عصر ایران ــ یادمان بوزلودژا، بنایی عظیم با 70 متر ارتفاع و 60 متر عرض، بر فراز کوههای بالکان در بلغارستان خودنمایی میکند. این سازه که در سال 1981 تکمیل شد، بهعنوان نماد شکوه حزب کمونیست بلغارستان و زادگاه جنبش سوسیالیستی این کشور ساخته شد. معماری قدرتمند بنا، با بیش از هزار متر مربع موزاییککاری، از جمله طرحهای داس و چکش و نوشتههای سیریلیک، نمادی از آرمانهای کمونیستی بود. یکی از برجستهترین این موزاییکها، طرحی است که مردم را در حال شکست دادن اژدهایی بهعنوان نماد سرمایهداری، فاشیسم و سلطنت نشان میدهد.
این بنا که با هزینهای معادل 35 میلیون دلار امروزی ساخته شد، در مراسم افتتاح خود میزبان هزاران نفر از سراسر بلغارستان بود که با نمایش نور و صدا و سخنرانی هنرمندان و شاعران کمونیست، از شکوه آن شگفتزده شدند. اما پس از سقوط رژیم کمونیستی در بلغارستان، بوزلودژا متروکه شد و به دلیل عدم نگهداری، بهتدریج رو به ویرانی رفت و دسترسی عمومی به آن محدود شد.
امروزه، این بنای تاریخی در وضعیت نامناسبی قرار دارد و زمان با آن مهربان نبوده است. اگر سقف بنا فرو بریزد، دیوارها نیز در معرض نابودی قرار خواهند گرفت. این وضعیت، بحثهای داغی را درباره آینده بوزلودژا به راه انداخته است. برخی که خاطرات سرکوب دوران کمونیسم را به یاد دارند، خواستار تخریب این بنا هستند. اما گروهی دیگر، از جمله دورا که طرحی برای حفظ بوزلودژا بهعنوان موزه ارائه کرده، معتقدند این مکان باید مرمت شود تا بهعنوان فضایی برای آموزش تاریخ بلغارستان حفظ گردد.
دورا میگوید: «این بنا برای نمایش شکوه کمونیسم ساخته شد، اما امروز هدف ما تنها شناخت تاریخ و درک دلایل ساخت آن است. اگر این مکان را حفظ کنیم و نمادهای آن دوران را در شرایط کنونی نگه داریم، قدرت و معنای بیشتری برای نسلهای آینده خواهد داشت.»
آینده بوزلودژا همچنان نامعلوم است؛ آیا این یادمان تاریخی به موزهای برای آموزش تبدیل خواهد شد یا به دست فراموشی و ویرانی سپرده میشود؟