عمارت ارثیه قزوین؛ خانه‌ای قاجاری با سریالی از جوایز متنوع معماری(+عکس)

عصر ایران - خانه‌ای تقریبا قدیمی و نیمه‌متروکه که به‌نظر می‌رسد متعلق به دوره پهلوی باشد، به دلیل ویژگی‌هایی چون ویلایی بودن، فضاهای باز و سرپوشیده بزرگ و موقعیت مکانی مناسب توسط بهره‌بردار خریداری می‌شود تا پس از بازسازی به کافه و رستوران تبدیل شود.

در مراحل اولیه بررسی اسناد ساختار بنا، تیم طراحی متوجه می‌شود که قدمت بنا به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد و ماهیت اصلی آن زیر لایه‌ای از نازک‌کاری‌های متأخر مدفون شده است. بنابراین، تصمیم به برداشتن لایه‌های متأخر که بخش زیادی از جزئیات و تزئینات بنا را پنهان کرده بودند، گرفته می‌شود تا معماری اولیه و ارزشمند بنا که طی یک دوره 40 تا 50 ساله مدفون مانده بود، دوباره احیا شود.

پس از برداشتن این الحاقات و نازک‌کاری‌های ثانویه، هسته اصلی بنا مشخص می‌گردد و سناریوی احیا و بازسازی بر اساس وضعیت اصلی بنا پی‌ریزی می‌شود. یکی از استراتژی‌ها کامل کردن برخی بخش‌های ارزشمند است که تنها نشانه‌هایی از آن‌ها باقی مانده است، از جمله هشتی بنا. همچنین، برخی بخش‌های دیگری که تخریب شده بودند، یا به همان شکل حفظ شوند (نمادین) یا در حفظ ردپای خود عملکرد جدیدی همسو با کابری فعلی پیدا کنند باشند.

نوآوری‌ ها و مزایای پروژه

حفظ اصالت بنا و استفاده از ظرفیت‌های آن برای کاربری جدید: در فرآیند مکان‌یابی و تعریف برنامه فضایی‌های مورد نیاز، تلاش شده تا جای ممکن ارتباط با عملکرد سابق خانه حفظ شود. به عنوان مثال:

فضای بار در فضای مطبخ سابق جای‌گذاری شده است.

سرویس‌های بهداشتی در محل توالت‌های سابق بنا در زیرزمین قرار گرفته‌اند.

تاسیسات مرکزی و موتورخانه در آب‌انبار سابق که دیگر کارایی نداشت و متروک مانده بود، قرار داده شده است.

آشپزخانه در فضای خنک زیرزمین قرار داده شده است و همچنین سه هواکش موجود در زیرزمین که وظیفه تهویه و گردش هوا را به عهده داشتند، با قرار دادن سانتریفیوژ در داخل آنها، احیا و تقویت شده‌اند.

ارائه امکانات دسترسی: استفاده از بالابر برای تسهیل ورود معلولان به مجموعه و ارائه منو بریل برای نابینایان از دیگر ارزش‌هایی است که در این پروژه ایجاد شده است.

محدوده مداخلات

ایجاد باغچه‌ای بر روی شالوده یکی از دیوارهای جانبی اتاق VIP.

ساخت کانتر بار بر روی دیوار  تخریب‌شده ی مطبخ و ایجاد آویزهایی بالای آن برای حفظ اثر و ردپای دیواری که دیگر وجود ندارد.

اضافه کردن بخشی از فضای زیرزمین به سرویس‌های بهداشتی برای تأمین تعداد بیشتر سرویس‌ها.

حذف پنجره‌های معمولی بنا و قرار دادن ارسی‌هایی که منطبق با ماهیت بنا طراحی و ساخته شده‌اند.

احیا و بازسازی هشتی که تنها یک وجه آن وجود داشته است.

مهم ترین ارزش های بنای موجود

احیا و بازسازی با حفظ حس و حال گذشته: این خانه یکی از آخرین خانه‌های دوره قاجاری در این منطقه است و بازسازی آن با حفظ ویژگی‌های گذشته، آن را به یک مکان عمومی شاخص با کاربری خدماتی (کافه رستوران) در این منطقه تبدیل کرده است.

حفظ درختان قدیمی حیاط: درختان انجیر و انار با قدمت بالا که هنوز میوه می‌دهند، حفظ شده‌اند.

تخصیص بخشی از فضا به مجسمه دستان استادکاران: برای تجلیل از افرادی که در احیا و بازسازی پروژه زحمت کشیده‌اند، بخشی از فضا به مجسمه دستان آن‌ها اختصاص یافته است.

احیا جزئیات بنا: تلاش برای به نمایش گذاشتن جزئیات و روایت بنا، فضا را فراتر از یک کاربری خدماتی برده و آن را به یک گالری تبدیل کرده است که مردم تمایل به حرکت و دیدن تمام بنا داشته باشند، گویی به گالری آمده‌اند.

حفظ ساختار بندی بنا: با وجود از بین رفتن یا تخریب شدن بخشی از قسمت‌ها، تلاش شده است تا حضور دیوارهای قدیمی تثبیت شود. برای مثال، کانتر بار بر روی بخشی از دیواری که تنها نشانه‌هایی از وجود آن باقی مانده بود، قرار گرفته است. همچنین، در فضای VIP مجموعه، یکی از دیوارها به شکل نیمه‌تخریب شده خود به عنوان آبجکتی دکوراتیو حفظ شده است و یا فضای سبز و گل‌ها بر روی امتداد دیواری که تنها شالوده آن باقی مانده بود، قرار داده شده‌اند.

وضعیت بنا قبل از بازسازی

خانه‌ای قدیمی و نیمه‌متروکه که در ابتدا به نظر می‌ متعلق به دوره پهلوی باشد، با ظواهری که نشان می‌داد در طول چندین مرحله دچار تغییرات ناهمگن شده است. با بررسی بیشتر اسناد و ساختار بنا، مشخص می شود که این خانه متعلق به اواخر دوره قاجار است که به دلایل نامعلوم، تصمیم به ایجاد تغییرات بنیادین در ظاهر بنا، هم در بیرون و هم در داخل، گرفته می شود که نتیجه ان مدفون شدن سطوح زیادی از بنا به مدت ۴۰ تا ۵۰ سال زیر یک لایه نازک‌کاری گچی می‌شود.

اطلاعات پروژه:

عمارت ارثیه – علی موذن

نام پروژه :عمارت ارثیه
موقعیت پروژه :استان قزوین
آدرس پروژه :قزوین،خیابان دارایی،پلاک 37
معمار مسئول :علی مؤذن
تیم طراحی :سروناز شکاری زاده
گرافیک و پرزانته :سید حسین هاشمی پور، صدف مهدیان، زهرا عظیمی
تاریخ آغاز پروژه : 1400
تاریخ پایان پروژه : 1402
مساحت زمین ( متر مربع ) : 2200
مساحت زیر بنا ( متر مربع ) : 846
دسته بندی کاربری :رستوران
تیم اجرایی :عیسی خلیلی، برادران مسعودی، برادران مانیان، برادران عیوضی، برادران محمودی
تاسیسات الکتریکی :محسن آذربایجانی، یوسف نجفی
تاسیسات مکانیکی :مسعود آریا
نوع تاسیسات سرمایشی :چیلر مرکزی
نوع تاسیسات گرمایشی :موتور خانه
كارفرما :علی مؤذن
عکاسی پروژه :استودیو پلاک، پیمان رجبی

جوایز کسب شده :

کسب مقام طلای جایزه بین‌المللی “Golden Trezzini” در بخش بازسازی | آبان ۱۴۰۳
دریافت مدال افتخار از چهارمین کنگره صنعت رستوران ایران | اسفند ۱۴۰۲
دریافت تندیس بلورین از دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی | آذر ۱۴۰۲
دریافت تندیس “فنجان طلایی” به عنوان بهترین کافه سال از جشنواره ملی “کافه، مقصد گردشگری شهری” | اردیبهشت ۱۳۹۷
دریافت تندیس بلورین به عنوان کافه برگزیده نوظهور ده سال اخیر کشور از چهارمین کنگره صنعت رستوران ایران | اسفند ۱۴۰۲
دریافت لوح تقدیر از جایزه بین‌المللی IDA Award (International Design Awards)، معتبرترین جایزه جهانی آمریکا در زمینه طراحی و معماری | ۱۴۰۳
دریافت لوح تقدیر ویژه از چهارمین جایزه ملی مرمت و احیای بناهای تاریخی ایران | ۱۴۰۳
کسب مقام برتر در هفتاد و هشتمین مراسم فرهنگی و هنری توکیو، ژاپن | ۲۰۲۱
دریافت لوح تقدیر از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین به عنوان مقصد گردشگری سال | ۱۴۰۳
دریافت لوح تقدیر از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین به عنوان جاذبه گردشگری سال | ۱۳۹۹
برگزیده جایزه بزرگ “معمار”۳ ۱۴۰
برگزیده جایزه قاره‌ای “2A” در دبی | آذر ۱۴۰۳
برگزیده جایزه دیزاین (طراحی فضای داخلی کافه) از نمایشگاه قهوه دبی، امارات | ۲۰۲۲

جهان معماری

بانوی اژدها ۷۰ ساله شد؛ هواپیمای جاسوسی یو-۲ آمریکا همچنان رکوردشکنی می‌کند

بیشتر بخوانید:

معماری برزیلی یک ویلا (+عکس)

تماشاخانه

تغییرات اقلیمی و روند جاری شدن سیل در آلاسکا / هشدار جدی برای تخلیه منازل (فیلم)

پتاس گاوخونی را می‌کُشد ؟ گرفتن آخرین رمق‌های تالاب / تکرار بلایی که بر سر دریاچه ارومیه آوردند (فیلم)

فیلم های دیگر