در دنیای پررمزوراز اقیانوسها، جایی که کرمهای نورانی در اعماق آب میرقصند و نهنگهای قاتل یکدیگر را با جلبک ماساژ میدهند، گونهای شگفتانگیز زندگی میکند که تمام تصورات ما از کوسهها را به چالش میکشد: کوسهای که بهجای شنا، روی بالههایش راه میرود. کوسه سردوشی، یکی از شگفتیهای کمترشناختهشدهی طبیعت است.
به گزارش زومیت، کوسه سردوشی یا کوسه اپولت (Hemiscyllium ocellatum) که به «کوسه راهرونده» معروف است، در آبهای گرم و کمعمق اطراف استرالیا و گینهنو زندگی میکند. برخلاف تصور رایج از کوسهها، این گونه بهجای شنا، با بالههایش روی بستر دریا قدم میزند و گاهی حتی فاصلههای کوتاهی را روی خشکی بین گودالهای آب طی میکند.
در ویدیویی که جسینتا شکلتون، زیستشناس دریایی، ضبط کرده، کوسهای جوان از گونه کوسه سردوشی در سواحل جزیره لیدی الیوت، نزدیک دیوارهی بزرگ مرجانی دیده میشود که بهدنبال غذا، به آرامی در حال قدمزدن است.
شکلتون توضیح میدهد که کوسههای اپولت معمولاً در هنگام طلوع و غروب بهدنبال غذا میگردند. در پوزهشان اندامهای حسی خاصی به نام آمپول لورنزینی وجود دارد که پالسهای الکتریکی بسیار ضعیف زیر شن را شناسایی میکند. همین توانایی باعث شد که کوسهی ویدیو، چند کرم پنهان را پیدا و شکار کند.
برخی گونههای دیگر از ماهیها نیز رفتاری مشابه دارند. برای مثال، دستماهی با ظاهری همیشه عبوس، یکی دیگر از ماهیهاییست که روی کف دریا راه میرود.
اما ویژگیهای شگفتانگیز کوسه سردوشی به همینجا ختم نمیشود. این جانور میتواند تا دو ساعت در محیطهایی با اکسیژن بسیار کم (حالتی که به آن هیپوکسی گفته میشود) زنده بماند. این توانایی شگفتانگیز در هنگام جزر و باقیماندن در گودالهای کمآب ساحلی، برای بقایش حیاتی است. پژوهشی در سال ۲۰۲۲ نشان داد که همین ویژگی ممکن است کوسه سردوشی را در برابر تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی مقاومتر کند.
مارین پورتر، پژوهشگر در دانشگاه آتلانتیک فلوریدا، میگوید سواحل استوایی با ظاهری فریبنده، ممکن است آرام و مطبوع به نظر برسند، اما در واقع محیطهایی بسیار چالشبرانگیز هستند. این زیستبومها در زمان جزر با گرمای شدید مواجهاند و در هنگام مد، با تغییرات ناگهانی روبهرو میشوند.
بهباور پورتر و تیمش، توانمندی کوسه سردوشی برای تحمل شرایط متغیر، این گونه را به مدلی ایدهآل برای بررسی سازگاری مهرهداران با دگرگونیهای اقلیمی بدل میکند. این کوسه کوچک میتواند سرنخهایی از آنچه در آینده در انتظار اقیانوسهای زمین است، به دانشمندان ارائه دهد.