این سبزیها معمولا شامل جعفری، شوید، نعناع، گشنیز، پیازچه، تره و گشنیز میشوند. در ادامه با سبزیجات مورد استفاده در دلمه برگ مو و نسبت استفاده هر کدام بیشتر آشنا خواهیم شد.
سبزی دلمه برگ مو ترکیبی از چند سبزی معطر و تازه است که با گوشت چرخکرده، برنج، و ادویهجات ترکیب شده و در برگ مو پیچیده میشود. سبزیهای اصلی که معمولا در دلمه استفاده میشوند شامل جعفری، شوید، نعناع، گشنیز، پیازچه، تره و گشنیز میشوند.
سبزیها | مقدار مورد نیاز |
جعفری | 300 گرم |
مرزه | 100 گرم |
تره | 200 گرم |
شوید | 100 گرم |
نعناع | 100 گرم |
ترخون | 100 گرم |
پیازچه | 100 گرم |
در بعضی از رسپیهای محلی ممکن است سبزیهای دیگری مثل مرزه یا ترخون نیز دیده شود که بسته به ذائقه هر منطقه متفاوت است. در این رسپیها برای جلوگیری از تلخ شدن طعم کلی سبزی دلمه تنها به یک پینچ کوچک، مرزه و ترخون خشک اضافه میشوند.
سبزی دلمه معمولا حدود 20 تا 30 درصد از کل مواد داخلی دلمه را تشکیل میدهد. باقی مواد شامل برنج، گوشت چرخکرده، پیاز رنده شده، ادویهجات و نمک میشوند.
در ایران، دلمه برگ مو در تمام استانها طرفداران زیادی دارد، اما روش پخت و ترکیب سبزیها در هر منطقه کمی متفاوت است. علاوه بر ایران این غذا در کشورهای دیگری نیز با تغییراتی اندک آماده میشود.
در شهرهای شمالی ایران بیشتر از سبزیهای نعناع و شوید استفاده میشود تا عطر دلمه تند و خنک باشد. درصد استفاده از پیازچه و سیر تازه در شهرهای شمالی ایران بیشتر است.
در آذربایجان تره، جعفری، شوید، مرزه، ترخون، نعنا و پیازچه یا سیر سبز در ترکیب سبزی دلمه بیشتر دیده میشود که طعم تندی و عطری متمایز به غذا میدهد.
در کرمانشاه و کردستان گاهی از سبزیجات محلی دیگر نیز استفاده میشود و ادویهها کمی تندتر است.
در شیراز دلمه معمولا با سبزیجات معطر مثل ترخون و ریحان همراه است و در برخی مواقع مقداری کشمش و گردو هم داخل دلمه اضافه میشود.
در ترکیه، دلمه تنوع زیادی دارد و یکی از محبوبترین دلمهها در این کشور دلمه برگ مو است. سبزیهای این دلمه شبیه به سبزیهای ایرانی است، ولی گاهی کمی بیشتر از سبزیجات تند مثل نعناع استفاده میکنند. همچنین در ترکیه به دلمههای بدون گوشت هم زیاد علاقه دارند. برنج در ترکیب داخلی دلمه ترکی معمولا بیشتر است و گوشت کمتری دارد.
در کشور ارمنستان برای آماده کردن دلمه از تره، جعفری، ترخون و سیر سبز استفاده میشود.
در کشورهای عربی بیشتر از سبزیجات معطر و برنج استفاده میشود. شوید، ترخون، جعفری و نعناع بخش اصلی سبزیجات مورد استفاده در دلمه کشورهای عربی هستند.
در صربستان و کشورهای بالکان معمولا نسخههای دیگری از دلمه آماده میشوند که در ترکیباتشان یا سبزی ندارند یا در پخت آنها تنها از جعفری استفاده میشود.
منبع: اکالا