نگاهی به ۶ نامزد جایزه بوکر بین‌المللی 2025

به گزارش ایسنا، شش اثر تأثیرگذار از کشورهایی چون ژاپن، فرانسه، دانمارک، ایتالیا و هند به فهرست نهایی جایزه بوکر بین‌المللی ۲۰۲۵ راه یافته‌اند؛ آثاری با مضامینی چون هوش مصنوعی، بحران مهاجرت، روزمرگی، خشونت علیه زنان و آشوب نسل جدید.

در آستانه اعلام برنده بوکر بین‌المللی ۲۰۲۵ در روز ۲۰ می (سه‌شنبه، ۳۰ رادیبهشت)، گمانه‌زنی‌ها درباره برنده نهایی داغ شده است. در زیر نگاهی داریم به شش کتابی که برای این جایزه ادبی رقابت می‌کنند.

تجربه‌ای فلسفی از زندگی در چرخه‌ای بی‌پایان

رمان «در باب محاسبه حجم» اثر نویسنده دانمارکی، سولوِی باله، با ترجمه باربارا جی. هاولند از انتشارات فیبر، تجربه‌ای فلسفی از زندگی در چرخه‌ای بی‌پایان است. شخصیت اصلی، تارا سلتر، فروشنده کتاب‌های عتیقه، هر روز را در تاریخ ۱۸ نوامبر از نو زندگی می‌کند؛ وضعیتی که یادآور فیلم «روز گراندهاگ» است. این کتاب جلد اول از یک پروژه هفت‌جلدی است و با وجود لحنی سرد، کشف امکانات جهان داستانی‌اش برای مخاطب هیجان‌انگیز است. مخاطب با تارا همسفر می‌شود در تکرار و تأملی بر پرسش‌هایی چون اینکه آیا همه ما در چرخه‌ای بی‌پایان گیر افتاده‌ایم؟

جهان‌های درهم‌تنیده و اسرارآمیز ژاپنی

«زیر چشم پرنده بزرگ» نوشته هیرومی کاواکامی و ترجمه آسا یوندا، تجربه‌ای ساختارشکن از ژاپن است که در آینده‌ای دور می‌گذرد. در جهانی بی‌مرز، انسان‌ها یا شبیه‌سازی شده‌اند، یا در دنیایی بدون مردان زندگی می‌کنند. کتاب ابتدا مجموعه‌ای از داستان‌ها به‌نظر می‌رسد اما در نهایت به رمانی یکپارچه بدل می‌شود که خواننده باید تکه‌های آن را کنار هم بگذارد. در این روایت مرموز، مفاهیمی چون انقراض انسان‌ها، درگیری‌های اجتماعی و تهدید هوش مصنوعی به‌طور استعاری بررسی می‌شوند.

روایتی مالیخولیایی از دوستی و رنج روانی

آنه سر، نویسنده فرانسوی، با رمان «کلاه پلنگی» که توسط مارک هاچینسون ترجمه شده و انتشارات لولی آن را منتشر کرده، داستانی احساسی و شوخ‌طبعانه درباره دوستی و روان‌پریشی ارائه می‌دهد. شخصیت اصلی با نام فنی، از آغاز با حالت‌های عجیب خود کودکان را می‌ترساند. فنی که در ۴۳ سالگی درگذشته، در طول کتاب چون شبحی حاضر است و دوست قدیمی‌اش، راوی داستان، از زندگی و آشفتگی روانی او می‌گوید. آنه سر، این اثر را پس از مرگ خواهرش نوشته و نتیجه کار اثری است که هم لطافت دارد و هم ماهیتی تلخ و ضدساختار.

بازخوانی فاجعه مهاجران در کانال مانش

در رمان مستندگونه «قایق کوچک» اثر ونسان دلوکروآ با ترجمه هلن استیونسون، فاجعه واقعی غرق شدن ۲۷ مهاجر در نوامبر ۲۰۲۱ به کانون روایت تبدیل شده است. بخش عمده روایت از زبان اپراتور امداد فرانسوی است که تماس مهاجران را دریافت می‌کرد اما به‌دروغ مدعی نبودن قایق نجات شد. در کنار حس شرم و تبرئه خود، روایت‌هایی از دیدگاه خود مهاجران نیز آمده که بر شدت تأثیر عاطفی این کتاب می‌افزاید. هرچند برخی منتقدان این رمان را از نظر ساختار ضعیف‌تر از دیگر آثار فهرست می‌دانند، اما موضوع ملتهب آن شانس بردش را بالا برده است.

ادبیات هند در قالب داستان کوتاه

مجموعه داستان «چراغ دل» اثر نویسنده باسابقه هندی بانو مشتاق، با ترجمه دیپا بهاشتی، منتخبی از آثار ۳۵ ساله اوست. این نویسنده که به سنت ادبیات اعتراضی هند وابسته است، با تمرکز بر زندگی زنان، داستان‌هایی ارائه کرده که از خشونت خانگی تا اجبارهای فرهنگی را به نقد می‌کشد. در داستانی، مادری تازه‌فرزنددارشده با همسری خیانت‌کار و بی‌ادب دست‌وپنجه نرم می‌کند که به او می‌گوید: «تو شبیه مادرم هستی» و همین جمله، جهنمی زنده را برای زن رقم می‌زند. این مجموعه داستان به رنج زنان در جامعه پرداخته است.

روایتی مدرن از نسل گمشده در ایتالیا

در رمان «کمال» نوشته وینچنت لاترونیکو با ترجمه سوفی هیوز، زوجی جوان به نام آنا و تام در دنیای مدرن با بحران معنا و رضایت از زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. در این کتاب مخاطب با جهانی از مجلات و صفحات اینستاگرام مواجه است که در آن نسل جدید سعی می‌کند رضایتی سطحی را به معنای واقعی زندگی بدل کند. طنز ظریف و نگاه دقیق لاترونیکو به اضطراب‌های مدرن، «کمال» را به یکی از امیدهای اصلی جایزه امسال بدل کرده است.