عصر ایران _ ایران مدتی است که با بزرگترین ابر بحران خود روبرو شده است؛ ابر بحرانی که هنوز شانس رهایی و نجات از آن وجود دارد. اما شرایط لحظه به لحظه به نقطهای نزدیک میشود که شاید دیگر نتوان در برابر این ابر بحران بزرگ مقاومت کرد. این ابر بحران که با نام «فرونشست» شناخته میشود، تهدیدی جدی برای آینده ایران است.
این ابر بحران نتیجه ناکارآمدی و مدیریت اشتباه منابع آب در چهار دهه گذشته است. تصمیمات غلط و اشتباهات مدیریتی باعث شدهاند که امروز منابع آب زیرزمینی را از دست بدهیم. با توجه به تغییرات اقلیمی که هر سال شدت مییابد، امکان احیای منابع ازدسترفته نیز وجود ندارد. زمانی که زمین از آب خالی و تهی شد، دشتهای ایران شروع به فرونشست کردند و حالا فرونشست به بزرگترین ابر بحران ایران تبدیل شده است.
در حال حاضر، از حدود ۶۰۰ دشت بزرگ ایران، ۴۰۰ دشت با بحران فرونشست مواجه شدهاند. این وضعیت نشاندهنده تهدیدی جدی برای آینده ایران است، بهویژه در زمینه امنیت غذایی. زمینهایی که دچار فرونشست شدهاند، همان زمینهایی هستند که کشاورزی در آنها انجام میشده است. کاهش بیش از حد مجاز آب در این دشتها باعث وقوع فرونشست شده و کشاورزی را با خطر جدی مواجه کرده است.
فرونشست نهتنها دشتها، بلکه شهرهای ایران را هم درگیر کرده است. در شهری مانند اصفهان، بناها، آثار تاریخی، خانهها و تأسیسات شهری تحت تأثیر فرونشست قرار گرفتهاند. در اطراف تهران، مناطق مختلفی از جمله منطقه ۱۸ و ۱۹، ورامین و حتی خود شهر تهران با بحران فرونشست مواجه شدهاند. این مشکل در استانهایی مانند فارس، اصفهان، هرمزگان، خراسان و بسیاری از مناطق دیگر نیز روزبهروز بدتر میشود. متأسفانه، هیچ راهکار عاقلانه و خردمندانهای برای برونرفت از این ابر بحران بزرگ اتخاذ نشده است.
این بحران تنها یک راهحل دارد: مدیریت درست و کارآمد منابع آب. اما این دقیقاً همان چیزی است که در ایران وجود ندارد. دولتمردان به این موضوع توجه کافی ندارند و با وجود اخطارهای جدی درباره کاهش شدید منابع آبی، همچنان تصور میکنند که با منبعی بیپایان از آب مواجه هستند. آنها معتقدند این منبع بیپایان میتواند کشاورزی و توسعهای بینهایت و همیشگی را تضمین کند.
در این میان، آقای علی بیتاللهی، یکی از برجستهترین و کارآمدترین پژوهشگران ایرانی در حوزه فرونشست، در مصاحبهای وضعیت کنونی ایران را بهخوبی تشریح کرده است. او توضیح میدهد که ما در چه نقطهای از این ابر بحران ایستادهایم و این بحران چه تأثیراتی بر آینده کشور خواهد داشت. توصیه میکنیم این مصاحبه را حتماً ببینید و بشنوید. اطلاعاتی که در این مصاحبه ارائه میشود، اگرچه دردناک و شوکهکننده است، اما آینده کودکان این سرزمین و وضعیت زندگی آنها را روشنتر خواهد کرد.
این گفتگو را دوشنبه ۳۰ تیر در ساعت ۱۸ (۶ عصر) در سایت عصر ایران ببینید.