عصر ایران- مرتضی افقه، تحلیلگر اقتصادی در گفت و گو با «عصرایران» درباره مدیریت اقتصادی در شرایط جنگی اظهار داشت: برای اینکه درباره شرایط اقتصاد در فضای جنگی اظهارنظری داشته باشیم، باید این را در نظر بگیریم که این طور نیست که ایران از 23 خرداد ماه 1404 در موقعیت جنگی قرار گرفته است. زیرا در واقع شرایط جنگی از اردیبهشت ماه سال 1397 و با امضایی که دونالد ترامپ پای برگه خروج آمریکا از برجام گذاشت، ایران در موقعیت جنگی قرار دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در ادامه گفت: رویارویی نظامی با اسرائیل، اقتصاد ایران را به مراتب در معرض آسیبهای بیشتر و جدیتر قرار داد. یعنی جنگ 12 روزه در حالی خسارت زیادی به زیرساختهای اقتصادی وارد کرد که میشود گفتدولت تقریبا به دلیل تحریم های هفت هشت ساله پول مازادی ندارد تا بتواند خسارتهای وارده را جبران کند. به همین دلیل دولتیها چاره ای جز افزایش نرخ تورم ندارند و البته این هم فشار مضاعفی بر روی دوش مردم خواهد گذاشت.
او افزود: این روزها اظهارنظرهایی درباره پایان تنازع نظامی بین ایران و اسرائیل مطرح میشود که باید گفت، در موقعیت بلاتکلیفی قرار داریم و احتمال از سرگیری جنگ اگر بالا نباشد، پایین هم نیست. با این توضیح که این سردرگمی به سرمایهگذاری سرمایه گذاران خارجی و داخلی لطمه می زند و این حالت تولید را قفل خواهد کرد. همچنین در بخش مصرف هم از آنجا که مردم نگران آینده اند، احتمالا اقدام به خرید اضافه کنند و همین هم موجب افزایش تقاضا و در نتیجه بیشتر شدن قیمت و تورم میشود.
وی توضیح داد: در چنین شرایط خطیری دولت باید مثل همه کشورها در شرایط جنگی ، از یک طرف تلاش خود را برای جلوگیری از سرمایه به کار بگیرد و همچنین سیاستهای اقتصادخوانده های لیبرال را که اصرار بر افزایش قیمت داشتند کنار بگذارد و سیاست تثبیت قیمت را جدی بگیرد تا از این طریق، امکان تأمین نیازهای طبقه متوسط و طبقه پایین ممکن شود. در واقع برای اینکه دولت مطمئن شود، نیازهای قشر ضعیف تامین میشود، باید گسترش کوپن و جیره بندی را جدی بگیرد تا کالاهای اساسی به طور کامل در اختیار مردم قرار بگیرد.
این چهره خاطرنشان کرد: البته نکته مهم چیزی جز این نیست که دولت و حاکمیت باید همۀ هم و غم خود را به کار بگیرد تا از خوف و هراس جنگ عبور کنیم. به این معنی که با تلاشهای دیپلماتیک، هم مسألۀ جنگ را به طور کامل ختم به خیر کنند و هم مقدمات پیوستن به افایتیاف و همچنین کمرنگ شدن جدل با غرب را فراهم کنند. چرا که پایان احتمالی جنگ اگر با پایان رویارویی با غرب همراه نشود، نه تنها گرهی از گرههای ما باز نخواهد شد، بلکه مدیریت اقتصادی روز به روز سختتر خواهد شد. به هر حال این را مدنظر قرار دهیم که دونالد ترامپ سیاست تحریمی را بسیار جدیتر از جو بایدن پی میگیرد.
افقه یادآور شد: در صورت تداوم محدودیت های بینالملی، باید از طریق «دور زدن» تجارت کنیم و تبعات کمرشکن چنین حالتی بر هیچ کس پوشیده نیست. در واقع اگر نتوانیم نفتمان را در بازار جهانی با شرایط استاندارد عرضه کنیم، ظرفیتی باقی نمانده تا جایگزین دلارهای نفتی شوند. بنابراین اصرار بر استمرار تقابل با غرب روزهای طاقت فرسایی برای ما رقم خواهد زد.