جامعه‌ای فرهمند است که اشتباهات گذشته خود را تکرار نکند

تاریخ مردم را در یک کشور متحد می‌سازد، به حضورشان در پهنه‌ای از تاریخ و جغرافیا مشروعیت می‌بخشد و غلبه آن‌ها بر ادعاهای مردمی دیگر را که چشمی به خاک و مال‌شان دوخته‌اند، ممکن می‌سازد.

به گزارش ایبنا، درباره این‌که برای مطالعه تاریخ را بهتر است از کدام کتاب آغاز کنیم با سیدسعید میرمحمدصادق، پژوهشگر تاریخ به گفت‌وگو نشسته است که در ادامه می‌خوانیم:

اولین کتاب تاریخی که خواندید چه بود؟

در دبستان علوی تحصیل می‌کردم، اولین کتابی که صبغه تاریخی داشت و در این دبستان با آن آشنا شدم، کتاب «داستان راستان» شهید مرتضی مطهری بود که این کتاب از آن‌جایی که به زبان ساده نوشته شده بود برای من جالب بود و داستان‌هایی از زندگی پیامبر را در خود داشت. شاید بتوان گفت «داستان راستان» نخستین کتاب تاریخی است که با آن آشنا شدم و مطالب تاریخی را از آن فرا گرفتم.

چرا به مطالعه در زمینه تاریخ علاقه‌مند شده‌اید؟

علاقه من به مطالعه تاریخ از دبیرستان شکل گرفت. ما از دبیرستان در سال دوم یک معلم خیلی خوب در حوزه جامعه‌شناسی داشتیم. او خیلی خوب به ما آموزش می‌داد. البته تخصص او تاریخ بود، در سال سوم و چهارم هم جامعه‌شناسی و تاریخ را با این معلم گذراندم. از آن‌جایی که معلم من مسلط به جامعه‌شناسی و تاریخ بود، زمینه‌ای را فراهم کرد که من خیلی به درس تاریخ علاقه‌مند شدم که اگر به دانشگاه رفتم یا تاریخ بخوانم و یا جامعه‌شناسی.

 قسمت این‌گونه بود که به تحصیل در رشته تاریخ پرداختم ولی در حوزه جامعه‌شناسی که زمینه علاقه به آن از دوره دبیرستان فراهم شده بود، نیز دور نشدم و در دوره دکتری توانستم به صورت میان‌رشته‌ای جامعه‌شناسی کار کنم. علی‌ایحال معلم من دکتر محمدباقر آرام است که اکنون به عنوان مترجم و محقق آثار مختلفی را در حوزه تاریخ ایران ترجمه و یا تالیف کرده است.

درکل انتظار ما از تاریخ چه باید باشد؟

جامعه‌ای فرهیخته و فرهمند است، که به گذشته‌اش توجه داشته باشد و سعی کند که اشتباهات گذشته خود را تکرار نکند. به‌هرحال بخشی از تاریخ ثبت رخدادهای مختلف در تمامی حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زندگی عامه است و هر دوره‌ای ویژگی خاصی داشته است.

حال نیز دوره‌ای است که همه چیز از طریق رسانه ثبت می‌شود و به هر حال رسانه زمینه‌ای فراهم می‌کند که ما نسبت به گذشته شناخت بهتری پیدا کنیم و برای آینده تصمیم بهتری بگیریم. پس جامعه‌ای به تعالی می‌رسد که بتواند به‌خوبی گذشته را درک کند و با رفع اشتباهات زمینه‌ای را فراهم کند که بتواند آینده بهتری داشته باشد.

بهترین کتاب یا کتاب‌های تاریخ برای شروع مطالعه تاریخی کدام کتاب است؟

بهترین کتاب یا کتاب‌ها برای شروع مطالعه کتاب‌هایی است که به زبان ساده نوشته شده است. البته باید نوع مخاطب در نظر گرفته شود. مخاطب در سنین مختلف نیازمند است که کتاب مناسب خود را در مورد تاریخ بخواند. کتاب‌ها باید به زبان ساده و دربرگیرنده تاریخ اجتماعی سیاسی و فرهنگی دوره‌ای باشد که برای آن دوره نوشته شده است. مثلا کتابی که دربرگیرنده دوره هخامنشیان است، باید تمام خصوصیات این دوره را به زبان ساده بیان کند.

برای کتاب کودکان نیاز داریم که علاوه بر ساده‌نویسی تصویرسازی مناسب نیز انجام بگیرد تا کودک بتواند از طریق تصاویر با موضوع کتاب ارتباط برقرار کند و تاریخ را در ذهن خود نگه دارد. این بسیار مهم است کتابی که برای فرد در سنین مختلف در نظر می‌گیریم، متناسب با آن سن باشد و موضوع را به زبان ساده و البته جامع بیان کند تا خواننده با کتاب ارتباط برقرار کند و نیاز تاریخی خویش را از آن کتاب رفع کند.

کسانی که می‌خواهند مطالعه در حوزه تاریخ را آغاز کنند از چه کتاب‌هایی شروع کنند؟

کسانی که می‌خواهند مطالعه در زمینه تاریخ را شروع کنند بهتر است ابتدا با مطالعه کتاب‌های عمومی ایران و جهان شروع کنند تا بتوانند اطلاعات کلی در مورد تاریخ ایران و جهان به دست بیاورند و اگر علاقه بیشتری داشتند در ادامه به مطالعه هر دوره تاریخی یا هر سلسله تاریخی بپردازند. ازجمله کتاب‌های مناسب برای کسانی که می‌خواهند مطالعه در زمینه تاریخ را شروع کنند کتاب «تاریخ ایران زمین» اثر محمدجواد مشکور است. این کتاب به زبان ساده و قابل فهم به بیان تاریخ اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران در هر دوره تاریخی پرداخته است.

همچنین کتاب «روزگاران» تالیف عبدالحسین زرین‌کوب نیز کتاب خوبی است که به زبان ساده دوره‌های مختلف تاریخی را بررسی کرده و حاصل تحقیق و بررسی خویش را برای ما به ارمغان آورده است. من خودم به این دو کتاب بسیار علاقه دارم، خصوصاً کتاب محمدجواد مشکور به ترتیب به هر دوره تاریخی پرداخته و تحولات سیاسی، اوضاع فرهنگی، هنری و اقتصادی هر دوره را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

برای کاهش سریع چربی خون چه بخوریم؟ [۱۹ خوراکی شفابخش]

بیشتر بخوانید:

آموزش و مهارت با خواندن تاریخ

بناهای تاریخی (عکس)

تاریخ یعنی چه؟

تماشاخانه

شغلی برای زنان با ارزش اقتصادی ۱۰ تریلیون دلار (فیلم)

طراح اسکناس بیست‌ تومانی کیست؟ چگونه روستای زادگاهش را ماندگار کرد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر