حمیدرضا جلایی‌پور: عقلانیت اقتضا می‌کند احتمال وقوع جنگ را جدی بگیریم/ حکومت باید سیاست‌های صداسیما را تغییر دهد

انتخاب: وضعیت برای ایران در حوزه دیپلماتیک مبهم است؛ از یک سو مشخص نیست اروپایی‌ها مکانیزم ماشه را فعال می‌کنند یا خیر، از آن‌سو نمی‌توان قضاوت روشنی درباره مذاکره احتمالی ایران و آمریکا و به نتیجه رسیدن یا نرسیدن آن ارائه کرد و از طرفی برخی تحلیل‌های رسانه‌های غربی نیز حکایت از احتمال جنگی دوباره میان ایران و اسرائیل دارد. 

برای بررسی همه این ابهام‌ها ساعتی را با حمیدرضا جلایی‌پور، استاد دانشگاه و فعال و تحلیلگر سیاسی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

***

*ارزیابی شما از وضعیت میان ایران و اسرائیل چگونه است؟ آیا بر اساس آنچه برخی رسانه‌های غربی می‌گویند احتمال بروز جنگی دوباره وجود دارد؟

اسرائیل و ایران برای مدت طولانی در وضعیت خصمانه و شبه جنگی بودند. خصومت اسرائیل بیش از یک سال است که این وضعیت را تشدید کرده است. در ٢٣ خرداد ١۴٠۴ با تجاوز و جنگ مستقیم و ترکیبی اسرائیل با ایران، کشور وارد «وضعیت جنگی» شده است. فقط در دوم تیر پس از دوازده روز جنگ، این جنگ موقتا متوقف شد.

در پاسخ به قسمت دوم سوالتان می‌توان گفت احتمال وقوع مجدد جنگ از سوی اسرائیل علیه ایران هست. اما نیاز به توضیح دارد. توضیح این است که درباره جنگ در دو ماه آینده قطعی نمی‌توانیم پیش بینی کنیم. فقط می‌توانیم حالات مختلفی را حدس زده و در نظر بگیریم. حالت اول این است که احتمال جنگ هست. لذا عقلایی این است که ما وضعیت وقوع جنگ را جدی بگیریم و آمادگی دفاع کامل داشته باشیم. نظامیان که آماده هستند، دولت هم آماده هست جامعه هم شایسته است آماده باشند.

حالت دوم این است که جنگ نمی‌شود و سر و صدای فعلی یک «جنگ روانی» علیه اقتصاد ایران از سوی نتانیاهوی شیاد هست. تا با این جنگ روانی و با تشدید تحریم‌ها از سوی بلوک غرب به ایران بیشتر فشار بیاورند. حالت سوم احتمال ضربات امنیتی و ترور از سوی اسرائیل نسل‌کش علیه ایران هست. برای هر سه حالت باید آماده بود. تا ایران عزتمندانه از این پیچ جنگی عبور کند.

*هنوز هم از احتمال مذاکره با آمریکا و احیانا رسیدن به توافق با این کشور سخن گفته می شود و آقای پزشکیان هم اخیر گفت که راهی جز مذاکره نداریم. چه‌قدر نسبت به مذاکره و رسیدن به توافق با آمریکا خوش‌بین هستید؟

همینطور است. راه حل مدیریت و پایان هر جنگی از طریق دیپلماسی است. خوشبختانه ماه‌ها قبل از تجاوز اسرائیل به ایران (در ٢٣ خرداد) ایران در شش دور مذاکرات مشغول گفت‌گو با آمریکا بود. و این اسرائیل و آمریکا بودند که ناجوانمردانه در حین مذاکرات به ایران حمله کردند و البته ایران هم جانانه دفاع کرد.

یکی از دلایلی که مردم ایران در آغاز این جنگ یک جنبش دفاع میهنی را به نمایش گذاشتند، همین بود که مردم دیدند که دشمن در حین مذاکره به ایران حمله کرد؛ لذا کثیری از مردم در برابر دشمن اسرائیلی صف‌بندی کردند و با انسجام خود چشم جهانیان را خیره کردند.

بحث خوش‌بینی و بدبینی نسبت به دیپلماسی نیست. کلا برای عبور از این شرایط نامتعین و از این پیچ موجود همچنان راه عبور انجام دو کار مهم است. از یک طرف آمادگی نظامی و از طرف دیگر دیپلماسی است. که خوشبختانه با حضور دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی (آقای علی لاریجانی) تیم دیپلماسی ایران قوی‌تر شده است. 

*وضعیت ایران با اروپایی‌ها به کجا می‌رسد؟ آیا می‌توانیم جلوی فعال‌شدن مکانیزم ماشه را بگیریم؟

به نظر می‌رسد که کار جمهوری اسلامی با اروپا به کار مذاکرات به آمریکا بستگی دارد. اگر آنجا کار خوب پیش برود، مشکل مکانیزم ماشه بهتر قابل اداره است. گفته می‌شود احتمال دارد شش ماه تا یک سال تعلیق در اسنپ‌بک رخ دهد.

*سخنان اخیر نتانیاهو به نوعی با هدف تحریک افکار عمومی مطرح شد. با توجه به اینکه مردم با وجود همه گلایه‌مندی‌های داخلی، در جنگ ۱۲ روزه مواضعی صریح علیه اسرائیل اتخاذ کردند، تصور می‌کنید سخنان نتانیاهو بر افکار عمومی اثری دارد؟

بله. در حمله قبلی اسرائیل به خاک ایران، نتانیاهو به شورش مردم علیه جمهوری اسلامی امید بسته بود. اتفاقا مردم میهن‌دوست ایران علیه اسرائیل متجاوز متحد شدند. اسرائیل در آن دوازده روز ناکام ماند. اما اسرائیل متجاوز همچنان امید دارد که با ضربه به ایران و در کنار ماشین جنگ تبلیغاتی‌اش، زمینه‌ساز آشوب سیاسی را فراهم کند‌. نتانیاهو دو دهه هست که دنبال این هدف است.

اما من معتقدم در جنگ دوازده روزه مردم ایران نتانیاهو را ناکام گذاشتند، دوباره هم اگر نتانیاهو به ایران تجاوز کند مردم او را ناکام می‌گذارند. دلیل من روشن است چون نتانیاهو متجاوز به خاک ایران هست، ایرانیان با متجاوز همراه نمی‌شوند آن هم متجاوز نسل‌کشی مثل نتانیاهو. نتانیاهو الان یک جنایتکار جنگی در سطح جهانی است. مردم از وضع موجود ناراضی هستند ولی مطلقا با متجاوزی مثل نتانیاهو همراه نمی‌شوند.

*حاکمیت در شرایط خطیر کنونی در حوزه داخلی باید چه کار کند تا بر وحدت و انسجام ملی بیفزاید؟

در درجه اول حکومت در برابر تجاوز دشمن اسرائیلی باید آمادگی کامل نظامی داشته باشد. در درجه دوم حکومت سیاست‌های صداسیما را تغییر دهد. با این صداسیما نمی‌شود در بحران‌ها خوب با مردم ارتباط برقرار کرد و در سختی‌ها اعتماد مردم را جذب کرد. در درجه سوم نهادهای خدماتی دولت در ارائه خدمات فعال‌تر شوند.

این جا مدیران شایسته خیلی نقش دارند. مثلا شنیده شده یکی از معاونین وزارت مهم نیرو شایسته شغلش نیست، در امور غیر مرتبط تخصص دارد. دولت اقداماتی را انجام که باعث کاهش شکاف میان حکومت و جامعه می‌شود مثل رفع فیلترینگ. در درجه چهارم شهروندان فعال ایرانی در فضای مجازی شایسته است جنگ روانی دشمن را خنثی کنند.

متاسفانه ما وطن فروش ایرانی دروغ‌گو در تلویزیون‌های اسرائیلی داریم که در نقش سرباز اسرائیل علیه مردم ایران دروغ می‌گویند و جنگ روانی راه می‌اندازند. خوشبختانه در جنگ دوازده روزه نتانیاهو دو شکست دریافت کرد. با مقاومت موشکی ایران روبرو شد و از طرفی شهروندان آگاه ایران ماشین تبلیغاتی دشمن را خنثی کردند.

حضور عراقچی در پیاده روی اربعین (فیلم)

بیشتر بخوانید:

پیش‌بینی حمیدرضا جلایی پور؛ آینده تندرو‌ها پس از شکست‌شان برابر پزشکیان چه خواهد شد؟/ به فرقه سیاسی تبدیل می شوند؟

جلایی پور : ایران -بر خلاف گذشته- آماده مذاکره مستقیم با آمریکا است

تماشاخانه

پتاس گاوخونی را می‌کُشد ؟ گرفتن آخرین رمق‌های تالاب / تکرار بلایی که بر سر دریاچه ارومیه آوردند (فیلم)

فارس، شوش، ایذه ؟ قدیمی ترین نقش برجسته تاریخ ایران کجاست؟ (فیلم)

فیلم های دیگر