عصر ایران؛ علی محبوبی - دکتر رضا رحمانی استاندار آذربایجانغربی در گفتگو با عصر ایران راجع به برگزاری همایش بینالمللی فرصتهای سرمایهگذاری آذربایجانغربی "اینوا" (INWA) که در ۲۲ خرداد در ارومیه برگزارمیشود، از اهداف، بایدها، تدابیر اتخاذ شده و علاقمندی هایش گفت. او قبلا چهار دوره در مجلس بوده، ریاست کمیسیون صنعت و معدن را در کارنامه دارد و وزیر صمت نیز بوده است.
آقای استاندار! شما بارها بر نگاه متفاوت در حوزه جذب سرمایهگذار و استفاده از ظرفیتهای مرزی استان تأکید کردهاید و اینوا را نقطه عطفی در این مسیر معرفی نمودهاید. چه تفاوتی میان رویکرد اینوا با دیگر همایشهای اقتصادی در ایران میبینید؟
- آنچه اینوا را از سایر رویدادهای اقتصادی متمایز میکند، عبور از مدلهای سنتی و صرفاً تبلیغاتی است. در اغلب همایشها، فرصتها بهصورت تئوریک بر روی کاغذی معرفی میشوند و بعد از پایان مراسم عملاً پیگیری جدی رخ نمیدهد. اما هدف ما در اینوا بنا گذاشتن یک ساختار عملیاتی، مدلمحور و پایدار بود که بر شناسایی واقعی فرصتها، آمادهسازی فنی پروژهها تا آغاز فاز اجرایی و پیگیری تا عقد قرارداد تمرکز داشته باشد. این نکته بسیار مهم است که ما اینوا را نه پایان مسیر، بلکه دقیقاً آغاز یک راه بزرگ میدانیم. به عبارتی، با پایان همایش، فرآیند اصلی ما تازه شروع خواهد شد و متعهدیم این پیگیری عملیاتی را تا تحقق واقعی پروژهها ادامه دهیم. ما به دنبال رویداد یکروزه نیستیم، میخواهیم یک مسیر توسعهای ماندگار بسازیم.
در فرآیند آمادهسازی پروژهها، کارگروههای تخصصی ظاهرآ نقش ویژهای داشتند. درباره فرآیند فنی و شاخصهای مهم مدنظر توضیح میدهید؟
- هر پروژهای در اینوا، نتیجه کار تیمی و ارزیابیهای دقیق در کارگروههای تخصصی است. ما بر اساس پایش دادههای روز بازار، نیازهای استان و ظرفیتهای واقعی آذربایجانغربی، ابتدا فهرست اولویتدار پروژهها را مشخص و شاخصهایی نظیر بازارپذیری، مکانیابی، پتانسیل صادراتی، ارزش افزوده زنجیرهای و ریسک سرمایه را بررسی کردیم. پس از مطالعات امکانسنجی فنی و مالی، برای هر طرح یک بسته سرمایهگذاری با استاندارد بینالمللی آماده کردیم و این بستهها را نه فقط جهت معرفی، بلکه برای جذب سرمایهگذار بالفعل و ورود به فاز مذاکره و اجرا آماده ساختیم. غربالگری این پروژهها نیز کاملاً غیرسیاسی و صرفاً مبتنی بر منافع مردم و سرمایهگذار و آینده اقتصادی استان انجام شد.
آقای دکتر! شما همواره استان آذربایجانغربی را با تعبیر "دروازه ایران به اروپا و غرب" توصیف کرده اید، و این یک موقعیت راهبردی کمنظیر است. اینوا چه نقشی در عملیاتی کردن این ظرفیت و اثرگذاری بر نقش ترانزیتی و تجاری استان خواهد داشت؟
- کاملاً درست است؛ آذربایجانغربی به لحاظ ژئوپلتیک موقعیت ممتاز و منحصربهفردی دارد و عملاً شاهراه اتصال ایران به اروپا، قفقاز و بازارهای غربی بهحساب میآید. یکی از اهداف اصلی ما در اینوا این است که ظرفیت این "دروازه راهبردی" را از حالت بالقوه به بالفعل درآوریم. به بیان روشن، ما پروژههایی را هدفگذاری کردهایم که بهطور مستقیم و عملی، زیرساختهای لجستیکی، حملونقل، صادرات، تامین زنجیره ارزش و سرمایهگذاری در حوزههای مرزی، گمرکی و مناطق ویژه اقتصادی را نیز در کتار توسعه گردشگری، صنعت، معدن و کشورزی، تقویت کند.
در اینوا پروژههایی را پیشنهاد دادهایم که هم اتصال استان به کریدورهای ترانزیتی بینالمللی را تسهیل میکند، هم باعث رشد تجارت خارجی و صادرات به بازارهای هدف میشود و هم شرکتهای فعال در زنجیره تأمین جهانی را ترغیب به سرمایهگذاری مشترک در این منطقه میکند. این یعنی اینوا، صرفاً یک همایش معرفی فرصت نیست، بلکه عملاً زیرساختهای لازم برای ایفای نقش "دروازه غربی ایران" را به سمت اجرا و تحقق میبرد. بدون تردید، اگر این پروژهها محقق شود، غرب کشور و بهطور خاص آذربایجانغربی، بازیگر اصلی در مبادلات منطقهای و پیوند اقتصاد ملی با زنجیره ارزش بینالملل خواهد بود و این اتفاق، موجب جهش صادرات غیرنفتی، توسعه اشتغال و ارتقاء جایگاه اقتصادی کشور میشود.
در سالهای گذشته عمدتاً صحبت از ظرفیت مرزهای استان بوده است اما کمتر نتیجه عملی دیدهایم. اینوا چه برنامه ویژهای برای مرزهای آذربایجانغربی دارد؟
- یکی از مأموریتهای ویژه اینوا فعالسازی واقعی ظرفیتهای مرز، ترانزیت، لجستیک و تجارت خارجی است. در انتخاب پروژهها، بازار کشورهای همجوار، مسیرهای ترانزیتی، مزایای صادراتی و فرصت بهرهمندی از مناطق ویژه و آزاد و شهرکهای صنعتی مرزی بهصورت اولویتدار دیده شده است. هدف ما اتصال فعالان اقتصادی استان به زنجیره ارزش جهانی و خلق پروژههایی است که بتوانند جهش تجارت خارجی استان را کلید بزنند.
بهنظر میرسد پیگیری تا فاز اجرایی، حلقه مفقوده بسیاری از پروژههاست. شخص شما بهعنوان استاندار، چه نقش و سبک مدیریتی را برای پوشش این نابسامانی دنبال میکنید؟
- برای بنده مهم بود که این همایش شعاری و مقطعی نباشد. شخصاً در تمامی مراحل از تشکیل ستاد عالی سرمایهگذاری، جلسات فنی تا مذاکرات با سرمایهگذاران حضور داشته و بر خروجی واقعی پروژهها اصرار داشتم. ما تیم فنی ویژهای برای پیگیری خروجی محور و حقوقی تشکیل دادیم تا نهتنها پروژهها معرفی شوند، بلکه تا عقد قرارداد و شروع فاز اجرایی پیگیری تخصصی شوند. شعار ما این بود که هر طرح، باید به نقطه اجرا برسد؛ نه اینکه فقط در سطح معرفی بماند.
بعلاوه سازوکار تسهیل مجوز، حمایت اداری، بستههای تشویقی و حمایت از پروژههای پیشران را سیستماتیک کردیم تا سرمایهگذاران داخلی و خارجی، تفاوت واقعی سازوکار استان ما را لمس کنند.
آقای دکتر رحمانی! نگاه شخصی شما به آینده استان با چنین رویکردی چیست؟
- برداشت من این است که آذربایجانغربی با این مدل جدید میتواند هاب سرمایهگذاری نوآور و پیشران بینالمللی کشور شود. هدف بنده این است که پس از اینوا، استان نه فقط در سطح نمایش فرصت، بلکه در سطح تحقق پروژه، رشد صادرات و اشتغالزایی در منطقه بدرخشد. این پروژه آغاز یک مسیر بلندمدت برای تحول اقتصادی استان است، الگویی که با مشارکت فعال بخش خصوصی، بخش دولتی و سرمایهگذاران داخلی و خارجی دنبال میشود و آیندهای روشن برای توسعه پایدار ترسیم میکند.