابط قدرت و بحران‌های اجتماعی پرداخته است. 

بیوگرافی اکتای براهنی: از ادبیات به سینما

اکتای براهنی، متولد سال ۱۳۵۳ در تهران، فرزند رضا براهنی، نویسنده و شاعر برجسته ایرانی است. تأثیر پدرش بر مسیر هنری او غیرقابل انکار است؛ اکتای براهنی، پس از مهاجرت به کانادا، تحصیلات خود را در رشته سینما ادامه داد و به عنوان فیلمنامه‌نویس و کارگردان فعالیت کرد. او کار سینمایی خود را با نوشتن درباره فیلم‌ها آغاز کرد و سپس به ساخت آثار مستقل روی آورد.

اولین فیلم بلند براهنی، «پل خواب» در سال ۱۳۹۵، با استقبال منتقدان روبرو شد و جوایزی در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی کسب کرد. این فیلم، که بر اساس رمان «جنایات و مکافات» ساخته شده بود، نشان‌دهنده علاقه او به ادبیات و روانشناسی بود. براهنی در مصاحبه‌هایش تأکید کرده که سینما برای او ابزاری برای کاوش عمق انسانی است. در سال‌های اخیر، براهنی به عنوان یکی از صداهای نوظهور سینمای ایران شناخته شده و فیلم‌هایش در جشنواره‌هایی مانند روتردام و گالوی مورد تحسین قرار گرفته‌اند.

فیلم «پیرپسر»: داستانی از خشونت و روابط خانوادگی

«پیرپسر»، فیلمی درام و تریلر به مدت ۱۹۲ دقیقه، داستان دو برادر میانسال به نام‌های رضا و علی را روایت می‌کند که با پدر خشن و سلطه‌جوی خود، غلام، زندگی می‌کنند. در بستر اقتصادی نابسامان ایران دهه ۹۰، پدر تصمیم به ازدواج با مستاجر جوان خانه می‌گیرد، که این امر تنش‌های خانوادگی را به اوج می‌رساند. فیلم بدون افشای جزئیات اصلی، به بررسی تم‌هایی مانند پدرسالاری، حسادت، خشونت پنهان و تأثیرات اجتماعی می‌پردازد. براهنی در نوشتن فیلمنامه، از عناصر ادبی و سینمایی الهام گرفته و فضایی کافکایی-داستایوفسکی ایجاد کرده است.

این فیلم نه تنها یک درام خانوادگی است، بلکه نقدی بر ساختارهای قدرت در جامعه ایرانی به شمار می‌رود. براهنی تأکید دارد که اثرش ریشه در واقعیت‌های ایرانی دارد.

فرآیند تولید و اکران: از توقیف تا رکوردشکنی

تولید پیرپسر در سال ۱۴۰۰ آغاز شد و بابک حمیدیان و حنیف سروری تهیه‌کنندگی آن را بر عهده داشتند. فیلم ابتدا برای جشنواره فجر ۱۴۰۰ آماده شد، اما به دلیل محتوای حساس و آنچه نامناسب خوانده شد، توقیف گردید.

در نهایت، با تغییر دولت و سیاست‌های فرهنگی، فیلم در خرداد ۱۴۰۴ اکران شد. اکران اولیه با فروش چند میلیاردی در روز اول همراه بود و تا مرداد ۱۴۰۴، فروش آن به بیش از 136 میلیارد تومان رسید، که آن را به دومین فیلم پرفروش سال و پرفروش‌ترین فیلم غیرکمدی تاریخ سینمای ایران تبدیل کرد. این موفقیت در حالی رخ داد که سینمای ایران با رکود پس از جنگ کوتاه‌مدت مواجه بود، و پیرپسر شوکی مثبت به بازار وارد کرد.

اکران با جنجال‌هایی همراه بود؛ برخی رسانه‌های محافظه‌کار فیلم را لجن و کثیف خواندند و خواستار توقف آن شدند.

بازیگران و تیم فنی: درخشش ستارگان

بازیگران پیرپسر یکی از نقاط قوت فیلم هستند. حسن پورشیرازی در نقش غلام، با بازی درخشانش، نماد خشونت پدرسالارانه را زنده کرده و جوایزی بین‌المللی کسب کرده. لیلا حاتمی در نقش مستاجر جوان، عمق احساسی به داستان می‌دهد، و حامد بهداد در نقش یکی از برادران، انرژی لازم را فراهم می‌کند. محمد ولی‌زادگان، علی رحیمی و محمدرضا داود نژاد نیز نقش‌های مکمل را به خوبی ایفا کرده‌اند.

فیلم‌برداری توسط ادیب سبحانی و موسیقی متن، فضایی تنش‌زا ایجاد کرده که منتقدان آن را حیرت‌انگیز خوانده‌اند. براهنی به عنوان نویسنده و کارگردان، جزئیات نمادین مانند نقاشی‌ها و کتاب‌ها را برای ادای احترام به پدرش و فرهنگ ایرانی گنجانده.

نقدها و جوایز: تحسین جهانی و بحث داخلی

پیرپسر در جشنواره‌های بین‌المللی موفق بوده: برنده جایزه سینمای جهان در گالوی ۲۰۲۴، جایزه بزرگ در روتردام، و نمایش در چنای و UCLA. منتقدان آن را کم‌نظیر و بدیع دانسته و تجربه‌ای تروماتیک خوانده‌اند.

در داخل، نقدها دوگانه است: برخی آن را سیلی به سینمای ایران و پیشگویانه می‌دانند، در حالی که دیگران به فضای کثیف انتقاد دارند. مسعود فراستی آن را جنایت خواند، اما مخاطبان عمومی استقبال کردند. 

تأثیر بر سینمای ایران: یک نقطه عطف

پیرپسر نه تنها فروش را احیا کرد، بلکه بحث‌هایی درباره آزادی بیان و سانسور برانگیخت. این فیلم نشان داد که سینمای ایران می‌تواند با آثار جسورانه، مخاطب جهانی جذب کند. براهنی با این اثر، سقف انتظارات را بالا برد و به عنوان نمادی از نسل جدید کارگردانان ظاهر شد. در سالی که سینمای ایران با چالش‌های اقتصادی روبرو است، موفقیت پیرپسر امیدبخش است و می‌تواند راه را برای فیلم‌های مشابه باز کند.

اکتای براهنی با پیرپسر ثابت کرد که سینما می‌تواند آینه‌ای برای جامعه باشد. این فیلم، با وجود جنجال‌ها، میراثی ماندگار خواهد داشت و سال ۱۴۰۴ را به عنوان سالی مهم در سینمای ایران ثبت می‌کند.

با اکتای براهنی درباره خودش، و فیلم پیر پسر و مشکلاتی بر سر ساخت این فیلم پشت سر گذاشته گفتگو کردیم که در بالای این صفحه می‌توانید آن را ببینید

پیروزی خارج از خانه پیکان با تک‌گل ستاره جوان؛ شروعی تلخ برای حدادی‌فر و ذوب‌آهن

بیشتر بخوانید:

انقراض یوز و پلنگ نوک کوه یخ است/ از بزرگترین پرنده ایران فقط ۲۰ تا مانده/ گوزن زرد دیگر در طبیعت وجود ندارد/ ماهیان خاویار هم در آستانه انقراض اند(فیلم)

محمد فاضلی : مردم ایران برابر حکومت در صلح مسلح‌اند / ۳ سال آرزو داشتند مذاکره کنند اما آن را نفی می‌کردند / کسی که هم به کوروش علاقه دارد، هم شیعه‌ است و هم سگ دارد؛ عجیب نیست (فیلم)

تماشاخانه

سیلی پیرپسر به صورت سینمای ایران / لیلا حاتمی و حامد بهداد بخشی از دستمزدشان را بخشیدند / بعضی‌ منتقدها می‌خوان فحش هم بدن ولی می‌ترسند پخش نشه / برخی‌ها دوست دارن غلام ببره / از روز اول گفتم حسن پورشیرازی (فیلم)

افشای داستان پشت پرده مونوپولی؛ ایده لیزی مگی که به نام دیگری جا افتاد (فیلم)

فیلم های دیگر