اسرار جدید کهکشان‌ها / زمین در مسیر تازه‌ای به‌دور یک سیاهچاله غول‌آسا می‌چرخد

زمین در مسیر چرخش خود به‌دور مرکز کهکشان به سمت نابودی کشیده نمی‌شود؛ بلکه یافته‌های جدید نشان می‌دهند این حرکات حاصل مدل‌سازی دقیق‌تری از ساختار کهکشان بر پایه داده‌هایی است که طی ۱۵ سال گذشته توسط پروژه‌ رادیویی ژاپنی VERA جمع‌آوری شده است.

پروژه‌ «ورا»

به گزارش همشهری آنلاین، در یک تحول هیجان‌انگیز علمی، اخترشناسان ژاپنی با کمک پروژه‌ «ورا» موفق شده‌اند مدلی دقیق‌تر از جایگاه و سرعت زمین در کهکشان راه شیری ترسیم کنند. بر اساس این مدل جدید، زمین نه‌تنها با سرعتی بیشتر از مقدار رسمی به‌دور مرکز کهکشان می‌چرخد، بلکه تقریباً ۲ هزار سال نوری هم به سیاهچاله‌ غول‌آسایی که در قلب کهکشان قرار دارد، نزدیک‌تر است. 

این یافته‌های شگفت‌انگیز با کمک تکنیکی پیشرفته از تداخل‌سنجی رادیویی و بررسی دقیق موقعیت و حرکت بیش از ۹۹ جرم آسمانی به دست آمده‌اند. اما معنای این تغییرات دقیقاً چیست؟ آیا باید نگران باشیم؟

نقشه‌برداری سه‌بعدی از کهکشان با دقتی باورنکردنی

پروژه‌ ورا، VLBI Exploration of Radio Astrometry از سال ۲۰۰۰ در ژاپن آغاز شد تا ساختار فضایی و سرعتی کهکشان راه شیری را با دقتی بی‌سابقه بررسی کند. این پروژه از روشی به نام تداخل‌سنجی با پایه بسیار بلند (VLBI) استفاده می‌کند. در این روش، داده‌های رادیویی از تلسکوپ‌هایی که در سراسر ژاپن پراکنده‌اند ترکیب می‌شوند تا تصویری به دست آید که گویی با تلسکوپی به قطر ۲۳۰۰ کیلومتر گرفته شده است.

دقت نهایی این سیستم به حدی بالاست که در تئوری می‌توان سکه‌ای آمریکایی را بر سطح ماه تشخیص داد؛ معادل دقتی در حدود ۱۰ میکروآرک‌ثانیه!

چرا ما از درون کهکشان نمی‌توانیم آن را ببینیم؟

ازآنجاکه زمین در درون کهکشان راه شیری قرار دارد، امکان دیدن شکل کلی آن از بیرون برای ما فراهم نیست. به همین دلیل، اخترسنجی به ابزار کلیدی برای درک ساختار کلی کهکشان تبدیل شده است.

تغییرات بزرگ در موقعیت و سرعت زمین

با انتشار نخستین کاتالوگ اخترسنجی VERA که شامل داده‌های ۹۹ جرم آسمانی است، اخترشناسان توانستند نقشه‌ای از موقعیت و سرعت اجرام تهیه کنند و از آن، مرکز دقیق کهکشان و سیاهچاله‌ غول‌آسای آن را تعیین کنند.

بر اساس این نقشه جدید، مرکز کهکشان راه شیری حدود ۲۵۸۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد؛ رقمی که تقریباً ۲۰۰۰ سال نوری کمتر از مقدار رسمی پذیرفته‌شده توسط اتحادیه بین‌المللی نجوم در سال ۱۹۸۵ است.

از سوی دیگر، سرعت حرکت زمین در مدار کهکشانی‌اش نیز به ۲۲۷ کیلومتر در ثانیه (تقریباً ۱۶۰۰۰ مایل بر ساعت) افزایش‌یافته، درحالی‌که مقدار رسمی قبلی ۲۲۰ کیلومتر در ثانیه بود.

آیا باید نگران نزدیک‌تر شدن به سیاهچاله باشیم؟

نه! این تغییرات به معنای حرکت واقعی زمین به سمت سیاهچاله نیست، بلکه نشان‌دهنده درک دقیق‌تر ما از موقعیت زمین در مدل جدید کهکشان است.

در واقع، سیاهچاله‌ مرکزی کهکشان ما با جرمی چند میلیون برابر خورشید، نقطه‌ای است که کل کهکشان به‌دور آن می‌چرخد، اما تأثیر مستقیم جاذبه‌ آن بر زمین بسیار ناچیز است.

همکاری‌های شرق آسیا برای دقت بالاتر

به‌منظور ادامه این تلاش‌ها، پروژه‌ VERA قرار است به شبکه‌ای بزرگ‌تر با عنوان EAVN شبکه VLBI شرق آسیا بپیوندد. این شبکه شامل تلسکوپ‌هایی از ژاپن، کره جنوبی و چین خواهد بود.

افزایش تعداد تلسکوپ‌ها و فاصله آن‌ها از یکدیگر می‌تواند به افزایش دقت نقشه‌برداری و بررسی دقیق‌تر مناطق نزدیک به سیاهچاله مرکزی کمک کند.

دستاوردی که تصویر کهکشان را بازتعریف می‌کند

داده‌های جدید نه‌تنها فاصله و سرعت زمین را اصلاح کرده‌اند، بلکه ابزاری برای ساخت دقیق‌ترین مدل ساختار کهکشان تا به امروز فراهم کرده‌اند. این نتایج می‌توانند در آینده مسیرهایی تازه برای پژوهش در حوزة تحول کهکشان‌ها، سیاهچاله‌ها، و جایگاه سیارة ما در کیهان باز کنند.

قدمی برای درک بهتر هستی

این یافته‌های تازه، یادآور آن‌اند که هر چه ابزارهای مشاهده ما پیشرفته‌تر شوند، درک ما از جایگاهمان در کیهان نیز دقیق‌تر خواهد شد.

مدلی که امروز تصویر بهتری از جایگاه زمین در کهکشان ارائه می‌دهد، ممکن است فردا با پیشرفت فناوری باز هم تغییر کند. اما همین گام‌های کوچک علمی، در نهایت ما را به پاسخ پرسش‌های بزرگ‌تری مانند منشأ حیات، ساختار کیهان، و آیندة زمین نزدیک‌تر خواهند کرد.

انتشار پژوهش محقق آلمانی درباره آخرین قصیده‌سرای بزرگ ایرانی

بیشتر بخوانید:

کشف جهانی از ابَرزمین‌های ناشناخته

تماشاخانه

شهرداری و کشاورزان تپه‌های باستانی ۷ هزار ساله را در نزدیکی بهشهر با خاک یکسان کردند / استخوان‌های انسانی متعلق به بیش از ۳ هزار سال قبل روی زمین ریخته‌اند / گوردخمه‌های اشکانی به طور کامل نابود شدند (فیلم)

صحنه نفس گیر سوء قصد به جان فعال اوکراینی توسط نیروی منسوب به روسیه (فیلم)

فیلم های دیگر