منصور ستاری؛ از ابداع پروژه‌های پدافند هوایی تا طراحی ماشین

سرتیپ شهید منصور ستاری خواص فرمانده اسبق نیروی هوایی ارتش در سن ۴۶ سالگی به شهادت رسید. شهید منصور ستاری در اردیبهشت ۱۳۲۷ در قرچک به دنیا می آید با درجه سرتیپی در دی ماه ۱۳۷۳ در حادثه سقوط هواپیما در فرودگاه شهید بهشتی به شهادت می‌رسد  و در  قطعه ۲۹ بهشت زهرای تهران به خاک سپرده می‌شود.

به گزارش خبرفوری، فرماندهی معاونت پدافند نیروی هوایی، معاونت طرح و برنامه نهاجا و فرماندهی نیروی هوایی ارتش از جمله مسئولیت‌های شهید ستاری است.

سبک‌سازی سامانه‌های دفاعی

شهید منصور ستاری به عنوان ابداع‌کننده پروژه‌های جدید و به هم پیوسته در پدافند هوایی ارتش شناخته می‌شود. در عملیات والفجر ۸ ، با توجه به این‌که تسلیحات و امکانات محدودی در اختیار داشت، تغییراتی را ایجاد کرد که منجر به این شد تا دستاوردهایی برای ایران به دست آید.

 بهینه‌سازی سامانه‌های پدافند هوایی ارتش که سرعت انتقال‌ها را بالا می‌برد و امکان انتقال  سامانه پدافند هوایی ارتش را ممکن می‌کرد، ازجمله اقدامات او بود.

برای انتقال سامانه پدافند موشکی ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک، حداقل ۲ روز وقت نیاز است. شهید منصور ستاری با بیان ایده تفکیک کردن بخش‌هایی از این سامانه و نگهداری قسمت‌های مهم، شرایطی را ایجاد کرد تا این سامانه به‌آسانی انتقال یابد و مورد شناسایی و سقوط قرار نگیرد. پدافند نیروی هوایی ارتش ایران در حین روز، عملیات خود را بر ضد نیروهای دشمن انجام می‌داد و شبانگاه پیش از اقدام به عملیات، سایت را انتقال می‌داد.

پروژهای نظامی شهید ستاری

 منصور ستاری با به کار انداختن تأسیسات و تجهیزات مدرن، تعمیر، نگهداری و همچنین راه‌اندازی طرح‌ها و نقشه‌هایی نظیر پروژه اوج و همچنین ایجاد سازمان پژوهش، تحقیقات و آموزش «پتاگ»، قابلیت نگهداری نیروی هوایی ارتش را بهبود بخشید و در حین جنگ تحمیلی و همچنین تا پایان آن جنگ، قدرت قبلی خود را چند برابر افزایش داد. ساخت مؤسسه‌های فنی و صنعتی سطح بالا برای آموزش‌های خلبانی مرحله مقدماتی دانشجویان نیروی هوایی ارتش، با یاری مهندسان و متخصص‌های نیروی هوایی ارتش، این توانایی را بهبود بخشید. حفظ مجتمع پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) ، نگهداری از تاسیسات میدان گازی کنگان زیر نظر فرماندهی شهید منصور ستاری در سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ صورت گرفته است.

ساخت هواپیمایی ساها به دست سازمان هواپیمایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، حضور در پروژه‌های دولتی به منظور انجام کارهای مهندسی و تأسیساتی، افزایش عملکرد و استخراج از معادن تحت پوشش ازجمله معدن نمک سمنان که کمبودهای صنایع نفت و پتروشیمی ایران را ارتقا و حمایت می‌کند، افزایش کارایی صنایع فلزی «ریخته‌گری و تراشکاری» و دریافت سفارش با هدف برطرف کردن نیازمندی‌های دولتی، نظامی و خصوصی، از دیگر فعالیت های تاثیرگذار شهید منصور ستاری محسوب می‌شود.

ساخت اتومبیل شمس

شهید منصور ستاری، اتومبیل ساخته‌شده‌ای را که به تولید انبوه نرسیده بود، به نام «شمس» نام‌گذاری کرد. اتومبیل بنزین‌سوز شمس با طول ۳ متر و ۳۰ سانتی‌متر، عرض ۱ متر و ۴۲ سانتی‌متر و ارتفاع ۱ متر و ۵۰ سانتی‌متر، دارای یک موتور ۴ سیلندر با حجم ۱.۲ لیتر بود و ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت سرعت داشت. فاصله ۲ متر و ۲۰ سانتی‌متری دو محور، گنجایش ۴۷ لیتری باک، قطر ۸ متری دایره دور زدن و حدفاصل ۱۶ سانتی‌متری فاصله تا زمین، از جمله مشخصات این اتومبیل ۴ نفره بود که فرمانده نیروی هوایی ارتش، شهید منصور ستاری طراحی کرد.

جنگ نفتکش‌ها

ازجمله اساسی‌ترین اقدامات شهید منصور ستاری در سال‌های ۱۳۶۶ تا پایان جنگ تحمیلی، حمایت نظامی از ناوگان تجاری کشتی‌های نفتکش ایران در دریاهای خلیج‌فارس و عمان بود که آن‌ها را  تا موقع خروج در حین جنگ نفت‌کش‌ها اسکورت می‌کرد. با توجه به این که حجم عملیات جنگی و همچنین حجم عملیات عادی و روزانه نیروی هوایی ارتش بسیار سنگین و پرمخاطره بود، عملیات اسکورت به دشواری و پرتلفات صورت می‌گرفت.

طراحی و ساخت هواپیما

از مهم‌ترین فعالیت‌های شهید منصور ستاری، ارتقای ظرفیت فنی، علی‌الخصوص احداث بنیان‌های صنعتی و جدید نیروی هوایی ارتش برای تاسیس هواپیما و تعمیرات بنیادین و اساسی تجهیزات بود. نتیجه این امور، احداث هواپیمای آموزشی و پشتیبانی پرستو با گنجایش ۴ سرنشین است. این هواپیما، از نظر ساختاری و همچنین امکانات عملیاتی، تقریبا شبیه به هواپیمای بونانزا ساخت آمریکا است که هواپیماییست ملخی و تک‌موتوره با کاربرد آموزشی.

 شهید منصور ستاری در طی جنگ ایران و عراق ایده‌ها و برنامه‌های کثیری را در مجهز کردن سیستم‌های راداری و پدافندی اجرا کرد که موجب شد کارایی و بازخورد سیستم راداری ایران در حین جنگ ارتقا پیدا کند.

مسئولیت‌های شهید ستاری

شهید منصور ستاری در سال ۱۳۶۲ ‌سمت معاونت عملیات پدافند نیروی هوایی ارتش را به دست آورد. در سال ۱۳۶۴ به‌ سمت معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی ارتش ارتقا پیدا کرد.

در ادامه، شهید منصور ستاری در بهمن‌ماه سال ۱۳۶۵ به‌ درجه فرماندهی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ارتقا پیدا کرد و تا آخر زندگی خود در این مسئولیت باقی ماند.

شهید منصور ستاری در سال ۱۳۶۶ با همکاری تعدادی از افسران نیروی هوایی ارتش ازجمله امیر سرتیپ فریدون علی مازندرانی ، امیر سرتیپ پرویز ابراهیمی و امیر سرتیپ عطاءالله بازرگان، جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش را تأسیس نمود.

از دیگر فعالیت‌های شهید منصور ستاری، تأسیس دانشگاه نیروی هوایی ارتش با هدف تعلیم و آموزش افسران جوان و تحصیل‌کرده برای نیروی هوایی ارتش، بازگشایی موزه هوایی ارتش و همین‌طور موزه دیگری در فرودگاه قلعه‌مرغی در قدیمی‌ترین آشیانه‌های هواپیما در طی سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۲ است.

دفتر مطالعات و تحقیقات نیروی هوایی، بازسازی هواپیماهای این دو موزه را انجام داد.

علاوه بر آن، سه آشیانه تاریخی نیز که آلمانی‌ها  و بریتانیایی‌ها در سال‌های ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۷ احداث کرده بودند، در میراث فرهنگی به ثبت رسید.

نحوه شهادت شهید منصور ستاری

شهید منصور ستاری در تاریخ ۱۵ دی‌ ۱۳۷۳ در حادثه سقوط هواپیما در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی اصفهان همراه با افسر والامقام نیروی هوایی ارتش ، شهید علیرضا یاسینی، معاون هماهنگ‌کننده و رئیس ستاد نیروی هوایی ارتش، شهید مصطفی اردستانی، معاونت عملیات نیروی هوایی ارتش، شهید احمد شجاعی، شهید رزاقی، شهید جم‌منش، شهید ریاحی، شهید شریفی، شهید جمشیدی، شهید سنایی،  شهید محتشمی، شهید محسنی و شهید پورزادی، به شهادت رسید و در بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.

روایتی از روحیه خودباوری شهید ستاری شنیدنی است؛ عاشق این بود که همه طوری کار کنیم تا مملکت را خودمان بسازیم. می‌گفت به امید آن روز، که عمرش کفاف نداد تا باشد و ببیند ما الان خودمان رادار ساخته‌ایم. می‌گفت باید کاری کنیم که خارجی‌ها به ما محتاج باشند. می‌گفت کاری کرده‌اند که همه مسلمانان وابسته شده‌اند چرا باید این‌طور باشد در حالی که هوش ما از آن‌ها بالاتر است. خیلی برای فرار مغزها غصه می‌خورد میگفت چرا باید اجازه بدهیم که این نخبه‌های علمی از کشور بروند بیرون؟! باید همین‌جا امکاناتی برای‌شان فراهم کنیم که بمانند و برای کشور خودشان کار کنند.

محمدرضا پهلوی توضیح داد: چرا ایران همیشه باید مسلح باشد؟(+عکس)

بیشتر بخوانید:

تصویری کمیاب از شهید منصور ستاری در آمریکا

تماشاخانه

زنان خانه‌دار و تهدید خاموش پوکی استخوان / ۴۰ درصد زنان ایرانی بالای ۶۰ سال به پوکی استخوان مبتلا هستند (فیلم)

تمدنی ۵ هزار ساله که هنوز در ایران ناشناخته است / داستان شاهان عیلام به زبان ساده / عیلامیان در بیش از ۵ هزار سال قبل در ایران چه می‌کردند؟ آن‌ها پیش از هخامنشیان حکومت قدرتمندی بودند (فیلم)

فیلم های دیگر