عصر ایران ــ کشف یک اثر باستانی منحصر بهفرد به شکل اژدهای یشمی، پژوهشگران را به این باور رسانده که تمدن چین دستکم ۵۰۰ سال قدیمیتر از آن چیزی است که پیشتر تصور میشد. این اثر بینظیر که به شکل ساغرهای چینی باستانی طراحی شده، نخستین نمونه کشفشده از نوع خود است و در جریان کاوشهای مربوط به فرهنگ هانگشان بهدست آمده است.
به گفته باستانشناسان، سطح بالای کمال فنی و زیباییشناختی این اثر، نشان از رشد چشمگیر مهارت هنری در تمدنهای پیشاتاریخی چین دارد. این یافتهها در نمایشگاهی با عنوان «افسانههای اژدها؛ تمدن باستانی هانگشان» در موزه شانگهای به نمایش گذاشته شده و بازدید از آن برای عموم آزاد است.
در این نمایشگاه بیش از ۳۰۰ اثر باستانی از ۲۰ موزه و مؤسسه باستانشناسی چین گردآوری شده که همگی در طول یک قرن گذشته کشف شدهاند و نمایانگر فرهنگ غنی و منحصربهفرد هانگشان هستند.
بر اساس پژوهشها، قدمت تمدن نوسنگی در شمال چین بین ۵۰۰۰ تا ۶۵۰۰ سال تخمین زده میشود. مردم هانگشان در منطقهای زندگی میکردند که اکنون بخشهایی از غرب استان لیائونینگ، جنوب مغولستان داخلی و شمال استان هِبِی را شامل میشود؛ منطقهای به وسعت تقریبی ۲۰۰ هزار کیلومتر مربع.
منطقه باستانی هانگشانهو، واقع در مغولستان داخلی، محل کشفیات مهمی از این فرهنگ است. اژدهای یشمی ساغر شکل که در سال ۱۹۸۴ در نیوهلیانگ استان لیائونینگ کشف شد، یکی از شاخصترین آثار این نمایشگاه است. این اژدها در گنجینه مقبرهای قرار داشت و چیدمان قطعات آن احتمالاً به هویت صاحب مقبره اشاره دارد. باستانشناسان بهطور قطعی این اثر را متعلق به فرهنگ هانگشان میدانند.
در کنار آن، مجسمهای از ربالنوع هانگشان نیز به نمایش درآمده که نمونه اصلی آن در سال ۱۹۸۳ در نیوهلیانگ کشف شده بود. بهدلیل آسیبپذیری مجسمه اصلی، نسخهای از آن برای نمایشگاه ساخته شده است. این مجسمه گِلی بیش از ۵۰۰۰ سال قدمت دارد و در نوع خود بینظیر است. جزئیات دقیق این مجسمه، از جمله نحوه آرایش مو، نشاندهنده درک پیشرفته زیباییشناسی در آن دوران است.
یافتههای باستانشناسی اخیر نشان میدهند که فرهنگ هانگشان دارای نظام مناسکی گستردهای بوده است؛ شامل معابد، محرابها و تپههای تدفینی، که همگی بهنوعی با استفاده از یشم و نمادهایی چون اژدها پیوند داشتهاند.
کارشناسان معتقدند این تمدن یکی از نخستین ایالتهای باستانی چین بوده و بهعنوان ریشه نظام فرهنگی چینی شناخته میشود. پژوهشگران امیدوارند که نمایش عمومی این یافتهها، زمینه را برای ثبت فرهنگ هانگشان در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو فراهم کند.