اردیبهشت هگمتانه/ سه روز با ادیبان برجسته ایران

مراسم جایزه دوسالانه دکتر پرویز اذکایی، با حضور ادیبانی چون محمدجعفر یاحقی، علیرضا قیامتی، نصرالله پورجوادی، حسین معصومی همدانی، محمدرحیم صراف و علی اشرف صادقی برگزار شد

عصر ایران؛ زهرا کُرد- اگر هر ماه را به رنگ یک مناسبت فرهنگی، اجتماعی یا تاریخی در نظر بگیریم، بی‌شک اردیبهشت به رنگ ادبیات است؛ ماهی که با زادروز سعدی بزرگ آغاز می‌شود و با نام‌های درخشانی چون خیام، فردوسی، باباطاهر، سیمین دانشور و سهراب سپهری پیوند خورده است.

به‌همین سبب همایش سه روزه “ اردیبهشت هگمتانه” با همکاری موسسه پژوهشی میراث مکتوب، موقوفه دکتر پرویز اذکایی و هفته‌نامه همدان‌نامه از دوم تا چهارم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ خورشیدی در همدان برگزار شد.

حضور نام‌آورانی از سراسر ایران در این برنامه نشان داد که “اردیبهشت هگمتانه” فراتر از یک رویداد محلی است و ظرفیت آن را دارد که در آینده، جایگاهی ملی بیابد.

همکاری دو پایتخت

حسین زندی، دبیر اجرایی همایش “اردیبهشت هگمتانه” و جایزه دوسالانه دکتر اذکایی درباره ایده همایش چنین گفت:

از زمستان گذشته طی جلساتی که با دکتر اکبر ایرانی در مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب داشتیم، پی‌گیر برگزاری جایزه دوسالانه دکتر پرویز اذکایی در همدان بودیم. با تلاش‌های صورت‌گرفته توسط این موسسه در تهران و رسانه همدان‌نامه در همدان نهایتا از میان ده اثر منتخب، یک اثر برگزیده و دو اثر شایسته تقدیر شدند. در اثنای جایزه دکتر اذکایی از دو رساله و پایان‌نامه نیز قدردانی به‌ عمل‌ آمد.

جایزه دوسالانه دکتر اذکایی

مراسم جایزه دوسالانه دکتر پرویز اذکایی، با حضور ادیبانی چون محمدجعفر یاحقی، علیرضا قیامتی، نصرالله پورجوادی، حسین معصومی همدانی، محمدرحیم صراف، علی اشرف صادقی و تعدادی از مسئولان استانی در روز دوم این همایش برگزار شد.

در این‌برنامه میرجلال‌الدین کزازی، اکبر ایرانی و تقی پورنامداریان درباره شخصیت، آثار و دانش بی‌کران دکتر اذکایی سخنرانی کردند. در جایزه دوسالانه دکتر اذکایی از پژوهش‌گرانی تقدیر شد که هرچند بسیاری‌شان ارتباط مستقیمی با همدان نداشتند، اما دغدغه پژوهش درباره تاریخ و فرهنگ این سرزمین، آنها را به دیار دیاکو کشانده‌ بود؛ نکته‌ای که زندی بر آن تاکید کرد: هدف نهایی ما از این جایزه، ضمن گرامی‌داشت یاد و نام استاد پرویز اذکایی، تشویق به پژوهش و دعوت به تالیف پیرامون هگمتانه باستانی و همدان معاصر بود .

زندی ادامه داد: بسیاری از برگزیدگان، بومی همدان نبودند. این نشان‌دهنده علاقه پژوهش‌گران سراسر کشور به این شهر تاریخی و در عین حال، بازتاب‌دهنده فقر گفتمان درونی در همدان است؛ موضوعی که نیاز به بررسی بیشتری دارد.

ادبا در اردیبهشت هگمتانه چه‌گفتند؟

“اردیبهشت هگمتانه” البته فقط به برگزاری جایزه دوسالانه محدود نشد. در روز نخست این همایش که در آرامگاه پورسینا- شاهکار معماری هوشنگ سیحون- برگزار شد، محمدجعفر یاحقی، نصرالله پورجوادی، علیرضا قیامتی و میرجلال‌الدین کزازی درباره اهمیت توجه به ادبیات فارسی مطالبی را بیان کردند. در بخش موسیقی، هنرمندان همدانی کاظم مرادی و شادی فریدونی به هنرنمایی پرداختند.

در این برنامه، یاحقی ضمن گرامی‌داشت پیوند اردیبهشت و ادبیات، “بوستان” سعدی” را حماسه دوران حیات استاد سخن دانست. کزازی نیز با بیانی شاعرانه از اندیشه‌های باباطاهر سخن گفت و او را گنجینه‌ای سترگ برای ایران برشمرد. قیامتی هم با نگاهی دقیق، شاهنامه فردوسی را بزرگترین حماسه صلح جهانی نامید.

بزرگْ‌داشت مفاخر ایران

حسین زندی درباره بهره‌گیری از حضور چهره‌های برجسته ملی در این همایش بزرگ توضیح داد:” پس از قطعی شدن حضور میهمانان، بر آن شدیم از این فرصت ارزش‌مند نهایت استفاده را ببریم. از طرفی همدان در همین ایام دو تن از مفاخر خود دکتر اکبر اعتماد، پدر فناوری هسته‌ای ایران و استاد علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، پژوهش‌گر گرانمایه را از دست داد. بنابراین بزرگداشت این دو فرهیخته ارزشمند را در دومین روز همایش در هتل امیران همدان برگزار کردیم.

در این برنامه دکتر حسین معصومی همدانی، دکتر زاگرس زند، دکتر بهرام پروین گنابادی و بابک رضاپور درباره این دو استاد برجسته سخنْ‌رانی کردند.

ایرانی با یادآوری خاطراتی از دو گنجینه همدان، پرویز اذکایی و علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، غم فقدان آنان را خسرانی بزرگ برای فرهنگ ایران دانست.

معصومی همدانی سخنْ‌ران دیگر این مراسم، به بیان خاطراتی از ۶ دهه دوستی با استاد ذکاوتی پرداخت و دانشگاهیان را به سبب جذب نکردن این خبره بی‌مدرک نکوهش کرد.

گردشْ‌گری ادبی

زندی در بخشی دیگر از گفت‌وگوی خود، به ایده‌ای فراتر از همایش سه روزه اشاره کرد؛ ایده‌ای که می‌تواند نقشه راه آینده باشد. زندی معتقد بود: “همدان، به‌واسطه حضور چهره‌های برجسته‌ای چون باباطاهر، پورسینا، خواجه رشیدالدین همدانی، عین‌القضات همدانی، عارف قزوینی و میرزاده عشقی هم‌چنین با داشتن طبیعتی بی‌نظیر، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب‌های گردشْ‌گری ادبی کشور را دارد.

او ادامه داد: ما روزی را تصور می‌کنیم که مردم ایران، سفر بهاری خود را به همایش "اردیبهشت هگمتانه" گره بزنند؛ به همدان بیایند تا ضمن نفس کشیدن ادبیات، تاریخ را ببینند و طراوت بهاری دامنه الوند را تجربه کنند.” زندی بر استقبال گسترده مردم همدان از این همایش تأکید کرد و آن را نشانه‌ای از نیاز واقعی جامعه به چنین رویدادهایی دانست. زندی از ادامه این همایش در آخر اردیبهشت ماه همزمان با بزرگداشت باباطاهر خبر داد .

دست‌ساخته باباطاهر

در صبح روز سوم همایش ” اردیبهشت هگمتانه” که در گنبد علویان همدان برگزار شد، نصرالله پورجوادی و محمد حسین حلیمی به ارتباط کشف شده بین باباطاهر عریان و شخصیت تاریخی "طاهر جصاص" اشاره کردند. پورجوادی این دو شخص را یکی دانسته و بین اندیشه‌ و هنر گچ‌کاری باباطاهر ارتباطی مستقیم ترسیم کرد.

در بخش آخر همایش که عصر چهارم اردیبهشت ماه در شهر کتاب همدان برگزارشد، دکتر محمدحسین پاپلی یزدی با اشاره به تجربه‌های شخصی و خاطرات خود در نگارش کتاب معروف “شازده حمام”، بر اهمیت تاریخ شفاهی در ثبت هویت فرهنگی شهر تأکید کرد.

حسن ختام “اردیبهشت هگمتانه” پخش مستند "من اکبر اعتماد اتم می‌شکنم" ساخته هنرمندان همدانی وحید حسینی و احمدرضا گنجه‌ای بود.

“اردیبهشت هگمتانه” روایتی از امید بود؛ امید به اینکه همدان، این شهر کهن و ریشه‌دار، بتواند از دل تاریخ و میراث خود، آینده‌ای روشن در عرصه فرهنگ و ادبیات ایران ترسیم کند.

کانال عصر ایران در تلگرام