جشنواره‌ فیلم فجر در دو مسیر ؛ جداسازی بخش ملی از جهانی

عصر ایران ؛ نهال موسوی - در چند روز گذشته رائد فرید زاده رئیس سازمان سینمایی با صدور احکامی منوچهر شاهسواری را به عنوان دبیر جشنواره ملی فیلم فجر و روح الله حسینی را به عنوان دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر منصوب کرد.

درواقع امسال قرار است بعد از 5 سال جشنواره ملی فجر و جشنواره جهانی به صورت مجزا برگزار شود. سال گذشته جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر فقط در بخش ملی برگزار شد و بخش بین‌الملل که در تقویم پیشین فیاپف (فدراسیون بین‌المللی تهیه‌کنندگان فیلم) همزمان با ماه‌های اردیبهشت و خرداد بود، به تاریخی جدید موکول شد. 

طبق اخبار شنیده شده، قرار است جشنواره جهانی فجر در هفته اول آذر امسال برگزار شود و شنیده شده در این مدت بخش بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی پیگیر حضور تعدادی فیلم بوده؛ ضمن اینکه گفته می‌شود تعدای فیلم طبق فراخوان قبلی متقاضی شرکت در جشنواره شده‌اند.

آبان‌ماه سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم، جشنواره جهانی فیلم فجر که طی پنج دوره، مجزا از جشنواره ملی فجر برگزار شده بود با تصمیم مدیران وقت سازمان سینمایی دوباره با بخش ملی ادغام شد تا جشنواره‌ای که مدت زمان زیادی از ثبت آن در «فیاپف» نمی‌گذشت در معرض تغییر یا حذف از فهرست جشنواره‌های ثبت شده این فدراسیون قرار بگیرد.

جشنواره فیلم فجر، از آغاز برگزاری‌اش در سال ۱۳۶۱، یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور بوده و طی سال‌ها به بستری برای معرفی سینمای ایران به جهان و نیز عرضه آثار جهانی به مخاطبان داخلی بدل شده است. 

اما از سال ۱۳۹۳ به بعد، سیاست‌گذاران فرهنگی تصمیم گرفتند بخش بین‌الملل این جشنواره را از بدنه‌ی ملی آن جدا کرده و به‌صورت مجزا تحت عنوان «جشنواره جهانی فیلم فجر» برگزار کنند. این تصمیم در محافل سینمایی و فرهنگی با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد و تا امروز همچنان محل بحث است.

برخی از مهم‌ترین دلایلی که مسئولان برای تفکیک این دو جشنواره برشمرده‌اند، این است که: بخش بین‌الملل، در قالب جدید، امکانی فراهم می‌کند تا تعامل مؤثرتر با جشنواره‌ها، فیلم‌سازان، پخش‌کنندگان و کارشناسان خارجی فراهم شود، چراکه ساختار مجزای آن اجازه طراحی حرفه‌ای‌تری برای بخش بازار، کارگاه‌ها، نشست‌های تخصصی و دعوت از مهمانان بین‌المللی را فراهم می‌سازد.

برگزاری جشنواره جهانی به صورت مستقل، فرصتی برای ساخت هویتی مستقل برای سینمای ایران در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود.این تفکیک با هدف حرفه‌ای‌سازی جشنواره جهانی صورت گرفت.

پیامدهای مثبت این حرکت را می‌توان این گونه برشمرد:

افزایش کیفیت رویدادهای تخصصی: برنامه‌هایی نظیر «دارالفنون»، نشست‌های سینمایی، و ورکشاپ‌های بین‌المللی در دوره‌های اخیر ارتقاء قابل‌توجهی یافته‌اند.

جذب مهمانان بین‌المللی بیشتر: جدا شدن زمان برگزاری جشنواره، امکان بهتری برای دعوت از چهره‌های خارجی فراهم کرده، چراکه تداخل با تقویم سایر جشنواره‌های جهانی کمتر شده است.

فرصت دیده شدن آثار جهانی در ایران: مخاطبان علاقه‌مند به سینمای جهان اکنون مجال بیشتری برای تماشای آثار غیرایرانی در سالن‌های رسمی و جشنواره‌ای دارند.

البته نقدهایی هم به این مجزا برگزار شدن وجود دارد، برخی بر این اعتقادند یکی از مزایای برگزاری هم‌زمان، ایجاد تعامل میان سینماگران داخلی و خارجی بود، جداسازی این فرصت را محدود کرده است. 

حال جدا شدن جشنواره جهانی از ملی، فرصتی برای حرفه‌ای‌سازی بخش بین‌الملل فراهم کرده، اما همچنان با چالش‌های مهمی روبروست. و می‌توان با اخذ استراتژی درست بسیاری از نواقص را رفع کرد از جمله همکاری با جشنواره‌های معتبر، استفاده از مشاوران بین‌المللی، و حضور فعال در بازار جهانی فیلم.

حتی با وجود جدایی زمانی، می‌توان پل‌هایی میان دو جشنواره ایجاد کرد تا سینماگران ایرانی هم از مزایای بین‌المللی شدن بهره‌مند شوند. اما یادمان باشد با وجود تلاش‌ها، هنوز جایگاه جشنواره جهانی فجر در میان جشنواره‌های معتبر بین‌المللی تثبیت نشده و از منظر اعتبار جهانی با چالش‌هایی مواجه است.

با توجه به اینکه رائد فریدزاده خود سال‌ها به عنوان دبیر شورای عالی بین‌الملل سازمان امور سینمایی و معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی فعالیت داشته است حتما برنامه‌ و سیاست ویژه‌ای برای جشنواره جهانی فیلم فجر در نظر دارد، باید صبر کرد و دید چه رخ خواهد داد.

ویدیویی از روز دادگاه بهمن فرزانه و تقاضای پدر و مادر الهه حسین نژاد (فیلم)

بیشتر بخوانید:

روایت مدیر سینمایی سابق از جراحی بزرگ جشنواره فجر در دهه ۸۰ و تعطیلی جشنواره جهانی در ۱۴۰۰

معرفی دبیران جشنواره‌های ملی و جهانی فجر

تماشاخانه

زنان خانه‌دار و تهدید خاموش پوکی استخوان / ۴۰ درصد زنان ایرانی بالای ۶۰ سال به پوکی استخوان مبتلا هستند (فیلم)

تمدنی ۵ هزار ساله که هنوز در ایران ناشناخته است / داستان شاهان عیلام به زبان ساده / عیلامیان در بیش از ۵ هزار سال قبل در ایران چه می‌کردند؟ آن‌ها پیش از هخامنشیان حکومت قدرتمندی بودند (فیلم)

فیلم های دیگر