عصرایران ؛ یونس قیصی زاده - چند روز پیش در یک دورهمی خانوادگی، صحبت از یک سریال معروف شد که این روزها پخش میشود، هر کسی نظر خودش را میگفت تا اینکه متوجه شدم اعضای یکی از خانوادهها درباره قسمتهای مختلف صحبت میکنند.
پرسیدم که مگر شما با هم این سریال را نمیبینید؟
گفتند که هر کدام جداگانه این سریال را در تلفن همراه خود میبینند و برای همین، در دیدن قسمتهای این سریال هماهنگ نیستند!
خوب است متوجه باشیم که تماشای فیلم و سریال به صورت خانوادگی علاوه بر سرگرمی، مزایای روانشناسی قابل توجهی نیز به همراه دارد که ضمن اینکه میتواند روابط خانوادگی را تقویت کند، به سلامت روان اعضا نیز کمک میکند.
-تماشای خانوادگی فیلم و سریال باعث «تقویت پیوندهای عاطفی»، اعضای خانواده میشود. این فعالیت دستجمعی باعث ایجاد اشتراک تجربههای احساسی همانند خنده، غم و هیجان میشود که این امر صمیمیت و همدلی بین اعضا را افزایش میدهد.
همچنین اعضای خانواده معمولا پس از تماشا، درباره آنچه دیدهاند گفتگو میکنند که همین نیز فرصتی برای تبادل نظر و درک بهتر افکار و احساسات یکدیگر فراهم میکند. این موضوع خصوصا برای والدینی که مایل هستند بیشتر با فرزندان خود گفتگو کنند و وارد دنیای آنها شوند، خیلی مفید است. والدین میتوانند بنا به سلیقه فرزندان خود، فیلم یا سریال مورد علاقه آنها را دنبال کنند و با همدیگر به دیدن آنها بنشینند و فرصت این را بدست بیاورند تا ضمن صحبت درباره آنچه دیدهاند، از دنیای فرزندان خود نیز مطلع شوند.
پژوهشهای روانشناسی نشان میدهند که تماشای مشترک فیلمها با مضامین مثبت، همدلی و ارتباط کلامی بین اعضای خانواده را افزایش میدهد و به حل تعارضات کمک میکند.(۱)
-نتیجه مهم دیگر تماشای خانوادگی، «کاهش استرس و اضطراب» است.
تماشای خانوادگی میتواند باعث «فرار موقت از دغدغهها» شود. غرق شدن در داستان فیلم و سریال به عنوان یک فعالیت مشترک، ذهن را از استرسهای روزمره دور میکند. چند ماه پیش دیدن یک سریال انگیزشی را برای یکی از دوستان که بشدت دچار استرس شده بود، توصیه کردم و نحوه ارتباط با شخصیتهای آن را هم توضیح دادم. نتیجه آن مفید بود و این فرد به گفته خودش توانست استرس خود را کاهش دهد.
همچنین تماشای خانوادگی فیلمهای شاد یا الهامبخش باعث ترشح هورمونهای مثبت، شاد و آرامبخش (اندورفین و دوپامین) میشود که در کاهش استرس و اضطراب موثر هستند.
-مزیت دیگر تماشای خانوادگی فیلم و سریال «یادگیری مهارتهای اجتماعی و اخلاقی» است.
تماشای خانوادگی باعث الگوبرداری از شخصیتهای فیلم و سریال میشود. فیلم و سریالها معمولا پیامهای اخلاقی، تابآوری یا حل مسئله را نمایش میدهند که میتواند برای کودکان و نوجوانان آموزنده باشد. در این زمینه توصیه میشود که با آگاهی سریالی را انتخاب کنید که موضوع خانوادگی داشته باشد و اعضای خانواده، بتوانند با شخصیتهای آن احساس همذاتپنداری داشته باشند. فرو رفتن در نقش، میتواند ناخواسته باعث خودآموزی مشاهدهگری شود و والدین و فرزندان را با مهارتهای فرزندپروری، اجتماعی و اخلاقی، آشنا کند. مهم این است که برای درک بهتر رفتار این شخصیتها، درباره آنها با یکدیگر بحث و گفتگو کنید.
همچنین تماشای خانوادگی، باعث «تقویت همدلی» در خانواده میشود. تماشای داستانهای متنوع به اعضای خانواده کمک میکند دیدگاههای مختلف را درک کنند.
یک پژوهش روانشناسی نشان داد که تماشای خانوادگی فیلم و بحث درباره مضامین آن در خانواده، باعث ترویج ارزشهایی همانند صداقت و همکاری در خانواده میشود.(۲)
-مزیت مهم دیگر تماشای خانوادگی «ایجاد سنتهای خانوادگی» است. روانشناسان تاکید زیادی دارند تا خانوادهها به بهانههای مختلف دست به ایجاد برنامهها و سنتهای خانوادگی بزنند. تماشای خانوادگی بهانه خوبی برای ایجاد این سنتهای خانوادگی هست.
برنامههای منظم مثل «شب فیلم خانوادگی» در آخر هفته، به فرزندان حس ثبات، امنیت و پیشبینیپذیری و تعلق میدهد که برای سلامت روان آنها مفید است.
همچنین «خاطرات مثبت» خانوادگی را رقم میزند و این تجربههای مشترک به بخشی از خاطرات شیرین خانواده تبدیل میشوند و روابط را در بلندمدت مستحکم میکنند.
-مزیت دیگر تماشای خانوادگی، «کاهش انزوا و تنهایی» است. در خانوادههایی که اعضا مشغلههای جداگانه دارند، تماشای فیلم فرصتی برای با هم بودن و کاهش احساس تنهایی (به ویژه در سالمندان یا نوجوانان) ایجاد میکند.
-مزیت مهم دیگر تماشای خانوادگی، «تقویت مهارتهای شناختی» است. پژوهشهای روانشناسی حاکی از تقویت این مهارتها پس از دیدن فیلمهای خانوادگی است.(۳)
تحلیل طرح داستان، شخصیتها و پایانبندیهای غیرمنتظره میتواند تفکر انتقادی را در فرزندان و بزرگسالان پرورش دهد. مفید است که درباره اشتباهات و راهحلهایی که توسط افراد در قسمتهای قبلی رخ داده صحبت کنید، میتوان قبل از دیدن قسمت جدید سریال، درباره رویدادی که ممکن است اتفاق بیفتد صحبت کرد و بدین وسیله تخیل و خلاقیت خود و فرزندان را تقویت کرد.
-نکته مهمی که درباره تماشای خانوادگی وجود دارد این است که بهتر است انتخاب فیلم و سریال متناسب با سن و ارزشهای خانواده باشد، همچنین از دیدن فیلم و سریالهای استرسزا یا خشونتآمیز خودداری شود. پژوهشی روانشناسی نشان داد که دیدن فیلم و سریالهایی که طلاق یا خشونت را عادیسازی میکنند، باعث کاهش کیفیت روابط خانوادگی میشود.(۴)
به طور کلی، میتوان گفت که دیدن خانوادگی فیلم و سریال، یک فعالیت ساده اما مؤثر برای بهبود روابط خانوادگی و سلامت روانی افراد است که گرچه هزینه کمی دارد ولی اثرات بلندمدتی بر شادی و انسجام خانواده میگذارد.
منابع:
1.Smith, J., & Brown, A. (2021).The Role of Family Movie Nights in Strengthening Emotional Bonds. Journal of Family Psychology, 35(4), 512-525. doi:10.1037/fam0000123
2.Garcia, M., & Martinez, P. (2022). Media as a Tool for Promoting Prosocial Values in Families. Communication Research, 49(2), 210-228. doi:10.1177/009365022110201
3.Lee, S., et al. (2020). Educational Benefits of Co-Viewing TV Shows with Children: A Longitudinal Study. Child Development, 91(3), 789-802. doi:10.1111/cdev.13345
4.Thompson, R., & Clark, L. (2023). Negative Portrayals of Family Dynamics in Streaming Media: A Content Analysis. Media Psychology, 26(1), 45-67. doi:10.1080/15213269.2022.2054021
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر