برزیل شاید آخرین فرصت آنجلوتی باشد

عصر ایران؛ احمد فرتاش - کمتر از سیزده ماه دیگر جام جهانی 2026 آغاز می‌شود و حالا دیگر کارلو آنجلوتی رسما سرمربی تیم ملی برزیل شده است. او پرافتخارترین مربی در لیگ قهرمانان اروپا است. شش بار به فینال این مسابقات راه پیدا کرده و پنج بار عنوان قهرمانی را نصیب تیم‌هایش کرده است. با رئال مادرید سه بار در سال‌های 2014، 2022 و 2024 قهرمان چمپیونزلیگ شده، با میلان هم دو بار در سال‌های 2003 و 2007. یکبار هم که در فینال عجیب 2005، با میلان مغلوب لیورپول شد. 

آنجلوتی همچنین تنها سرمربی تاریخ است که قهرمانی در پنج لیگ معتبر اروپایی را در کارنامۀ خود دارد. او با رئال مادرید و میلان و بایرن‌مونیخ و چلسی و پاری‌سن‌ژرمن قهرمان لالیگا و سری آ و بوندس‌لیگا و پرمیرلیگ و لیگ فرانسه شده است.

اگرچه فصل اخیر برای آنجلوتی خوب پیش نرفت، ولی او در چند سال اخیر به قدری در رئال مادرید موفق بوده که یک فصل ناکامی، لطمه‌ای به موقعیت تاریخی‌اش در باشگاه رئال مادرید نمی‌زند.   

آنچلوتی به عنوان مربی‌ای با سبک مدیریت آرام، منطقی و با دانش فنی عمیق شناخته می‌شود. این ویژگی‌ها می‌توانند به تیم ملی برزیل کمک کنند تا در جام جهانی پیش رو به ثبات و انسجام تاکتیکی برسد. بویژه اینکه آنچلوتی تجربه موفق در مدیریت ستاره‌های بزرگ فوتبال دارد و این نکته برای تیم ملی برزیل که همیشه ستاره‌های بزرگی مثل نیمار، وینیسیوس و دیگران دارد، بسیار مهم است. او توانسته در گذشته با بازیکنان بزرگ به خوبی ارتباط برقرار کند و از توانایی‌های فردی آنها بهترین بهره را ببرد.

با این حال، مربیگری تیم ملی برزیل چالش‌های خاص خودش را دارد؛ فشار رسانه‌ها، انتظارهای بالا و شرایط فرهنگی متفاوت نسبت به اروپا از جمله مواردی است که آنچلوتی باید با آنها کنار بیاید. اگر کارلتو بتواند این چالش‌ها را مدیریت کند و تیم را حول یک سبک بازی منسجم گرد هم آورد، شانس بالایی برای موفقیت در جام جهانی خواهد داشت.

در نهایت، قهرمانی در جام جهانی به عوامل زیادی وابسته است؛ از جمله ترکیب تیم، آمادگی بازیکنان، شانس در قرعه‌کشی و شرایط لحظه‌ای مسابقات. اما با توجه به توانایی‌های تاکتیکی، سابقه مدیریت قوی و مهارت‌های رهبری آنچلوتی، به نظر می‌رسد برزیل با این مربی شانس قابل توجهی برای رسیدن به مراحل بالای رقابت‌ها و حتی کسب عنوان قهرمانی دارد.

دن‌ کارلتو در ایام جوانی بازیکن تیم ملی ایتالیا نیز بود و در جام‌ جهانی 1986 و جام ملت‌های اروپا در 1988 برای تیم ملی ایتالیا به میدان رفت و در جام جهانی 1990 نیز جزو بازیکنان ذخیرۀ ایتالیا بود. گرچه در آن سال‌ها آنجلوتی در میلان یک هافبک بسیار مهم بود، ولی در مجموع در تیم ملی ایتالیا نتوانست مثل میلان موفق باشد. از حیث اهمیت حضورش در میدان مسابقه، یورو 88 بهترین تجربۀ آنجلوتی در تیم ملی ایتالیا بود. 

آنجلوتی در تعقیب لوتار ماتیوس، بازی افتتاحیۀ یورو 88

آنجلوتی در میلان یک هافبک دفاعی بود و حتی وقتی که فرانکو بارسی در زمین نبود، در دفاع آخر جای بارسی را پر می‌کرد. ولی به عنوان مربی، او دوستدار فوتبال هجومی است و تقریبا تمام تیم‌های تحت رهبری او، نمایش هجومی چشمگیری داشته‌اند.

آنجلوتی نخستین بار در ژانویه 1981 در سن 22 سالگی برای تیم ملی ایتالیا مقابل هلند به میدان رفت و در بازی خداحافظی‌اش از فوتبال در سال 1993، میلان به مصاف تیم ملی برزیل رفت و ستاره‌های برزیلی و ایتالیایی و هلندی، وداعی خاطره‌انگیز را برای کارلتو رقم زدند. او جزو جوانان آن نسل از فوتبال ایتالیا است که شیفتۀ درخشش پائولو روسی مقابل برزیل در جام جهانی 1982 شدند اما سال آینده به عنوان مربی تیم ملی برزیل ممکن است مقابل تیم کشور خودش، ایتالیا، قرار بگیرد؛ رقابتی که برای هر مربی‌ای احساسات متناقض خاص خودش را در بر دارد.

جالب اینکه آنچلوتی طی دو دهه اخیر، که یکی از بهترین مربیان دنیای فوتبال بوده، هیچ‌گاه مربی تیم ملی ایتالیا نشد. دلایل متعددی برای این موضوع مطرح است؛ یکی اینکه فدراسیون فوتبال ایتالیا اغلب به دنبال مربیانی با سبک‌های متناسب با فرهنگ فوتبال این کشور است. یعنی سبک فوتبال عمدتا تهاجمی آنجلوتی، ظاهرا چندان باب طبع مقامات فدراسیون فوتبال ایتالیا نبود. مثلا بین آنجلوتی و کونتۀ علاقه‌مند به فوتبال دفاعی، کونته گزینه‌ای "ایتالیایی‌تر" محسوب می‌شد.

آنجلوتی در کنار بارسی، قهرمانی جام باشگاه‌های اروپا 1990

دلیل دوم احتمالا ترجیح خود آنجلوتی برای حضور در عرصۀ فوتبال باشگاهی بود. او شاید پس از استعفای مارچلو لیپی می‌توانست مربی ایتالیا شود ولی در آن زمان آنجلوتی در موقعیت پرافتخار فعلی‌اش نبود و هنوز راه درازی برای پیمودن در دنیای فوتبال باشگاهی و درو کردن انبوه افتخارات اروپایی داشت.

اما الان کارلتو همۀ افتخارات ممکن را در بالاترین سطوح فوتبال باشگاهی کسب کرده و در اوج پختگی و کامیابی، تجربۀ حضور در عرصۀ مربیگری در تیم ملی را خوش دارد. آن هم در جام جهانی و آن هم در چه تیمی: برزیل! هدایت تیم ملی برزیل نقطه عطفی در کارنامه آنچلوتی است که می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و بسیار چالش‌برانگیز برای او باشد. برزیلی‌ها می‌خواهند بعد از 24 سال با آنجلوتی دوباره قهرمان جهان شوند.

آنچلوتی اولین مربی غیر برزیلی است که تیم ملی برزیل را در یک جام جهانی هدایت می‌کند. این یک اتفاق تاریخی برای فوتبال برزیل محسوب می‌شود، چون فدراسیون فوتبال برزیل همیشه ترجیح می‌داد مربیان برزیلی را برای هدایت تیم ملی برزیل انتخاب کند. انتخاب آنچلوتی نشان‌دهنده تغییر رویکرد و شاید نگاه متفاوت فدراسیون فوتبال برزیل به مدیریت تیم ملی است. این موضوع نیز خودش چالشی بزرگ و جالب برای آنچلوتی و فوتبال برزیل به حساب می‌آید.

برزیل - ایتالیا، جام جهانی 1982

سبک فوتبال تهاجمی آنجلوتی با فرهنگ فوتبال برزیلی مناسبت دارد. اگر مورینیو یا کونته مربی تیم ملی برزیل می‌شدند، انتخاب‌های نامناسبی بودند؛ حتی اگر با برزیل قهرمان جام جهانی هم می‌شدند. مردم مثل مردم ایتالیا نیستند که با پیروزی و قهرمانی پس از یک نمایش دفاعی مشکلی نداشته باشند. آن‌ها در تاریخ فوتبالشان پله و گارینشا و جرسون و زیکو و رونالد و ریوالدو و رونالدینیو را داشته‌اند و از تیمشان انتظار حمله و هجوم و به توپ بستن دروازۀ حریف را دارند.

با این حال آنجلوتی می‌تواند خط دفاعی مستحکمی هم برای برزیل درست کند. یعنی تیمش احتمالا نقطه‌ضعف برزیل جاودانۀ تله‌سانتانا را در جام‌های جهانی 1982 و 1986 نخواهد داشت که یکسره تهاجمی بازی می‌کرد و دوستداران فوتبال را در سراسر دنیا به وجد می‌آورد ولی در خط دفاعی ضعیف بود؛ ضعفی که بویژه در جام جهانی 1982 موجب شکست برزیل مقابل ایتالیا در آن نبرد تاریخی و کلاسیک شد.

کارلتو در جام جهانی سال آینده در 67 سالگی روی نیمکت تیم ملی برزیل می‌نشیند. در این سن و سال، او احتمالا دیگر فرصت نمی‌کند بخت خودش را برای فتح جام ملت‌های اروپا امتحان کند. بنابراین شاید سال آینده اولین و آخرین فرصت آنجلوتی برای کسب یک افتخار ملی مهم در دنیای فوتبال باشد چراکه بعید است او در جام جهانی 2030 هم مربی تیم ملی برزیل (یا ایتالیا) باشد. آنجلوتی حتما قدر این موقعیت را می‌داند و برای فتح جام جهانی، پس از سی سال مربیگری، هر چه در چنته دارد رو می‌کند.

در جام جهانی 1994 در آمریکا، فیفا ترجیح می‌داد برزیل قهرمان جهان شود. آن سال آخرین سالی بود که هاوه‌لانژ برزیلی رئیس فیفا بود و در دوران ریاست او بر فیفا، برزیل هیچ وقت قهرمان جهان نشده بود. اما در جام جهانی 2026 فیفا احتمالا ترجیح می‌دهد مسی دوباره جام قهرمانی را بالای سر ببرد. اکثر فوتبالدوستان جهان نیز احتمالا چنین تمایلی دارند. قهرمانی مجدد مسی در جام جهانی، او را یک گام بالاتر از مارادونا و در واقع در کنار پله قرار می‌دهد. قبلا در یادداشت «2026؛ آخرین زورآزمایی مسی با پله»  به این موضوع پرداخته‌ایم.

به هر حال به نظر می‌رسد این ترجیح غالب در بین اعضای فیفا و دوستداران فوتبال، یکی از چالش‌های آنجلوتی برای تکرار قهرمانی تیم ملی برزیل در جام جهانی آمریکا باشد. ولی نتیجۀ بازی فوتبال نهایتا در میدان مسابقه رقم می‌خورد. آنجلوتی و تیم ملی برزیل هم در دنیای فوتبال و نزد مقامات فیفا آن قدر اعتبار دارند که دسیسه‌ای بر ضدشان چیده نشود.  

 تهران 1366؛ تصویری از یک زایشگاه در سال‌های پس از انقلاب (عکس)

بیشتر بخوانید:

خداحافظ آقای آنجلوتی!

تماشاخانه

وقتی سرباز اوکراینی تسلیم نشد / شجاعتی باور نکردنی که پهپاد روسی آن را ضبط کرد (فیلم)

مکمل‌های غذایی: کلاهبرداری بزرگ یا معجزه سلامت؟ آیا پولتان را دور می‌ریزید؟ حقایقی درباره مکمل‌های غذایی (فیلم)

فیلم های دیگر