جنگ روسیه و اوکراین، کشور مدافع را به سطوحی تازه در زمینه نوآوریهای تهاجمی و دفاعی رسانده است. این امر منجر به ظهور روشهای جدیدی برای مقابله با دشمن شده که میتوان آن را بهعنوان یک وضعیت «داوود و جالوت» توصیف کرد.
به گزارش روزیاتو، اوکراین بهعنوان کشور کوچکتر از میان این دو، مجبور بوده است خارج از چارچوب معمول فکر کند تا با تهدیدات روسیه مقابله نماید؛ و همین موضوع توسعه پهپادها را به حوزههایی سوق داده که پیشتر مشاهده نشده بودند.نکته قابل توجه در این میان، استفاده اوکراین از ابزارهای پیشرفتهای نظیر شناورهای بدون سرنشین (USV) است که پهپادهایی هستند که روی آب فعالیت میکنند.
موفقیت اوکراین با این شناورهای موسوم به شهپاد نشان داده که آنها قادر به از بین بردن زیرساختهای کلیدی هستند، و در اثر فعالیت این شهپادها، ناوگان دریای سیاه روسیه به شکل قابل توجهی تضعیف شده است. شهپادهای قبلی اوکراین با هدایت به سمت اهداف و انفجار در محل برخورد عمل میکردند، که آنها را مشابه پهپادهای انتحاری میساخت — تاکتیکی که اوکراین با موفقیت در غرق کردن کشتیهای جنگی روسیه از آن بهره برده است.
آخرین نوآوری اوکراین در زمینه توسعه شهپادها، قایقهای پهپادی آن است که با هواپیماها درگیر میشوند و آنها را در آسمان ساقط میکنند. این شهپادهای ارتقاءیافته، پلتفرمهای شناور و چابک پرتاب موشک بوده و در نبرد جاری یک عامل تعیینکننده محسوب میشوند.
شناور رباتیک نگهبان خودمختار دریایی نوع (MAGURA) موسوم به V5 برای نخستین بار در سال ۲۰۲۳ وارد عملیاتهای رزمی علیه کشتیهای سطحی ناوگان دریای سیاه روسیه شد و در سال ۲۰۲۵ به جدیدترین مدل خود، V7، ارتقاء یافت.
MAGURA V7 بهطور خاص برای هدف قرار دادن هواپیماهای دشمن طراحی شده و این توانایی را با دقتی مرگبار به نمایش گذاشته است؛ به لطف تواناییاش در حمل و پرتاب دو موشک مافوق صوت AIM-9M Sidewinder از نوع هوا به هوا. این ویژگیها سطح کشندگی MAGURA را به سطوح تازهای رسانده و تضمین میکند که روسیه نتواند برتری هوایی مورد نظرش را بهدست آورد، چرا که هواپیماهای این کشور از زمین، هوا و دریا مورد هدف قرار میگیرند.
جنگنده روسی سوخوی Su-30 Flanker یکی از داراییهای برتر این کشور در حوزه هوانوردی است، اما دو فروند از آنها در اوایل سال ۲۰۲۵ نتوانستند از موشکهای AIM-9M Sidewinder که توسط MAGURA V7 شلیک شده بودند، جان سالم بهدر ببرند. این حادثه در ۲ مه ۲۰۲۵ رخ داد، زمانی که یک واحد عملیات ویژه اوکراینی، در همکاری با سرویس امنیتی اوکراین و نیروهای مسلح این کشور، به سمت این دو جنگنده شلیک کرده و آنها را بر فراز دریای سیاه منهدم کرد.
این اتفاق بسیار قابل توجه است، زیرا نه تنها اولین باری بود که یک قایق پهپادی موفق به ساقط کردن یک هواپیما میشد، بلکه نخستین استفاده موفق از موشک AIM-9 از یک شهپاد نیز بود که به انهدام منجر شد. سازمان اطلاعات دفاعی اوکراین ویدئویی از این درگیری موفق منتشر کرده که نشان میدهد این هواپیماها توسط شهپادها هدف قرار گرفته و نابود میشوند.
سه قایق در این حمله شرکت داشتند، و دو تای آنها به سمت جنگندهها شلیک کردند، اگرچه جزئیات بیشتری از این عملیات هنوز فاش نشده است. خدمه یکی از هواپیماها کشته شد، در حالی که سایر خدمه توسط یک کشتی غیرنظامی در دریای سیاه نجات یافتند.
موشک AIM-9M Sidewinder که توسط اوکراین استفاده شده، نسخه دریایی این موشک هوا به هوا است که از سال ۱۹۵۶ در خدمت فعال بوده. این موشکها حرارتیاب هستند و از سیستم هدایت فروسرخ استفاده میکنند. برد آنها بین ۱۶ تا ۲۹ کیلومتر است، و سرعت آنها به ماخ ۲.۵ (۳٬۰۹۰ کیلومتر بر ساعت) میرسد، که آنها را به پرتابههایی مافوق صوت و بسیار دشوار برای مقابله یا فرار تبدیل میسازد. حدود ۲۷۰ انهدام موفق تاکنون به AIM-9 Sidewinder نسبت داده شده و اکنون با موفقیت اوکراین در ساقط کردن دو فروند Su-30 Flanker، این عدد افزایش نیز یافته است.
MAGURA V7 برای از بین بردن اهداف هوابرد طراحی شده، اما به این عملکرد محدود نمیشود. در صورت نیاز، سیستم پرتاب موشک میتواند با یک تیربار جایگزین شده، که آن را قادر میسازد تا با انواع اهداف دریایی نیز درگیر شود. علاوهبراین، یک نسخه از MAGURA-V7 مجهز به تیربار میتواند همراه نسخه مجهز به موشک عمل کند تا در زمان درگیری با اهداف هوایی، پشتیبانی آتش فراهم نماید. این تیربار دارای سیستم تثبیت ژیروسکوپی با تصویربرداری روز و شب است، که احتمالاً توسط یک اپراتور دیگر غیر از هدایتکننده قایق کنترل میشود.
علاوهبر توانایی شلیک AIM-9M Sidewinder، شهپاد MAGURA V7 قادر خواهد بود موشک R-37 — که موشکی متعلق به دوران اتحاد جماهیر شوروی با قابلیتهای مشابه است — را نیز حمل کند. فراتر از عملیاتهای رزمی، ظرفیت باربری ۶۵۰ کیلوگرمی MAGURA V7 امکان انجام وظایف ترابری لجستیکی، عملیاتهای آتشنشانی و گشتزنی دریایی را فراهم میکند. همچنین، V7 میتواند تجهیزات پایش صوتی برای شناسایی زیردریاییها و تهدیدات زیرآبی را حمل کند. این شناور از طریق یک سیستم ارتباطات ماهوارهای چندکاناله هدایت میشود، که توانایی دشمن برای ایجاد اختلال یا دخالت در ارتباطات آن را محدود میسازد.
بدنه این شناور از فایبرگلاس ساخته شده و طول آن ۷.۲ متر است. وزن این شهپاد اوکراینی ۳٬۴۰۰ کیلوگرم بوده که نسبت به مدل V5، دو تُن سنگینتر است، که آن را نسبت به مدلهای قبلی کمی کندتر میکند. با این وجود، حداکثر سرعت آن روی آب ۷۲ کیلومتر بر ساعت است و میتواند در شرایط سخت دریایی و در مواجهه با امواجی تا ارتفاع ۳ متر نیز عملیات انجام دهد. دوام عملیاتی MAGURA V7 بین ۲ تا ۷ روز است و برد آن به ۱٬۵۰۰ کیلومتر میرسد، که آن را به یک شناور چندمنظوره و توانمند برای عملیات علیه داراییهای روسی در هر مکانی تبدیل میکند.