عصر ایران؛ الناز چراغی- محمد قلی یوسفی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتوگو با «عصر ایران» به کار بردن واژه «نظام حکمرانی» را خطایی استراتژیک دانست و گفت: کاستیهای اقتصادی ایران به حدی است که میتوان از واژه بحران برای شرایط اقتصادی استفاده کرد. با این توضیح که بیشتر شدن محدودیتهای معیشتی نارضایتی عمومی را به بیشترین حالت ممکن خود خواهد رساند و همچنین تنگنای دولت را هم بیشتر خواهد کرد و بنابراین احتمال بلند شدن صدای اعتراض بیشتر خواهد شد.
تحلیلگر اقتصادی در پاسخ به این پرسش که «تکلیف نظام حکمرانی در این شرایط چیست» کلمه «حکمرانی» را نادرست دانست و گفت: این تعبیر مربوط به به قرن شانزدهم اروپاست و ربطی به امروز ندارد. یعنی در عصر فئودالی زمانی که حاکم یک نفر بود و دستور می داد و همه مطیع بودند. در واقع این کلمه را برای گود گاورننس یا گاورننس به کار میبردند و نهادهای بینالمللی مثل بانک جهانی برای پاسخگویی دولتها و شفافیت نه به خاطر اینکه حاکمیت خوب کار می کند یا بد. این غلط است. بنابراین ما نباید این اصطلاح را به کار ببریم.
مثلا مدیریت اقتصادی به حکمرانی نیاز ندارد بلکه باید امور به بخش خصوصی واگذار شود و مسئولین و دست اندرکارن نظارت کنند و به هنگام بروز اختلاف نقش داور را ایفا کنند. تاکید میکنم، کار دولت و حاکمیت مهندسی یا سیاست گذاری نیست.
وی با اشاره به سیستم اداره امور در ایران توضیح داد: متاسفانه جامعه ما، جامعهای دولتی است و اتفاقا کلمه حکمرانی تنها به این اعتبار برای این روزهای ایران شاید مصداق داشته باشد. وقتی بخش خصوصی و بازار وجود ندارد و مالکیت دولتی انگیزه را در بخش خصوصی کشته است. متاسفانه دولت به همه عرصه ها ورود میکند و علاوه بر اینکه سیاستهای پولی و مالی را به کار می گیرد و نرخ ارز را تغییر میدهد، با سرمایه گذاری بیش از هفتاد هشتاد درصد بازار اقتصاد را در اختیار گرفته است تا بتوانیم اینطور بگوییم «در ایران بازار اقتصادی وجود ندارد» و در چنین حالتی مدیریت اقتصاد در شرایطی به دولت واگذار شده است که به دلیل ناکاربلدی اقتصاد به قهقرا رفته است. یعنی انگیزه فعالیت اقتصادی در بخش خصوصی به کمترین حالت ممکن خود رسیده و بالطبع بازار از بین رفته است.
استاد اقتصاد دانشگاه درباره مسیری که میتواند به اصلاح منتهی شود، تصریح کرد: کارها باید به مردم واگذار شود. یعنی چون اقتصاد مربوط به مردم است، روش دستوری نمیتواند کارایی داشته باشد.
قلی یوسفی در پایان یادآور شد: درکشورهای مختلف دنیا که تجربه های موفق داشتهاند اگر روشی را نامناسب میبینند، دنبال اصلاح میروند و از مردم نظر میخواهند. راه حل آن است که به نظر مردم عمل شود و نظر مردم با مراجعۀ مستقیم به آرای آنان مشخص میشود.