خودتحریمی به سبک دولت چهاردهم

عصر ایران؛ علیرضا سلطانی (استاد دانشگاه) -  یکی از انتقادهایی در سال های اخیر به نظام حکمرانی و به خصوص دولت سیزدهم می شد، اتخاذ سیاست ها و انجام اقداماتی بود که به تشدید اثرات تحریم ها بر اقتصاد کشور و معیشت مردم می شد .

این انتقادات که عمدتا با کلیدواژه " خودتحریمی " شکل گرفته بر این باور است که همزمان و در جریان اوج گرفتن تحریم ها در ۱۵ سال گذشته ، کشور تحت تاثیر برخی ملاحظات خاص سیاسی، امنیتی و ایدئولوژیک از یک سو و از سوی دیگر اشتباهات محاسباتی، باورهای واپس گرا و البته سوداگری تحریم ، به سیاست ها و اقداماتی دست زده که نه تنها باعث کاهش اثرات تحریم نشده بلکه به اثربخشی تحریم ها کمک کرده است .

وضعیت کنونی معیشتی مردم ، رکود بی سابقه اقتصادی ، ناترازی های و به بیان واقعی ابربحران های ایجاد شده در حوزه های مختلف انرژی ، کمبود آب ، گسترش فقر ، شکاف های اجتماعی و مسائلی از این دست گویای این واقعیت است.

وجوه مهم دیگر این خودتحریمی در مصدایقی همچون از بین رفتن جایگاه و موقعیت ایران در عرصه های مختلف اقتصادی ، سیاسی و امنیتی بین المللی در پرتو تحریم ها و انفعال و بی تفاوتی در حفظ آنها با دست یازدیدن به اقدامات سیاسی و سمبلیک است .

علاوه بر این رویکردی که به جدایی ایران از جهان و روندهای بین المللی علاقمند است و در مقاطعی بر بریدن مناسبات ایران با نظام جهانی با این استدلال که هرچه ایران کمتر درگیر مسائل جهانی شود، امنیت و منافع آن تامین می شود، به شکل های مختلف انزوا و حاشیه نشینی بین المللی ایران را دنبال می کند.

اثرات این رفتارها و رویکردهای خواسته و ناخواسته آگاهانه و یا ناآگاهانه غیر از پیامدهای بشدت منفی بر زندگی و حیات ایران و ایرانیان ، کاهش قدرت مانور ایران در عرصه جهانی ، آسیب پذیری شدید سیاسی، اقتصادی و امنیتی و مهمتر حذف تدریجی ایران از روندهای جهانی و عادت کردن جهان به غیبت و انزوای ایران است .

ایرانی که همواره در طول تاریخ علی رغم همه چالش ها و فرازوفرودها ، عنصری فعال و زنده در روندهای جهانی بوده و به صورت سلبی و ایجابی و مستقیم و غیرمستقیم نقش خود را در تحولات جهانی ایفا کرده است. اصرار بیجا و بدون منطق به قرارداشتن ایران در لیست سیاه FATF و بستن بسیاری از کانال های ارتباطی و تعاملی با نهادها و رژیم های بین المللی و ورود بدون ملاحظه به برخی مسائل مانند جنگ اکراین ، نمونه ای از این رفتارها و سیاست های خودتحریمی است.

نگارنده در اوج تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری چهاردم، در یادداشتی با عنوان " نگذاریم جهان به انزوا و غیبت ایران عادت کند" ، با اشاره به رویکردها و برنامه های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ، مشخصا نسبت به روی کارآمدن دولتی با رویکردهای واپس گرا و تقابلی در عرصه  خارجی و بین المللی ایران ابراز نگرانی و هشدار داده بود . 

روی کار آمدن دولت پزشکیان، نگرانی بزرگ از این بابت را رفع کرد اما واقعیت این است که برخی رویکردهای و سیاست های این دولت نیز در راستای تداوم خود تحریمی و به عبارت دیگر گم شدن نام و اعتبار و جایگاه ایران است .

این همان راهی است که به عادت کردن جهان به نبود و انزوای ایران کمک می کند. جدای از مسیر سختی که در پیش پای دولت در موضوع FATF، وجود دارد، انصراف ایران از حضور در نمایشگاه اکسپوی ژاپن که در بهار آینده برگزار می شود ، بسیار قابل توجه و نقد است .

علاوه بر این نگاه دولت چهاردهم مبنی بر عدم حضور و مشارکت در نمایشگاه های تخصصی و معتبر مانند نمایشگاه های نفت و انرِژی ، زیربنایی، رویدادها و فستیوال های جهانی مانند اجلاس سالانه مجمع جهانی اقتصاد ( داووس) حضور ضعیف و غیرقابل دفاع در رویداد اخیر زمین در باکوی آذربایجان، نگرانی نسبت به رویکرد دولت به صورت ناخواسته در مسیر خودتحریمی و، انزواخواهی و اعتبارزدایی  را بالا برده است.

هزینه بالای مشارکت و حضور در این رویدادها و نداشتن حرف یا نوآوری برای عرضه با وجود شرایط تحریمی ، بهانه و استدلال مناسبی برای چنین سیاست و رویکردی نیست. کمترین نقد به این رویکرد ، بی تدبیری و بخشی نگری است. 

ایران نام و نشان بزرگی است که همواره در تارک تاریخ دنیا درخشیده است و نباید به بهانه های مختلف این نام و نشان در هر شرایطی حتی شرایط سخت تحریم و تنگناهای اقتصادی دچار خدشه گردد.

مراقب باشیم دانسته یا نادانسته و خواسته یا ناخواسته در زمین حامیان و کاسبان انزوای ایران بازی نکنیم و نگذاریم جهان به انزوا و غیبت ایران عادت کند.  همواره نام و پرچم ایران را بلند و سرافراز در دنیا نگه داریم. 

چطور سن واقعی کامپیوتر و لپ‌تاپ را تشخیص دهیم؟

بیشتر بخوانید:

انباشت مسائل حل نشده ؛ چالش حل مساله در نظام سیاستگذاری ایران  

خروج FATF از بن‌بست سیاسی یعنی تحقق وفاق میان دولت و ارکان قدرت

ناترازی ؛ واقعیت های بحران انرژی در ایران

ضرورت بازتعریف سیاست منطقه‌ای ایران

تماشاخانه

مرحوم رئیسی به حدی انقلابی بود که می‌خواست کاریکاتوریست اهانت کننده را اعدام کند ولی رهبری نگذاشتند (فیلم)

پیتزا داود و هویت شهری از نگاه رضا امیرخانی نویسنده (فیلم)

فیلم های دیگر