بامداد امروز بود که خبری شوکهکننده و صدای موشکهای اسرائیلی مردم ایران را از خواب بیدار کرد؛ اسرائیلیها با چندین موشک مناطق مسکونی و هستهای ایران را مورد هدف قرار دادند و در پی این حمله، تعدادی از فرماندهان نظامی ارشد کشور و دانشمندان هستهای در کنار تعدادی از افراد غیرنظامی به شهادت رسیدند.
عباس سلیمینمین، کارشناس مسائل سیاسی و مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، در گفتوگو بادیدهبان ایران با انتقاد از نحوه روایت رسانهها نسبت به حملات اخیر اسرائیل، تأکید کرد: توجه بیش از حد به ابعاد عاطفی ماجرا (از جمله شهادت کودکان) نباید جایگزین تحلیل درست از اهداف پشت پرده این حملات شود.
وی با بیان این که «در ماجراهایی از این دست، باید ابتدا هدف اصلی دشمن را تبیین کرد»، گفت: «وقتی مناطق مسکونی هدف قرار میگیرند، متاسفانه کودکان هم قربانی میشوند، اما موضوع مهم دیگر شهادت دانشمندانی است که سرمایه بشریتاند. نباید روایت را طوری پیش برد که انگار کودککشی جنبهای احساسی و جدا از ترور دانشمندان دارد.»
سلیمینمین با انتقاد از عملکرد صداوسیما در پوشش این اتفاقات گفت: «تمرکز صرف بر فرماندهان نظامی یا حتی جنبههای کودکمحور، از مسئله اصلی که حمله هدفمند به دانشمندان است، غفلت میکند. باید تأکید شود که این ترورها متوجه کسانی است که دانایی و پیشرفت علمی را برای جهان به ارمغان میآورند.»
وی در ادامه افزود: «در حقوق بینالملل، دانشمند یک دارایی جهانی محسوب میشود و ترور او، به منزله حمله به کل جامعه جهانی است. ما درباره کسی صحبت میکنیم که مقالات علمیاش میتواند به نجات بیماران در سراسر جهان کمک کند، یا پیشرفت کشاورزی را برای کشورهای مختلف به ارمغان بیاورد.»
سلیمینمین با اشاره به شیوههای جدید ترور از سوی رژیم اسرائیل گفت: «رژیم صهیونیستی امروز بهجای عملیاتهای پیچیده فیزیکی و ترورهای خیابانی، از فناوری برای نقطهزنی با پهپاد یا موشک بهره میبرد؛ بهگونهای که فرد مورد نظر، حتی در خانهاش، دیگر در امان نیست.»
او افزود: «ما شاهد آن هستیم که دانشمندان ما معمولاً در منازل مسکونی خود ترور میشوند، نه در مراکز نظامی. این نشان میدهد که هدف صرفاً حذف فیزیکی افراد نیست، بلکه حذف چرخه علم و فناوری کشور است.»
سلیمینمین در پاسخ به این پرسش که آیا ایران باید همانند رژیم صهیونیستی به هدف قرار دادن مناطق مسکونی اقدام کند یا خیر، گفت: «مبنای عملکرد جمهوری اسلامی ایران تا کنون پاسخهای هدفمند و بازدارنده به اقداماتی از این دست بوده است، بدون آنکه غیرنظامیان را هدف قرار دهد. اما جامعه جهانی باید بداند که ادامه این مسیر از سوی اسرائیل، بدون پاسخ نخواهد ماند.»
وی با تسلیت به ملت ایران گفت: «شخصیتهایی که در این جنایت به شهادت رسیدند، صرفاً متعلق به ملت ایران نبودند، بلکه متعلق به همه بشریت بودند. براساس قوانین بینالمللی، هیچ دولتی حق ندارد دانشمندی را که در جهت صلح و پیشرفت جهانی فعالیت میکند، هدف قرار دهد. این یک جنایت آشکار است و سکوت نهادهای بینالمللی در برابر آن، خیانت به اصل انسانیت و عدالت است.»
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، با تاکید بر این که جمهوری اسلامی ایران از ابتدا به مذاکره با آمریکا اعتماد نداشت، گفت: «ورود ما به مذاکرات نه از سر خوشبینی، بلکه با هدف روشنگری افکار عمومی داخلی و خارجی بود. ما به ماهیت قدرتهای غربی واقف بودیم و تجربههای پیشین، از جمله عملکرد آمریکا و انگلیس، ما را از اعتماد به آنها بازداشت.»
او با اشاره به نقش رسانههای غربی در پوشش چهره واقعی دولتهای متجاوز گفت: «این رسانهها توانایی آن را دارند که جنایات تاریخی قدرتهای استکباری را بپوشانند و چهرهای معقول و مذاکرهطلب از آنها به ملتها ارائه دهند. متأسفانه این تبلیغات در مواردی حتی بر بخشی از افکار عمومی داخلی ما نیز تأثیر میگذارد.»
سلیمینمین با اشاره به حجم بالای سرمایهگذاری آمریکا در حوزه تبلیغات افزود: «قدرت دیپلماسی عمومی آنها بسیار قوی است. میلیاردها دلار سالانه صرف جهتدهی افکار عمومی در دنیا میشود. در مقابل، کشوری که درگیر تحریم است، حتی در تأمین مایحتاج مردم با مشکل مواجه است و طبیعتاً توان رقابت تبلیغاتی ندارد.»
وی ادامه داد: «در چنین شرایطی، گاهی برای خنثی کردن موج تبلیغاتی دشمنان، چارهای جز تجربه مجدد برخی مسیرها نیست؛ هرچند عاقلانه نیست که یک تجربه تلخ تکرار شود، اما گاهی باید این امکان را فراهم کرد تا افکار عمومی که تحت تأثیر تبلیغات قرار گرفته، با واقعیات روبهرو شود.»
سلیمینمین گفت: «تجربه مذاکره به این معنا نبود که گذشته را فراموش کردهایم. بلکه بخشی از جامعه، تحت تأثیر تبلیغات، گذشته را نادیده گرفت. رهبری نیز که همواره نسبت به بیاعتمادی به آمریکا هشدار داده بود، برای آگاهسازی همین افکار عمومی، اجازه داد تا بار دیگر تجربه مذاکره طی شود.»
این کارشناس تاریخ معاصر همچنین افزود: «ما از ابتدا حدس میزدیم که آمریکاییها رفتار متناقضی در روند مذاکرات خواهند داشت. یک روز حق ایران را به رسمیت میشناختند و روز دیگر آن را انکار میکردند. اما هدف ما آزمودن نبود، بلکه مقابله با تأثیرات روانی و رسانهای بود که جامعه ما را دچار تردید کرده بود.»
سلیمینمین با انتقاد از برخورد نهادهای بینالمللی در ماجرای ترور دانشمندان ایرانی گفت: «کشتن یک دانشمند باید طبق قوانین بینالمللی محکوم شود. اما سازمان ملل حتی از محکوم کردن این جنایت طفره میرود و تنها به بیان کلی «خویشتنداری» دو طرف اکتفا میکند، که نوعی تأیید ضمنی ترور است. این یعنی بیطرفی وجود ندارد.»
او با اشاره به این که آمریکا و انگلیس برای حفظ سلطه خود به نژادپرستی متوسل شدهاند، تأکید کرد: «حمایت مطلق این کشورها از رژیم صهیونیستی در همین چارچوب قابل فهم است. آنها نمیخواهند ملتهای دیگر پیشرفت کنند. جنایتهای آشکار علیه دانشمندان و غیرنظامیان، با هدف جلوگیری از رشد دیگر ملتها صورت میگیرد.»
گزارش: عرفان بیوکنژاد